قتل خاشقچی و دستان بسته عربستان در استفاده از سلاح نفت
نبض نفت - دولت آمریکا از زمانی که از برجام خارج شد برای حذف ایران از بازارهای جهانی نفت تلاش های بسیاری کرده و در این راستا صادرکنندگان عمده نفت به ویژه عربستان و روسیه را به افزایش تولید ترغیب کرده است تا هر گونه کمبود نفت ناشی از تحریم ایران جبران شود.
این اقدامات آمریکا در حالی است که قتل«جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد سعودی و پذیرش این اقدام از سوی ریاض تبدیل به یک بحران سیاسی در روابط عربستان و متحدان غربی آن شده است و برخی از کشورهای غربی از تنبیه و تحریم عربستان درباره این پرونده سخن به میان آورده اند و موج منفی جهانی علیه ریاض به راه افتاده است.
این موضوع واکنش هایی را از سوی مقام های عربستان به دنبال داشت. به طوری که در اوج کشمکش‌ها «خالد فالح» وزیر نفت عربستان گفت بدون اضافه ظرفیت عربستان، که به عنوان یک ضربه گیر در بازار عمل می‌کند قیمت نفت به راحتی سه رقمی می‌شود.
برخی از تحلیلگران رسانه های عرب زبان معتقدند که قتل روزنامه‌نگار سعودی و تنش عربستان با کشورهای غربی پس از این ماجرا فضایی از نابسامانی را بر بازارهای نفتی به وجود خواهد آورد.
در این زمینه روزنامه «عربی 21» مصر نوشت: بازارهای نفت از واکنش عربستان در برابر هر گونه اقدام تنبیهی از سوی قدرت های جهانی به دلیل پرونده خاشقچی احساس نگرانی کرده اند. با وجود اینکه «فاتح برول» رئیس آژانس بین المللی انرژی به بازارهای نفت اطمینان داده و گفته است این نگرانی احساس نمی شود که عربستان صادرات خود را به دلیل تحریم های احتمالی به خاطر قتل خاشقچی کاهش دهد.
در این زمینه «نهاد اسماعیل» کارشناس مسائل مربوط به نفت و انرژی به روزنامه «عربی 21» مصر گفت: دور از ذهن است که عربستان برای رویارویی با هر گونه اقدامات تنبیهی به دلیل قتل خاشقچی به سلاح نفت پناه ببرد. منافع عربستان در استفاده از سلاح نفت در برابر تحریم ها نیست و این موضوع بر منزوی شدن عربستان خواهد افزود و دیگر به این کشور به عنوان یک عرضه کننده قابل اعتماد نگاه نخواهد شد.
به نوشته روزنامه عربی 21، «هانی الصعیدی» کارشناس مسائل اقتصادی گفت: نظام عربستان پس از پرونده خاشقچی در شرایط بغرنجی به سر می برد. این موضوع سبب می شود که برای حفظ جایگاه «محمد بن سلمان» هر اقدامی صورت گیرد. هر چند که این موضوع منافع مردم عربستان را هدف قرار دهد. مقام های آل سعود از پنجره محاسبات اقتصادی به تصمیم های خود نگاه نمی کنند. بلکه برای آنان فقط ادامه حضور در کرسی قدرت مهم است. پیش بینی می شود که عربستان به برگ برنده تولید نفت پناه ببرد و برای تاثیر گذاری در بازار نفت های جهانی تلاش کند و اظهارات وزیر نفت عربستان هم که در آن آثار منفی بحران خاشقچی در اقتصاد سعودی را اندک دانسته بود فقط برای حفظ آبرو بود.
«علی الدبیسی» رئیس سازمان اروپایی حقوق بشر عربستان نیز به شبکه خبری «دویچه وله» گفت: عربستان با استفاده از برگ برنده اقتصادی تلاش می کند بر روی ماجرای خاشقچی سرپوش نهد.
پس از قتل خاشقچی در کنسولگری عربستان ترکیه در دوم اکتبر، ورق برگشته و انکارا با نشت اطلاعات درباره پرونده قتل خاشقچی، ریاض را در تنگنا قرار داده است.
به دنبال تناقض گویی های مقام عربستان درباره قتل خاشقچی، ترکیه بار دیگر این پیام را به غربی ها رساند که می تواند به همپیمانی قدرتمند و قابل اعتماد آنها تبدیل شود. در این زمینه روزنامه «العرب» چاپ لندن نوشت: ترکیه از پرونده خاشقچی برای خدمت به منافع ژئواستراتژیک خود استفاده می کند. این کشور به دنبال بازسازی جایگاه خود در روابط با آمریکا است. قضیه خاشقچی نشان داد که آنکارا می خواهد وجهه عربستان را تخریب کند و آمریکا را وادار سازد تا آنکارا به عنوان یک همپیمان راهبردی در خاورمیانه انتخاب کند.
روزنامه «الاخبار» لبنان نوشت: درست است که اردوغان تردیدهای بسیاری به روایت عربستان درباره پرونده خاشقچی وارد کرده است اما این موضوع در چارچوب تلاش ها برای وارد کردن فشار علیه ریاض و واشنگتن صورت گرفت تا واشنگتن مجبور شود به دلیل موضوع خاشقچی با آنکارا وارد چانه زنی شود تا عربستان را نجات دهد. رهبر حزب عدالت و توسعه مطمئن بود که زمان در همه زمینه ها به سود او پیش می رود. ترکیه مجانی چک برائت را امضا نخواهد کرد. بهایی که ترکیه در این زمینه خواهان آن است به سرمایه گذاری و طرح های عربستان در ترکیه محدود نخواهد شد. بلکه فراتر از این مسائل است و ترکیه می تواند مسائل گذشته خود را با سعودی ها تسویه کند.
شبکه خبری «الجزیره» قطر نیز گزارش داد: روابط ترکیه و عربستان پس از تلاش های نافرجام برای کودتا در ترکیه در ژوئن 2016 و حمایت ترکیه از قطر در بحران روابط این کشور با عربستان و متحدان آن تیره شده است و اکنون ماجرای قتل خاشقچی نیز وضعیت را بدتر کرده است. این موضوع می تواند ماهیت روابط اقتصادی دو کشور را تحت تاثیر قرار دهد. صادرات عربستان به ترکیه در حدود 2.5 میلیارد دلار است و ترکیه هم 3.5 میلیارد دلار صادرات به ترکیه دارد. گزارش ها نشان می دهد که تعداد شرکت های عربستان در ترکیه به حدود یک هزار شرکت رسیده است و این شرکت ها بیش از 6 میلیارد دلار سرمایه گذاری می کنند. آنکارا تمایل دارد که تعداد این شرکت های افزایش یابد. سرمایه گذاران سعودی در ترکیه سهم عمده ای را به ویژه در بخش املاک دارند.
شبکه خبری الجزیره افزود: بدون تردید پرونده خاشقچی تاثیرات منفی بر روابط ترکیه و عربستان برجای خواهد گذاشت. اما دور از ذهن است که این دو کشور روابط خود را قطع کنند. زیرا ترکیه برای ادامه روابط با عربستان تمایل دارد.
منبع: ایرنا
