سد قوچم؛ گام بلند کردستان در مدیریت هوشمند منابع آب
سد قوچم در ۳۵ کیلومتری شمال‌غربی دهگلان به عنوان حلقه حیاتی سیستم انتقال آب غرب به شرق استان کردستان، مراحل اجرایی خود را با موفقیت طی می‌کند.
این سد که نقش تنظیم جریان آب انتقالی از سد آزاد را بر عهده دارد، هم‌اکنون حدود ۹ میلیون مترمکعب آب ذخیره کرده است. برخلاف تصور عمومی، حجم ۲۰ درصدی آبگیری این سد نشانه کم‌آبی نیست بلکه برای ذخیره سیلاب‌های فصلی و متناسب با نیاز فعلی مناطق پایین‌دست طراحی شده است و قابلیت افزایش ذخیره تا ۶۰ میلیون مترمکعب در صورت نیاز را دارد.
جزئیات فنی پروژه - نوع سد: خاکی سنگریزه‌ای با هسته رسی - ارتفاع: ۴۶ متر - طول تاج: ۱۸۳۸ متر - ظرفیت نهایی: ۶۰ میلیون مترمکعب بر اساس تخصیص‌های مصوب، در افق ۱۴۲۵ حدود ۲۴.۷ میلیون متر مکعب از منابع آبی این سد برای شرب و ۰.۳ میلیون متر مکعب برای حفظ حقابه زیست‌محیطی در نظر گرفته شده است.
این برنامه‌ریزی‌ها بر پایه اصول توسعه پایدار و حفاظت از منابع زیرزمینی صورت گرفته‌اند. ابراهیم بامدی، سرناظر پروژه سد قوچم و سامانه انتقال، در این‌باره گفت: هدف از احداث این سد، آماده‌سازی ظرفیت ذخیره‌سازی و انتقال مطمئن آب شرب برای جمعیت شهرستان‌های دهگلان و قروه است.
دانیال رستم‌پور، جانشین معاونت اجرایی پروژه سد قوچم در شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران نیز اظهار کرد: این پروژه به‌عنوان یکی از اقدامات زیربنایی برای مدیریت منابع آب در شرق استان کردستان، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود، تأمین پایدار آب شرب را برای جمعیتی بالغ بر ۳۵۰ هزار نفر تا افق ۱۴۲۵ در دستور کار دارد. وی افزود: سد قوچم از نوع خاکی سنگریزه‌ای با هسته رسی است که ارتفاع آن ۴۶ متر، طول تاج آن ۱۸۳۸ متر و عرض تاج ۸ متر می‌باشد. تراز نرمال مخزن در ارتفاع ۱۸۵۳ متر از سطح دریا قرار دارد.
کم‌آبی سد قوچم به دلیل محدودیت‌های توانیر حسین راهنورد، معاون اجرایی سامانه سدهای آزاد و ژاوه، علت کم‌آبی سد قوچم را محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی توانیر عنوان کرد و گفت: هر ساله به دلیل ناترازی انرژی، در تابستان با محدودیت‌هایی مواجه بودیم، اما امسال این محدودیت‌ها زودتر اعمال شد و همین موضوع باعث کاهش آبگیری سد قوچم شد.
وی با بیان اینکه ذخیره آب کافی در استان کردستان وجود دارد، تصریح کرد: علی‌رغم عدم کمبود آب، همزمان با ناترازی انرژی در کشور، همکاری‌های لازم از سوی شرکت منابع آب و نیرو انجام شد. با تکمیل این پروژه، شرق کردستان به الگویی برای توسعه پایدار منابع آب، مهار بحران کم‌آبی و تعادل بخشی به سفره‌های زیرزمینی تبدیل خواهد شد. این طرح گامی اساسی در راستای تحقق عدالت آبی در مناطق مرکزی استان محسوب می‌شود.
