معطل خارجی‌ها نمی‌مانیم/ ظرفیت شگفت‌انگیزی در داخل کشور وجود دارد
نبض نفت-محسن پاک‌نژاد در گفت‌وگویی به جایگاه خود در صنعت نفت طی سال‌های طولانی پرداخته، جایگاهی که شاید به‌دلیل چهره تخصصی، کارشناسی و نه‌چندان سیاسی از دید افکار عمومی پنهان مانده است.
با مطرح‌شدن نام شما به‌عنوان کاندیدای وزارت نفت این گمانه مطرح شده است که شما از گروه آقای زنگنه هستید، نسبت شما با ایشان چیست؟
آقای زنگنه ۱۶ سال وزیر نفت ایران بودند و بسیاری از مدیران نفتی که حتی مخالف ایشان هستند سال‌ها مدیر ایشان بوده‌اند. من واقعا متوجه نمی‌شوم گروه زنگنه‌بودن یعنی چه؟ یعنی دیگران گروه آقای زنگنه نبودند و من فقط گروه ایشانم؟ در وزارت نفت حدود ۱۵۰ مدیر ارشد داریم که با نظر وزیر نفت تعیین می‌شوند، از مدیران ستادی گرفته تا مدیران گاز استانی و... با این حساب در این ۱۶ سال می‌شود یک لیست هزار نفری از مدیران نفتی تهیه کرد که در دوران وزارت آقای زنگنه در سمت‌های ارشد مشغول بوده‌اند. حال اگر هرکس از این لیست هزار نفری بخواهد مسئولیت بگیرد باید بگوییم عضو گروه زنگنه است؟ با این منطق هزار نفر از نفتی‌های ارشد و شناخته‌شده گروه آقای زنگنه هستند.
در واقع شما هم جز این هزار نفر هستید؟
بله خیلی‌ها هستند من نیز یکی از این ها... باید به این نکته هم توجه داشت مدیرانی مانند زنگنه منظومه‌ای از رفتار و سیاست‌های درست و نادرست هستند که ذات اجرا و مدیریت همین است. دیکته نانوشته نداریم. بحث اصلی این است که اگر نقاط مثبتی بوده است بهره ببریم و اگر اشکالاتی بوده که به‌طور قطع بوده است، اجتناب کنیم. من در هر دوره‌ای نسبت به وزرای مختلف رویه نقد و نظر را داشتم و چشم‌بسته سیاست‌های وزیر را تأئید نمی‌کردم.
آقای زنگنه یکی از شخصیت‌های تاثیرگذار تاریخ نفت کشور است اما بارها من در نشست‌های منتقد سیاست‌های ایشان بودم و همین نقدها شاید سبب شد من سال ۹۷ مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران نشوم. این البته یک گمانه است که مطرح شده و اعتقادی به آن ندارم ولی در بین بدنه نفت که خیلی به من لطف داشتند این موضوع آن زمان مطرح شد.
موضوع ناترازی گازی بحث مهمی است که این روزها در افکار عمومی مطرح است و نگرانی زیادی در کشور ایجاد کرده است. راه حل عملیاتی و روشن شما چیست؟
بله وزیر نفت طبق قانون اساسی موظف به پیگیری افزایش تولید نفت و گاز است. ما در کوتاه‌مدت باید چاه‌های فاز ۱۱ پارس جنوبی را عملیاتی کنیم که همین زمستان مشکل کمبود گاز حل شود. همچنین باید به تولید گاز از مناطق مرکزی نگاه داشته باشیم. اما مدنظر داشته باشید که رفع مسئله ناترازی یک کار حداقل چهار ساله است. اما این طور هم نیست که نشود کاری کرد که خدمت شما عرض کردم.
یعنی این زمستان با وجود وزیری چون شما کمبود گاز نداریم؟
یکی از رفتارهای مسعود پزشکیان در ایام انتخابات این بود که صادقانه به مردم واقعیت را گفتند. ما اگر بناست در منظومه فکری و گفتمانی ایشان حرکت کنیم باید با مردم صادقانه حرف بزنیم. در مورد پرسش شما هرکس چنین قولی بدهد دروغ محض گفته و مردم را فریب داده است. ما حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب در روز کمبود گاز داریم. یعنی حداقل ۸ تا ۹ فاز پارس جنوبی... با روش‌هایی که گفتم در کوتاه‌مدت شدت ناترازی که به صنعت و پتروشیمی‌ها ضربه می‌زند را می‌توانیم کاهش‌دهیم اما راه حل اصلی فشارافزایی و توسعه میدان‌های گازی است که باید محور توسعه صنعت نفت باید باشد. اگر این موضوع را جدی نگیریم ایران به‌طور کامل از مدار توسعه خارج می‌شود.
توسعه میدان‌های گازی مگر بدون سرمایه‌گذاری قابل حل است؟
نه ممکن نیست.
خب با این وضع روابط خارجی چگونه می‌توان به این هدف رسید؟
این تنها مسئله نفت در کشور نیست. ریئس‌جمهوری در برنامه‌های مرتبط با تبلیغات انتخاباتی به این موضوع اشاره مشخص و دقیق داشتند که به‌خاطر پایین‌بودن سطح فناوری و کمبود منابع مالی، تولید نفت و گاز کشور پایین است. باید با استفاده از چارچوب برنامه‌های دولت و سیاست خارجی نظام این مسئله را حل کرد. مسئله هم فقط نفت نیست. همه صنایع همین مشکل را دارند و همه درگیر این مشکل هستند که توسعه را چگونه پیش‌ببرند، سیاست خارجی دولت قرار است بر توسعه روابط خارجی و برداشتن تحریم‌ها حرکت کند که به‌طور قطع ما از این فضای فراهم‌شده با دیپلماسی انرژی بیشترین بهره را می‌بریم.
یعنی بدون حل‌شدن روابط خارجی همه‌چیز قفل می‌شود؟
نه! کسی معطل روابط خارجی نمی‌ماند. ما ظرفیت شگفت‌انگیزی در داخل برای فعال‌کردن داریم که مورد نظر من است.
بحث من این است که مسئله تحریم و روابط خارجی فقط مشکل صنعت نفت نیست، مشکل کلی است و در همان چارچوب کلی باید حل شود. ولی ما در نفت معطل چیزی نمی‌مانیم.
ناترازی بنزین چطور؟
مسئله اصلی ما در بنزین فربه‌بودن مصرف بنزین است که می‌توانیم با روش‌های مختلف با همکاری صنایع خودرو این مصرف را کنترل و کاهش‌دهیم در بخش بنزین وزارت نفت مظلوم واقع شده است و تولید روزانه ۱۱۴ میلیون لیتر است. این مقدار تولید در مقیاس جهانی تولید بالایی است ولی مصرف ما حدود ۲ برابر میانگین جهانی است.
خودروهای ما ۲ برابر میانگین جهانی مصرف می‌کنند. یعنی در واقع مسئله ما نیستیم. ما کم تولید نمی‌کنیم که از ما پرسش می‌شود. مصرف خارج از قاعده است. ما برای بهینه‌کردن مصرف نیز می‌توانیم مشوق‌هایی در نظر بگیریم ولی کل دولت و صنعت کشور برای این موضوع باید وارد شوند. فقط ما مسئول نیستیم اما به‌طور حتم خودمان را موظف به افزایش تولید و پالایشگاه‌سازی می‌دانیم. با این وجود اگر قرار باشد ما برای کنترل مصرف فکری نکنیم این طور می‌شود که ما فقط تولید می‌کنیم و مصرف هم برای خودش سالی ۱۰درصد رشد می‌کند و ناترازی ادامه‌دار می‌شود. ما موظف به تولید هستیم که این کار را انجام داده و تولید را افزایش می‌دهیم.
موضوع ناترازی بیشتر از همه چرا متوجه وزارت نفت است؟
ما به‌شکل جدی ۱۰ سال است که در این حوزه توسعه مؤثر نداشتیم و هم رشد مصرف را با روش‌های مختلف افزایش داده‌ایم هم‌اینکه تولید و نگه‌داشت تولید را درست مدیریت نکردیم. اصل موضوع نیز به سرمایه‌گذاری بازمی‌گردد. لازم است مجلس در توسعه نفت و گاز و کنترل مصرف یارای دولت و نفت باشد. بدون این همراهی به‌طور قطع نمی‌توان مشکلات جدی را حل کرد. ما تحریم هستیم اگر می‌خواهیم بر این تحریم فایق بیاییم همکاری و روابط گرم مجلس و نفت را می‌طلبد. من روی همکاری مجلس خیلی حساب کردم. چون نمایندگان دلسوزان نظام و مردم هستند. بله ناترازی مشکل جدی است، مناسب ایران نیست زمستان نتوانیم گاز را برای مردم و صنعت کشورمان تأمین کنیم.
منبع:شانا
