عسلویه، یک پلان امید، یک پلان غرور
نبض نفت- منظره مقابل دیدگانم شبیه تابلوهای نقاشی است، آفتابی در حال غروب که رفته‌رفته در نیلی آب‌های خلیج‌فارس حل می‌شود، مشعل‌ها در دایره زرد و نارنجی خورشید می‌رقصند و به محوطه‌ای تماماً صنعتی که در طول جاده‌اش، درخت‌های نخل، وجهی از حیات به آن بخشیده‌اند، رنگی شاعرانه زده است. به عسلویه آمده‌ایم و قرار است گروهی ۴۰ نفره از خبرنگاران، برنامه‌سازان و دست‌اندرکاران تولید محتوای آنتن رسانه ملی از معاونت‌های سیاسی و صدا به همت اداره کل روابط عمومی سازمان صداوسیما راویان پیشرفت کشور در دل آبی خلیج سرافراز و همیشه فارس باشند تا «امید» به فردایی بهتر را به «ایمانی» گره بزنند که در دل تک‌تک کارکنان مجموعه نفت و گاز پارس موج می‌زند و به کار در شرایط سخت‌شان وامی‌دارد.
عسلویه و هر آنچه در پالایشگاه‌ها و سکوهای گازی‌اش می‌گذرد، تبلور «ما می‌توانیم» است، هرچند سختی‌های منحصربه‌فرد خودش را دارد و باعث شده این شعار به‌آسانی هم به‌دست نیامده باشد.
زندگی در عسلویه و به تبعش کار روی سکوهای گازی و اقامت ۱۴روزه در هر ماه، میان آب، آهن، شرجی و داغی هوا، به دور از خانواده و هرگونه دسترسی در تصور بسیاری از ما نمی‌گنجد. مسیر پنج‌ساعته‌ای را با شناور طی کرده‌ایم و به قدیمی‌ترین سکوی گازی کشور رسیده‌ایم تا اوقاتی را هرچند کوتاه، با گردانندگان چرخ این صنعت در میدان مشترک گازی پارس جنوبی سخن بگوییم.
در فاصله حدود ۱۱۵ کیلومتری تا ساحل عسلویه و در مرز مشترک قطر، هموطنانی غیرتمند در چند سکوی گازی هر روز و هرلحظه مشغول استحصال گاز از عمق زمین و رساندن آن از طریق لوله‌هایی به پالایشگاه‌های عسلویه هستند تا شعله‌هایی در منازل و اماکن مختلف روشن شوند و زندگی ببخشند. باید از نزدیک شاهد باشی تا تنها گوشه‌ای از تلاش هرروزه این آدم‌های از جان گذشته را که پای‌شان روی زمین نیست و برای روزها، کیلومترها دور از خانواده سر می‌کنند آشنا شوی و بدانی چه ایثارها و مرارت‌هایی در جایی مثل عسلویه تحمل می‌شود تا تو در تهران، تبریز، رشت، مشهد و...بتوانی با فشردن یک کلید یا چرخاندن یک پیچ شعله‌ای روشن کنی و در سرمای زمستان دمی بیاسایی.
سفری منحصربه‌فرد برای نمایش پیشرفت
حسین قرایی، مدیرکل روابط عمومی سازمان صداوسیما که نمایش عزت و شکوهمندی دستاوردهای انقلاب را مهم‌ترین دغدغه ترتیب دادن چنین سفرهایی برای اهالی رسانه ملی می‌داند، می‌گوید: سال گذشته نخستین سفر به پارس جنوبی و اکنون دومین سفر رقم خورد و چند هفته متوالی گروه‌های مختلفی از همکاران به عسلویه خواهند آمد.
او می‌افزاید: هدف و رویکرد محوری ما به تصویر کشیدن پیشرفت عصر انقلاب اسلامی است و برنامه‌ریزی شده که سالانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر از همکاران به اردوهای راهیان پیشرفت بیایند تا ضمن آشنایی با آنها، فرصت بازدید از سکوهای گازی را در دل دریا برای‌شان فراهم کنیم که سفری منحصربه‌فرد است. او با گفتن این عبارت که «احساس می‌کنم بسیاری از ما کم‌خونی خودباوری گرفته‌ایم»، می‌گوید: این خودباوری باید تقویت شود و من امروز از این خودباوری لبریز شدم. باید غیرتمندانه جلو برویم و مرتب از این فضاهای بزرگ حرف بزنیم.
پیوند انرژی با امنیت و اقتصاد
سلمان خزایی، معاون عملیات و پشتیبانی شرکت نفت و گاز پارس است. او سکوی اس‌پی‌کیو وان را خط مقدم تولید کشور می‌داند و می‌گوید: مقدم‌تر، زیربنایی‌تر و اساسی‌تر از اینجا، در کشور نداریم. پارس جنوبی اکنون پرچمدار حرکت کلی کشور است، زیرا انرژی اساسی‌ترین نقش را در هر کشوری دارد، چه صاحب منابع سرشار انرژی خدادادی اعم از نفت، گاز و زغال‌سنگ باشد و چه نباشد. او تأکید می‌کند که مهم‌ترین جریان هر کشوری جریان انرژی است و هر آنچه در دنیای امروز ما اتفاق می‌افتد، به انرژی متصل و وابسته است؛ از گرمایش داخل منزل تا وسایل نقلیه و بیمارستان و همه ارکان زندگی، حتماً به جریان انرژی و فرآورده‌های مایع وابسته است.
خزایی باور دارد انرژی دو اهمیت راهبردی دارد: نخست، امنیت و برقراری زندگی و دوم، اقتصاد. او می‌گوید: این استمرار و تلاش، لحظه‌ای و به‌قدری حیاتی است که در صورت قطع، مشکلات عدیده‌ای بر کشور مرتب می‌شود. ۷۰درصد گاز کشور و ۴۰ درصد بنزین از اینجا سرچشمه می‌گیرد. روزانه بالغ بر ۷۰۰ میلیون مترمکعب گاز خام از زمین استحصال می‌کنیم که معادل بیش از ۴.۵ میلیون بشکه در روز است. سکوی فاز یک قدیمی‌ترین سکو است و ۳۸ سکوی مشابه دیگر از حیث تولید داریم، اما از جهات دیگر متفاوت است. تنها سکویی که سالن اجتماعات و اقامت و... دارد، همین سکوی فاز یک و به‌عبارتی تنها سکوی اقامتی است.
حامد تقوی، رئیس روابط عمومی شرکت نفت و گاز پارس نیز با بیان اینکه همکارانم زحمات طاقت‌فرسایی متحمل می‌شوند تا گاز به منازل هموطنان برسد، می‌گوید: مهندسان توانمند کشورمان که پشت صحنه تأمین انرژی کشور هستند بعضا دیده نمی‌شوند. آنها ۱۵ روز از خانواده خود دورند و ۱۵روز روی آب هستند و به هیچ چیز دیگری دسترسی ندارند. اگر عزیزی را از دست دهند، یا مراسم شادی داشته باشند یا دریا طوفانی باشد ممکن است نتوانند برگردند. آنها ایثار بزرگی می‌کنند. فرزندان و خانواده‌های‌شان نیز همین‌طور. این گاز با سختی و مرارت بسیاری به منازل می‌رسد. کمک کنید این انرژی به‌صورت بهینه مصرف شود.
فاز ۱۴، پالایشگاهی ساخته دست مهندسان ایرانی
در روز دوم سفر، از پالایشگاه فاز۱۴ دیدن می‌کنیم که می‌گویند ایرانی‌ترین پالایشگاه گازی کشور است. مهرداد شاهین‌فر، مدیر این پالایشگاه می‌گوید: این پالایشگاه با توجه به شرایط تحریمی سختی که وجود داشت، تا ۷۰ درصد بومی‌سازی شده و استفاده از تجهیزات ساخت داخل از وجوه تمایز این پالایشگاه است. خوشبختانه ثابت شد متخصصان داخلی توانمندند و سیستم کنترل پالایشگاه نیز توسط یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی ساخته شده است.
او با بیان اینکه کل میدان پارس جنوبی ۴۰ درصد بنزین مورد نیاز داخل کشور را تأمین می‌کند و روزانه ۷۰۰میلیون مترمکعب گاز در پارس جنوبی برداشت می‌شود، می‌گوید: ۸۵۰۰ نفر و روی‌هم‌رفته ۹۲ میلیون نفرساعت در اینجا کار بدون وقفه و در شرایط بسیار سخت انجام شده است. دوری از خانواده سخت است و همسران مهندسان و کارکنان پالایشگاه که مسئولیت زندگی در نبود آنها برعهده‌شان بوده، سختی بسیاری متحمل شدند و باید از آنها قدردانی ویژه کرد. برای رسیدن گاز به منازل، پروسه سنگینی طی می‌شود و کوچک‌ترین کار این است که آن را به‌درستی مصرف کنیم. تمام تلاش همکارانم این است که گاز را به دورترین مناطق کشور برسانند.
انگیزه‌های تازه و ایده‌هایی برای روایتگری
اغلب همکاران همسفرم این سفر دریایی را بدیع، تماشایی، آموختنی و تجربه‌ای فراموش‌ناشدنی توصیف می‌کنند. یکی تهیه‌کننده رادیوست و فکرهایی برای افزایش توجه به فرهنگ بهینه مصرف گاز در سرش دارد، دیگری خبرنگاری شناخته‌شده است که از همین حالا ترویج فرهنگ صحیح مصرف گاز را در صفحه شخصی‌اش در شبکه‌های اجتماعی آغاز کرده، دیگری مجری سرزنده و جوان تلویزیون است و می‌گوید می‌خواهد صدای کارکنان پارس‌جنوبی و عسلویه باشد، تهیه‌کننده رادیویی دیگری می‌خواهد پادکست بسازد و در طول سفر به‌دنبال شنیدن قصه آدم‌ها بوده، سردبیر یکی از گروه‌های تخصصی خبرگزاری صداوسیما می‌گوید در طول سفر شروع به نوشتن طرحی برای ساخت مستندهای کوتاه کرده و هر که آمده، می‌توان از لابه‌لای سخنانش امید و غرور را به‌وضوح احساس کرد.
معصومه مرزبند، خبرنگار پیشکسوت خبرگزاری صداوسیما که همراه این سفر بود، می‌گوید: فرزندان این سرزمین با سختی بسیار و در شرایط تحریم کار می‌کنند و شبانه‌روز در تلاش هستند. تماشای شکوه این سازه‌ها برایم بسیار غرورانگیز بود و به ایرانی بودنم بالیدم.
آرمان غفاریان، مجری رادیو و تلویزیون هم به تلاش‌های طاقت‌فرسا در پشت صحنه اشاره و عنوان می‌کند: تا از نزدیک ندیده بودم، باورم نمی‌شد تهیه گازی که ما با باز کردن یک شیر به‌راحتی از آن استفاده می‌کنیم، این‌قدر سخت باشد. ما از زحمتی که پشت صحنه کشیده می‌شود خبر نداریم و نمی‌توانیم درک کنیم کار در تابستان با دمای ۶۰ درجه در چنین فضایی چقدر سخت است، اما خب عده‌ای با از جان‌گذشتگی این کار را می‌کنند. من قطعا از این به بعد بیشتر حواسم جمع می‌شود و به دیگران هم انتقال می‌دهم که منابع گازی، سرمایه کشور ماست و سخت به‌دست می‌آید و حیف است به‌راحتی هدر برود.
اینجا دیار آفتاب، سرزمین مردان مرد و سرچشمه همدلی، شکوه و عزت ایرانی است و همکاران‌مان راویان پیشرفت کشورند. آنها باید روایت کنند از سخاوت دریا، سکو و مردانش، از کار در میانه تأسیسات سنگین گازی و نفتی در روزهای اغلب گرم، داغ و خرماپزان تابستان، از دستان پینه‌بسته، صورت‌های سوخته، چشمان خسته، تنهایی‌ها و خلوت‌ها در میانه دریای سیاه شب‌ها. آنها باید شهادت بدهند به کوشش، دانش و هوش ایرانی، به امید نقش‌بسته در ضمیر هموطنانی سراپا غیرت، شور و شعور و به چراغی که سوگند خورده‌اند هرگز اجازه ندهند خاموش شود.
چند قدم راه رفتن با کفش دیگران
منصور اسکندری، گوینده رادیو ایران است. او در بیان تجربیات سفرش می‌گوید: حضور در این فضا با تجربه‌هایی خاصی همراه بود. خلیج‌فارس با هویت ما ایرانی‌ها عجین است. تصور می‌کردم سررشته و سرنخ را که شعله گاز در خانه‌مان است، در دست دست گرفتم و ادامه دادم و آمدم تا به اصل ماجرا رسیدم که همان استحصال گاز بود. مبدأ شعله‌ای را که به‌راحتی با چرخاندن ولوم روی صفحه گاز و بخاری روشن می‌کنم، اینجا کیلومترها دورتر از ساحل خلیج‌فارس پیدا کردم. همانند یک برنامه تلویزیونی و رادیویی که ما جلوی دوربین و میکروفن هستیم، اما پشت صحنه افراد بسیاری در تلاشند و زحمت می‌کشند تا نتیجه کار بر جان مخاطب بنشیند و مورد پسند واقع شود. در اینجا هم جریان عظیمی از سیستم‌ها و آدم‌ها شکل گرفته‌اند. این گوینده رادیو می‌افزاید: همزیستی و راه رفتن با کفش این رفقا می‌تواند درک درست‌تری برای قضاوت بهتر از این کار به ما بدهد. باید بدانیم همه‌مان در یک کشتی نشسته‌ایم و لازم است دست به دست همدیگر بدهیم تا اتفاقات بهتری رقم بخورد.
با مهندسانی گمنام اما قهرمان
محمد حاج‌حیدری، تهیه‌کننده رادیو فرهنگ نیز در این باره برایمان می‌نویسد: بازدید از پایتخت انرژی ایران، سفری مهم و شگفت‌آور بود. با اهمیت، از این رو که در بازدید از سکوی فاز یک پارس جنوبی و پالایشگاه فاز ۱۴ اطلاعاتی از فرآیند استخراج و پالایش گاز کسب کردم که شاید کمتر بتوان در کتابی آن را جست‌وجو کرد و شگفت‌انگیز از این حیث که توانستم به حقایقی دست یابم که شاید اگر به چشم خود نمی‌دیدم کمتر باورپذیر بود و آن حقیقت ملموس، خودباوری مهندسان ایرانی در حوزه انرژی بود. مهندسان ایرانی که گمنام هستند، اما قهرمان این مرزوبوم به‌شمار می‌روند. آنها بدون اتکا به شرکت‌های خارجی توانسته‌اند همه مراحل استخراج تا پالایش گاز را با وجود تحریم‌های ظالمانه انجام دهند و «ما می‌توانیم» را به منصه ظهور برسانند.
این در حالی است که سکوی گازی کشور قطر بدون حضور خارجی‌ها یک ساعت هم نمی‌تواند دوام بیاورد و ازهمین رو باید قدر این قهرمانان بی‌ادعا را که با شرایط بسیار سخت انرژی را تولید می‌کنند بیشتر دانست و اما حقیقت دوم که ما کمتر به آن توجه می‌کردیم مصرف بهینه انرژی گاز است. این دو مؤلفه مرا برآن داشت که طرحی رادیویی به‌صورت زنده در شش برنامه با حضور در میدان‌های گازی تهیه کنم تا روایتگر تلاش مهندسان نخبه ایرانی، همچنین شرایط زندگی این بزرگ‌مردان باشیم تا بدانند همه ملت قدرشان را می‌دانند.
پالایشگاه ششم عسلویه آماده تأمین گاز زمستان
مدیر پالایشگاه ششم عسلویه گفت: پالایشگاه ششم مجتمع گاز پارس جنوبی از آمادگی صددرصدی برای تأمین گاز بالغ بر یک میلیون و ۶۲۰ هزار مشترک گاز خانگی در زمستان ۱۴۰۲ برخوردار است. حسن اسعدی با بیان اینکه عملیات تعمیرات اساسی در پالایشگاه ششم پارس جنوبی که نزدیک به ۱۰۰ روز و با مشارکت همه‌جانبه تیم‌های عملیاتی پیمانکار خدمات عملیات صنعتی پالایشگاه ششم در بالاترین سطح کیفیت و بدون هرگونه حادثه انسانی انجام شد، از جمله طولانی‌ترین و گسترده‌ترین اورهال‌های تاریخ گازی کشور به‌شمار می‌رود، اظهار کرد: عملیات تعمیرات اساسی این پالایشگاه در حالی به طولانی‌ترین اورهال تاریخ گازی کشور مشهور شد که انجام آن، همزمان با گرم‌ترین روزهای سال که درجه حرارت تا بیش از ۵۵ درجه سانتیگراد می‌رسید از ۱۹ تیر آغاز شد و ۲۴ مهر ۱۴۰۲ به پایان رسید.
وی با اشاره به اجرای موفق عملیات تعمیرات اساسی در بازه زمانی ۹۵ روز بر نقش و جایگاه مجتمع گاز پارس جنوبی با داشتن سهم ۷۰ درصدی در تأمین گاز شیرین کشور تأکید کرد و گفت: با انجام سه پروژه مهم در این مدت، با افزایش ۱۸ درصدی خوراک از سکوها و انجام فرآورش در پالایشگاه، نقش و جایگاه پالایشگاه ششم با سهم ۹ درصدی گاز شیرین تولیدی مجتمع و ۶ درصدی گاز شیرین کشور تثبیت شد.
مدیر پالایشگاه ششم عسلویه با بیان اینکه پروژه تعمیرات اساسی نخستین مخزن ذخیره میعانات گازی در بازه ۷۵ روزه اعلامی آغاز و همه فعالیت‌ها با کیفیت ایمن انجام گرفت، اظهار کرد: پروژه تعویض خط ۳۲ اینچ فاز ۱۶ طرح تولید زودهنگام نیز با مشارکت همه ارکان اجرایی در سه حوزه عملیات اجرایی در سکو، ساحل و تأسیسات دریافت پالایشگاه ششم انجام شد.
اسعدی با بیان اینکه تعداد نیروی صرف‌شده برای اجرای عملیات تعمیرات اساسی بالغ بر ۴۱هزار و ۳۵۶ نفر روز بوده که موفق به انجام ۲۵۰۵ درخواست کار تعمیراتی با صدور ۱۶هزار و ۳۵۷مجوز انجام کار شده که این میزان در مقایسه با عملیات تعمیرات اساسی پالایشگاه در سال‌های گذشته، علاوه بر افزایش چند برابری درخواست انجام کار از سوی کارفرما، هیچ موردی از سوی پیمانکار از فهرست درخواستی حذف نشده و تعمیرات همه آیتم‌ها با کیفیت کامل و در زمان مقرر، صورت پذیرفته است.
همچنین احمد نصیری، رئیس تعمیرات پالایشگاه ششم مجتمع گاز پارس جنوبی با بیان اینکه اجرای همزمان طرح و برنامه‌های مهمی از جمله اتصال خط جدید فاز ۱۶، بازرسی تانک ۱۴۳ و تعمیر در محل دو عدد ولو ۳۲ اینچ پیگ رسیور برای نخستین بار در سطح مجتمع و با استفاده از ظرفیت داخلی از دستاوردهای مهم اورهال ۱۰۰ روزه است، گفت: در طولانی‌ترین تعمیرات اساسی پالایشگاهی کشور با مدت زمان ۹۵ روز، معادل ۹ میلیون و ۷۶۶ هزار و ۸۵۱ نفرساعت کار انجام شده که اجرای بیش از ۲۵۱۰ درخواست کار تعمیراتی، تأمین مواد و اجرای بیش از۱۰ درخواست کار اصلاحی (MR)، کالیبراسیون بیش از ۲۰۰ عدد PSV و رشد ۱۵ درصدی شاخص گارانتی شیرهای ایمنی از دیگر اقدام‌های انجام‌شده در این راستا بوده است.
وی تحقق ۹۸.۴۸ درصدی عملکرد صحیح پیمانکار تعمیرات اساسی در پالایشگاه را مهم دانست و بازرسی بیش از ۱۸۰ تجهیز اصلی و رشد ۱۰ درصدی در شاخص گارانتی تجهیزات ثابت، تعویض مولکولارسیو ردیف دوم گازی، ارتقای عملکرد توربواکسپندر واحد ۱۰۵، نوسازی خطوط بخار واحد تریتمنت و ردیف گازی، بازرسی کلدباکس و انجام اصلاحات لازم، سنکرون‌سازی زمان رله‌های حفاظتی پالایشگاه و تیونینگ کمپرسورهای پروپان را از دیگر اقدام‌های این دوره از عملیات تعمیرات اساسی پالایشگاه برشمرد.
به گفته رئیس تعمیرات پالایشگاه ششم مجتمع گاز پارس جنوبی، انجام بیش از ۹۷۲ مورد تعمیرات پیشگیرانه (PM) و افزایش قابلیت اطمینان پالایشگاه نیز از جمله اقدامات کلیدی و مؤثر در تعمیرات اساسی پالایشگاه ششم پارس جنوبی بوده است. اغلب این اقدام‌ها که برای نخستین بار در پالایشگاه ششم و حتی در صنعت گازی و پالایشگاهی کشور انجام شده از سوی مجتمع گاز پارس جنوبی به‌عنوان الگویی برای بهره‌مندی و اجرا در دیگر پالایشگاه‌های کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
افزایش صادرات پتروشیمی با بهره‌برداری از اسکله شماره ۱۷
با توجه به سیاست‌های دولت‌سیزدهم به‌منظور افزایش تولید و صادرات محصولات پتروشیمی، اسکله شماره ۱۷ در فاز ۲ پتروشیمی‌های منطقه ویژه پارس جنوبی عسلویه که توسط پتروشیمی هنگام و با استفاده از تجهیزات داخلی و کمک متخصصان ایرانی ساخته شده، در آستانه بهره‌برداری قرار دارد. با هدف پیشبرد همزمان طرح پتروشیمی هنگام و اسکله شماره ۱۷، تجهیز و ساخت این اسکله به‌عهده این پتروشیمی قرار گرفت و به این ترتیب همزمان با راه‌اندازی و بهره‌برداری از فاز اول این شرکت که تولید محصول آمونیاک است، امکان بارگیری کشتی و صادرات آمونیاک از طریق این اسکله به بازارهای صادراتی هدف فراهم شده است.
از ویژگی‌های این اسکله، اختصاصی بودن، سیستم هوشمند و مکانیزه برای مسیریابی درست و دقیق کشتی‌ها، همچنین بازوی بارگیری منحصربه‌فرد این اسکله است که می‌توان از آن به عنوان نخستین بازوی خنک‌کننده کرایوژنیک ایرانی برای بارگیری محصول آمونیاک اشاره کرد که توسط متخصصان داخلی ساخته شده است. شرکت پتروشیمی هنگام، تمامی تجهیزات شامل تجهیزات ایمنی و دریایی، زیرساخت و یوتیلیتی این اسکله را خریداری و تامین کرده است. با توجه به سیاست دولت سیزدهم برای توسعه صادرات پتروشیمی، این کار با سرعت خوب پیش رفته و می‌توان انتظار داشت در آینده نزدیک میزان صادرات این صنعت افزایش یابد.
منبع:شانا
