سد آزاد؛ تحولی بزرگ در تأمین آب شرب و کشاورزی کردستان
طرح عظیم انتقال آب از سد آزاد به عنوان یکی از پروژه‌های کلیدی استان کردستان، نقش حیاتی در تأمین آب شرب پایدار برای بیش از یک میلیون نفر از ساکنان این منطقه ایفا می‌کند.
این پروژه که با هدف پوشش ۴۰ درصد از جمعیت استان طراحی شده، آب مورد نیاز شهرهای سنندج، قروه و دهگلان را تأمین می‌کند.
این طرح با انتقال مستقیم آب به سنندج و شهرهای اطراف، نیاز بیش از ۷۰۰ هزار نفر را برطرف کرده و همچنین آب مورد نیاز ۳۵۰ هزار نفر در قروه و دهگلان را تأمین می‌کند.
همچنین با بهره‌برداری از ۴۳۰۰ هکتار زمین کشاورزی و باغات، این پروژه جهشی بزرگ در بخش کشاورزی منطقه ایجاد کرده است. تاکنون ۱۳۰۰ هکتار از این اراضی تحت پوشش قرار گرفته‌اند. سد آزاد با ارتفاع ۱۲۵ متر و حجم مخزن ۳۰۰ میلیون مترمکعب، همراه با ۸۸ کیلومتر خط انتقال آب، شامل لوله‌ها، تونل‌ها و ایستگاه‌های پمپاژ، یکی از پیچیده‌ترین طرح‌های آبی کشور محسوب می‌شود.
مراحل اجرا آبرسانی به سنندج از سال ۱۳۹۴ آغاز شده و در مرحله دوم (۱۴۰۱)، خط انتقال مستقیم ۲۷ کیلومتری به تصفیه‌خانه شهر راه‌اندازی شد.
همچنین با ساخت ۶۴ کیلومتر خط لوله و دو ایستگاه پمپاژ، شهرهای قروه و دهگلان نیز به زودی از آب پایدار بهره‌مند خواهند شد. به این ترتیب، با تکمیل نهایی این طرح تا افق ۱۴۲۵، علاوه بر تأمین آب شرب پایدار، توسعه کشاورزی و رونق اقتصادی در منطقه شتاب خواهد گرفت. این پروژه نه تنها نیازهای آبی حال حاضر را پاسخ می‌دهد، بلکه زیرساختی مطمئن برای رشد آینده استان کردستان فراهم می‌کند.
عملیات حفاری نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی ۵۶ درصد پیشرفت داشته است حسین راهنورد، معاون اجرایی سامانه سدهای آزاد و ژاوه، از انتقال ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب به دشت‌های مستعد دهگلان خبر داد و گفت: این طرح علاوه بر تأمین آب شرب شهرهای سنندج، قروه، دهگلان و دزج، شامل ساخت دو نیروگاه جریانی با ظرفیت تولید ۴۰۰ گیگاوات‌ساعت انرژی نیز شده است.
وی افزود: هم‌اکنون نیروگاه ۱۰ مگاواتی به‌صورت فعال در حال بهره‌برداری است، اما پیشرفت عملیات حفاری و سازه‌های عمرانی نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی تنها به ۵۶ درصد رسیده است. راهنورد با اشاره به عملکرد این نیروگاه‌ها پس از افتتاح در سال ۹۴، اظهار کرد: از آن زمان تاکنون توانسته‌ایم ۴۰۰ گیگاوات‌ساعت انرژی به شبکه سراسری تزریق کنیم.
کاهش چشمگیر آورد آب نسبت به سال گذشته رهنورد در ادامه به کاهش قابل توجه آورد آب در مقایسه با سال قبل اشاره کرد و افزود: امسال آورد آب تنها ۱۰۰ میلیون مترمکعب بود، در حالی که این مقدار در سال گذشته ۴۰۰ میلیون مترمکعب ثبت شد که بخشی از آن به صورت سرریز به سمت سد داریان رهاسازی شد. وی در پایان خاطرنشان کرد: اگرچه امسال سد آزاد با مشکل کم‌آبی مواجه است، اما استان کردستان برخلاف بسیاری از شهرهای کشور با کمبود آب شرب روبه‌رو نیست، چرا که هم ذخیره کافی و هم آورد مناسب داشته است. بنابراین، سد آزاد و سامانه انتقال آب آن، گامی بلند در راستای خودکفایی آبی استان کردستان است و نویدبخش آینده‌ای روشن برای ساکنان این منطقه محسوب می‌شود.
