ضرورت ایجاد پالایشگاه نفت در افغانستان از نگاه کارشناس افغان مقیم ایران

افغانستان از کشورهای توسعه نیافته و فقیری است که گنجینه‌های بزرگ نفت، گاز و دیگر منابع زیر زمینی را در خود پنهان کرده است. در این میان، طبق تحقیقات مطالعات جغرافیای امریکا، میزان نفت کشف شده این کشور، بیش‌تر از ذخایر کشورهایی هم چون ازبکستان و ترکمنستان و سودان است. و بنابر گزارش بریتیش پترولیم، ذخایر گاز طبیعی افغانستان نیز « یک تریلیون و ششصد و پنجاه ودو میلیارد» متر مکعب تخمین زده می‌شود.
با این همه، افغانستان دارای ۶ حوزه نفتی، چون؛ حوزه نفتی آمو دریا، حوزه نفتی افغان – تاجک، حوزه نفتی (تیرپل) هرات، حوزه نفتی کتواز، حوزه نفتی هلمند (سیستان) و... است که از مراکز مهم منابع نفتی در شمال، شمال شرق، جنوب و غرب این کشور به حساب می روند.
در حال حاضر، تنها در دو حوزه شمال این جغرافیا، حدود ۴۰–۱۰۰ چاه آماده‌ی استخراج است که ظرفیت استخراج ۳۰۰ هزار بشکه نفت را دارد، اما با وجود این غنامندی از ساحه نفت، هنوز هم دولت و مردم افغانستان، چشم انتظار نفت کشورهای همسایه و منطقه است.
نظر به گزارش‌های رسانه‌ای، دولت اشرف غنی، سالانه حدود 3 میلیارد دلار را جهت تهیه و واردات نفت مصرف می‌کند، در حالی‌که به گفته‌ی آگاهان امور مربوط، ایجاد یک تصفیه‌خانه نفت، دستکم 1.5 میلیارد دلار هزینه می‌برد.
هرچند در حال حاضر، دو تصفیه‌خانه نفت، یکی در حیرتان و دیگری در هرات، فعالیت دارد؛ اما هردو تیل خام را از خارج وارد کرده، تصفیه می‌کنند.
در طول یک دهه اخیر، بارها شرکت‌های خارجی قراردادهایی مبنی بر استخراج و تصفیه نفت این سرزمین را با دولت امضا کردند، اما نظر به برآوردهای اشتباه، ناامنی‌ها و عوامل مهم دیگر، چنین پروسه‌ها ناکام بوده اند.
هرچند افغانستان، کشور ناامن، فقیر و توسعه‌نیافته‌ای است، اما توجه استراتژیک به منابع طبیعی و ایجاد زمینه‌های استخراج و پالایش نفت، می‌تواند درد بزرگ اقتصادی مردم را حل و زمینه‌های اشتغال را برای شهروندان فراهم کند.
حکومت افغانستان، در طول هفده سال گذشته، کمتر کار زیربنایی کرده و بیشتر به امور امنیتی، نظامی و سیاسی مصروف بوده است؛ اکنون می‌تواند در کنار مبارزه با تروریسم و دهشت‌افگنی، با تربیه و استخدام نیروی متخصص و کارآزموده، برنامه‌ریزی درازمدت و نظام‌مند جهت استخراج و پالایش نفت این کشور، زمینه نجات شهروندانش را از چنگال فقر و بدبختی فراهم کند.
بدون شک امروزه، نفت، عامل درگیری اقتصادی و حتی سیاسی دنیا است. با استخراج، تولید، مصرف و فروش نفت می‌توان، هم زمینه اشتغال‌زایی را برای شهروندان باسواد و بی‌سواد آماده کرد و هم دست مردم این سرزمین به سوی خارجی‌ها کمتر دراز خواهد شد.
امروزه شهروندان افغانستان به دلیل بی‌کاری، فقر، ناامنی و... دست به خشونت، ویرانگری و فرار از کشور می‌زنند و متاسفانه دولت این کشور، به دلیل نبود برنامه‌های زیربنایی، نتوانسته است به درخواست‌های مشروع و قانونی آنان، پاسخ مثبت دهد. بی‌تردید، با به حرکت درآوردن چرخه‌های استخراج و تولید نفت می‌تواند به بخشی از این مشکلات غالب آمد؛ هرچند، تولید نفت در میان انبوهی از منابع طبیعی، گوشه از عوامل رشد اقتصادی این سرزمین به حساب می‌آید.
از سویی هم، فراموش نکنیم که عامل بزرگ توسعه‌های اقتصادی این کشور، نه حامیان خارجی افغانستان؛ بلکه ظرفیت، برنامه‌ریزی، تعهد و تلاش حکومت و مردم افغانستان، جهت استفاده مطلوب از منابع طبیعی، اقتصادی و فرهنگی این کشور است.
این بر دولت افغانستان است که برای رشد ملت محروم این جغرافیا، به کدام عوامل تکیه می‌کند؛ کمک‌های خارجی یا ایجاد میکانیزم برای رشد عوامل اقتصاد داخلی؟