توافق تاریخی خزر
روزنامه گاردین انگلیس و برخی دیگر از رسانه های خارجی با اشاره به امضای
کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر توسط پنج کشور ساحلی این دریا، آن را توافقی تاریخی
خواندند.
بعد از بیش از 20 سال تلاش های دیپلماتیک، پنج کشور حوزه دریای خزر شامل
روسیه، ایران، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان در باره چارچوب قانونی سهیم شدن در
آبهای این دریا که اروپا را به آسیا وصل می کند و مملو از منابع نفت و گاز و سکونتگاه
ماهیان خاویاری است، توافق کردند.
دیپلمات ها این سند را یک قانون اساسی منطقه ای توصیف کردند.
پوتین دراتاقی با حضور رئیسان جمهور و امور خارجه کشورهای حاشیه خزر گفت:
اجلاس ما در صورتی که واقعا تاثیر مهمی در یک دوره زمانی خاص داشته باشد، استثنایی
است.
روحانی با لحنی محتاطانه تر گفت: امروز ما اقدام بسیار مهمی را انجام
دادیم اما باید متوجه باشیم که مسائل مهم تری وجود دارند که باید به آن رسیدگی شود.
این نشست یک پیروزی دیپلماتیک بود. تا همین هفته گذشته تحلیلگران
می گفتند که احتمال امضای این توافق از سوی تهران 50-50 است.
این روزنامه افزود: دریای خزر که قبلا تحت کنترل ایران بود، مساله حساسی
برای این کشور قلمداد می شود. این کشور بخش شمالی این دریا را در دهه 1830 با شکست
مقابل روسیه از دست داد و این شکست به نظر دردناک بوده است.
هدف «دونالد ترامپ»
رئیس جمهوری آمریکا کاهش فروش نفت و به صفررساندن آن تا ماه نوامبر بوده است که به
شکل فزاینده ای به نظر غیر محتمل می رسد. چین به عنوان بزرگترین مشتری نفتی ایران روز
جمعه گفت که به تجارت با ایران ادامه می دهد.
این روزنامه مدعی شد: روحانی از نشست دوجانبه خود با پوتین در حاشیه نشست
خزر برای کسب اطمینان مشابهی استفاده کرد.
این روزنامه به نقل از«استنیسلاو پریتچین»کارشناس سیاسی مسائل دریای خزر نوشت:
روحانی وپوتین روابط شخصی بسیار خوبی دارند و همدیگر را خوب درک می کنند. آنها درباره
تحریم ها و مسائل سوریه هم مذاکره خواهند کرد. امضای این کنوانسیون یک نتیجه واقعی
است و موفقیت بزرگی محسوب می شود.
کنوانسیونی که از نظر قانونی کشورها را متعهد می کند
که مانع باز کردن مرزهای خود به روی یک کشور متجاوز طرف سوم همچون آمریکا و سازمان
پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) شوند و یا یک ارتش خارجی در همه آب های خزر حضور یابد،
دستاوردی برای پوتین است. برای روحانی، نمایش راهبردی حمایت روسیه اهمیت بیشتری دارد.
روزنامه دیلی استار، راشاتودی، آیریش تایمز و خبرگزاری شینهوای چین نیز
این توافق را تاریخی توصیف کردند.
دیلی استار نوشت: این توافق اختلافات طولانی بر سر دریا یا دریاچه بودن
خزر را رفع می کند که هر کدام چارچوب حقوقی بین المللی خود را دارد.
راشاتودی نوشت: دریای خزر 48 میلیارد بشکه نفت و 292 تریلیون فوت متر
مکعب گاز طبیعی از ذخایر اثبات شده ساحلی را در خود جای داده است. مجموعه ای از خطوط
لوله مهم از این دریا می گذرد که آسیای مرکزی و قفقاز را به مدیترانه وصل می کند.
تقریبا دو دهه طول کشید تا مذاکرات بین پنج کشور آغاز شود. «آندری گروزین» Andrey Grozin به ریانووستی گفت که هر یک از کشورهای خزر
به دنبال منافع اقتصادی و ژئوپلتیکی خود حتی به هزینه همسایگانش است.
وی توضیح داد این توافق به دنبال رضایت ایران برای امضای چنین کنوانسیونی
بدست آمد و در نتیجه همه طرف ها تلاش کردند به توافق برسند. نمی توان گفت این توافق
برنده یا بازنده دارد. هر کشوری لحن خود را ملایم کرده است حتی کشورهایی مانند آذربایجان
و قزاقستان که به دنبال منافع بیشتری هستند.
خبرگزاری شینهوا نوشت: پنج کشور توافقی را برای سهیم شدن در دریای خزر
امضا کردند. این توافق که بر اساس همکاری اقتصادی در دریای خزر است اولویت را به برقراری
روابط اقتصادی و تجاری و تعمیق همکاری دوجانبه و نزدیک می دهد.
توافق سران پنج کشور ساحلی دریای خزر با استناد به اصول و موازین منشور
ملل متحد و حقوق بین‌الملل، اصل حسن همجواری وتفاهم متقابل بین طرف‌ها و تأکید براستفاده
از دریای خزر برای اهداف صلح جویانه و مدیریت بخردانه منابع آن بر سر متنی تحت عنوان«کنوانسیون
رژیم حقوقی دریای خزر» حاصل آمد.
این اجلاس در ادامه دیدار قبلی وزیران خارجه در دسامبر گذشته (آذر
1396) است که در آن متن کنوانسیون وضعیت حقوقی این دریا تنظیم شده بود.
