نقش پررنگ وزارت نفت در تصویب نظام‌نامه میراث صنعتی
نبض نفت -آیین‌نامه نظام فنی و اجرایی اختصاصی بناها و بافت‌های تاریخی – فرهنگی آماده ارسال به هیئت دولت شد، در این میان وزارت نفت (مدیریت مرکز اسناد و موزه‌های صنعت نفت) به‌عنوان تنها وزارتخانه غیرتخصصی در هشت نشست کارگروه زیربنایی، صنعت و محیط زیست برای تأیید این نظام‌نامه حضور فعالی داشته است.
این نشست‌ها بنابر پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور با همکاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و به استناد ماده (۶) قانون حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی – فرهنگی (مصوب ۱۳۹۸) تشکیل شده است.
نظام فنی و اجرایی اختصاصی بناها و بافت‌های تاریخی – فرهنگی شامل مجموعه اصول، برنامه‌ها، عوامل، فرآیندها و اسنادی است که حفظ و تداوم دانش، سنن، حکمت، فن، هنر و تنوع بیانی، اصالت و یکپارچگی در بناها و بافت‌های تاریخی فرهنگی و صنعتی را از طریق عوامل حرفه‌مندان و استادکاران محلی صیانت و حفاظت کرده، انتقال بین نسلی مواریث فرهنگی ملی و جهانی را تضمین می‌کند و زمینه احیاء و بهره‌برداری از این آثار از سوی بخش‌های عمومی، خصوصی و دولتی را فراهم می‌کند.
این نظام‌نامه اختصاصی، تنظیم‌گری را مبتنی بر چارچوب‌های ملی و بین‌المللی حفاظت و مرمت و هماهنگی‌ها را بین عامل و فرآیندهای مرمت و بازشناسی تعیین کرده و توسعه‌گری و تداوم بخشی را در احیاء، استقرار فعالیت و بهره‌برداری از بناها و بافت‌های تاریخی محقق می‌کنند.
نظام فنی و اجرایی اختصاصی بناها و بافت‌های تاریخی – فرهنگی که در ۱۱ ماده نهایی شده است در ماده پنج با عنوان «عوامل و ذی‌نفعان» از وزارت نفت به‌عنوان عوامل در سطح راهبردی و تصمیم‌گیری نام می‌برد. بر اساس ماده هشت این نظام‌نامه هم سه ماه پس از تصویب و ابلاغ این پیش‌نویس، نظام‌نامه اختصاصی میراث صنعت‌نفت با همکاری وزارت میراث فرهنگی، تدوین و ابلاغ می‌شود.
در ماده هشت این نظام‌نامه عنوان شده است: «وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با نیازسنجی و نظرخواهی از دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط و تشکل‌های صنفی در این حوزه و بررسی مقررات مرتبط، فهرست اولویت‌بندی شده اسناد تخصصی، دستورعمل‌ها و بخشنامه‌های فنی، مالی و قراردادی مورد نیاز را ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه همراه با مشخصات ضوابط یادشده مانند: عنوان، اولویت، ضرورت تهیه، هدف، رئوس کلی مطالب ضوابط، برنامه زمانی تهیه ضوابط و برآورد ریالی هزینه تهیه آنها را برای سازمان ارسال می‌کند تا پس از تأیید سازمان ملاک عمل قرارگیرد.»
این نظام با تصویب در هیئت دولت و ابلاغ، بسیاری از چالش‌های بخش میراث صنعتی را حل می‌کند از جمله این چالش‌ها می‌توان به توقف یا ادامه فعالیت واحد صنعتی اشاره کرد، زیرا که قوانین و چارچوب‌های موجود در این زمینه از سایت‌های در حال فعالیت حمایت نمی‌کند و موجب از کار افتادن آن صنایع خواهد شد، یعنی یک دوراهی که یک راه آن ثبت و حفظ میراث صنعتی و توقف صنعت و راه دیگر آن نگهداشت صنعت و چشم‌پوشی از حفظ و ثبت میراثی است.
صنعت نفت دارای بیش از ۷۰۰ بنا و بافت تاریخی در استان‌های همانند خوزستان، کرمانشاه، خراسان و ... است که تاکنون ۱۱۴ این آثار صنعتی از جمله ساختمان کنسولگری کرمان، فرودگاه مسجدسلیمان، پالایشگاه کرمانشاه، آموزشگاه حرفه‌ای آبادان، کارخانه برق تمبی و ... ثبت شده است، قدمت برخی از این ابنیه تاریخی بیش از ۱۰۰ سال است.
منبع:شانا
