سرمایه گذاری مشترک در خطوط لوله صادرات گاز تضمینی بر ادامه خرید گاز توسط واردکنندگان
نبض نفت - از نیمه آبان ماه سال جاری، یعنی حدود سه ماه آینده، تحریم‌های نفتی ایران آغاز خواهد شد. اگرچه ترامپ رئیس جمهور آمریکا، در رویای تحت فشار قراردادن ایران با محدود کردن فروش نفت کشور است تا بتواند بار دیگر ایران را پای میز مذاکره بکشاند، اما پیش روی مسئولین کشور راه‌های متنوعی هست تا با اجرای سیاست‌های مناسب داخلی و خارجی ، تحریم فروش نفت را بی‌اثر کنند. بی‌تردید صادرات گاز برای ایران به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر گاز دنیا، فرصت بی‌نظیری خواهد بود تا بتواند با جایگزینی آن به جای فروش نفت اثر تحریم‌ها را کم کند.
گاز طبیعی به دلیل ویژگی های ذاتی خود امکان ذخیره سازی و نگه داری ندارد.
این ویژگی ذاتی گاز طبیعی موجب گردیده تا ساختار فرایند تولید و صادرات آن یکپارچه
گردد. یکپارچگی ساختار بازار گاز بدین جهت است که چون گاز طبیعی قابلیت ذخیره سازی
ندارد عملا می‌بایست هم زمان با پروژه توسعه میدان و تولید گاز طبیعی زیرساخت لازم برای انتقال و فروش
آن ایجاد گردد تا به محض تولید گاز طبیعی امکان انتقال و مصرف آن فراهم باشد. به همین
دلیل عملا در قراردادهای صادرات گاز تمامی مراحل تولید و انتقال و فروش به طور یکپارچه
درنظر گرفته می‌شود و کشورهای واردکننده گاز طبیعی در تمامی مراحل فرایند تولید و انتقال
آن نقش دارند و با سرمایه گذاری مشترک در این فرایند خرید خود را تضمین می‌کنند.
در این شرایط کشورهای صادر کننده و وارد کننده هر دو باید برای احداث خط
لوله انتقال سرمایه‌گذاری نسبتا بالایی انجام دهند تا در بلند مدت از آن برای انتقال گاز استفاده کنند. این سرمایه‌گذاری مشترک
علاوه بر کاهش هزینه‌ها برای طرفین، تضمینی برای فروش و خرید گاز محسوب می‌گردد تا
پس از تولید گاز مشکلی به جهت فروش آن وجود نداشته باشد. مثال بارز این موضوع توسعه
میدان «شاه دنیز» آذربایجان با سرمایه‌گذاری مشترک ترکیه به عنوان یکی از مصرف کنندگان
گاز این میدان است. شرکت تی پی او ترکیه نزدیک به 30 درصد سهام توسعه این میدان را
در اختیار دارد. علاوه بر آن ترکیه در احداث خط لوله قفقاز جنوبی نیز سرمایه‌گذاری
بسیار زیادی کرده است تا گاز این میدان پس از تولید به این خط لوله متصل شود و با انتقال
به ترکیه به مصرف برسد.
نقش فعال کشورهای وارد کننده در تولید و انتقال گاز با سرمایه گذاری در
بخش‌های مختلف این فرایند موجب انعقاد قراردادهای بلندمدت صادرات گاز گردیده تا این
کشور متعهد به خرید بلند مدت گاز از کشور تولید کننده باشند. قراردادهایی که تحولات
سیاسی مختلف بر آن اثر نخواهد کرد و تحریم ناپذیر است. در مقابل در صادرات نفت چنین
قاعده‌ای حاکم نیست، چراکه کشور خریدار هیچ سرمایه‌گذاری در تولید نکرده و صرفا نفت
را به واسطه کشتی‌های نفتکش از هرجای دنیا تحویل می‌گیرد. در واقع در خرید و فروش
نفت، هیچ چیزی کشور وارد کننده را متعهد به خرید نفت از یک کشور خاص نمی‌کند در حالی
که صادرات گاز ، منافع دو کشور را به یکدیگر گره خواهد زد و مانع تحریم‌های احتمالی
خواهد شد.
بنابراین برای کشوری همچون ایران که در برهه‌های مختلف در معرض تحریم قرارداشته
است صادرات گاز راهکاری خواهد بود تا به واسطه آن از این تحریم‌های احتمالی مصون مانده
و ضربه ناپذیر باشد. باید توجه داشت که صادرات گاز علاوه بر ایجاد پیوند اقتصادی مستحکم
بین طرفین در زمینه راهبردی نیز کشورها را به یکدیگر نزدیک کرده و موجبات همکاری‌های
بیشتری را فراهم می‌کند. نمونه بارز این تعامل مابین ایران و ترکیه شکل گرفته است که
این کشور در دوران تحریم و غیر آن روابط خود را با ایران حفظ کرده است.
منبع: خبر گزاری فارس
