آیا نفت ایران باعث مسمومیت کودکان می شود؟

نبض نفت- در ماه ژون سال 2018 ایران نخستین محموله نفتی خود را پس از 16 سال به شیلی صادر کرد. اما به نظر می رسد این اقدام تجاری ایران برای بهبود وضع اقتصادی باعث خشم دشمنان حکهوری اسلامی شد. خبری از خبرگزاری «رویترز» و روزنامه اسرائیلی «هاآرتص» این فروش را تحت شعاع قرار داد، بدین مضمون که نفت خام تحویل داده شده ایران به شرکت دولتی پالایشگاهی شیلی «ای ان ای پی»  (ENAP) منبع احتمالی انتشار گازهای مضری است که باعث  مسمومت بیش از 500 نفر که بیشتر آنها کودک بوده و مراجعه آنها به بیمارستان شده است. طبق آمار وزارت بهداشت و درمان شیلی، در مجموع 508 نفر، در ماه آگوست پس از آنکه بوی نامطبوع ناشی از این گاز را استشمام کردند، مسموم و راهی بیمارستان شدند. وزیر محیط زیست  شیلی نیز این نشت شیمایی را محکوم کرد و سازمان نظارت بر محیط زیست گفت که ای ان ای پی مسئول این اتفاق است. ای ان ای پی در بیانیه‌ای هر گونه ارتباط بین نفت خام ایران و شیوع بیماری در این منطقه را تکذیب کرد. سخنگوی دفتر دادستان منطقه بیو بیو در شیلی، گفت که دادستانی در حال بررسی است که آیا بین انتقال نفت خام ایران به پالایشگاه‌های هوالپن و تالکاهوانو، در  100 مایلی (160 کیلومتری) شمال شرقی سانتیاگو، با مسمومیت‌های شیمیایی اتفاق افتاده در این منطقه ارتباطی دارد یا خیر.

شایان ذکر است که کشور شیلی از خریداران عمده نفت ایران هیچ وقت نبوده است. شیلی معمولا نفت مورد نیاز خود را از کشورهای برزیل، اکوادور، پرو و آرژانتین خریداری می کند اما گاهی نیز اقدام به خرید نفت از برخی کشورهای خاورمیانه نظیر عراق، عربستان و کویت می کند.

حالا چرا اولین محموله نفت خریداری شده از ایران برای کشور شیلی آن قدر جنجالی شده است؟ 

برای روشن شدن بیشتر جزییات درباره این موضوع با دکتر منوچهر تکین، کارشناس در حوزه نفت و گاز از لندن به گفتگو نشستیم.

شیلی در بین خریداران نفت ایران در چه جایگاهی است؟

 درباره شیلی فکر نمی کنم که این کشور جز خریداران بزرگ و اصلی ایران باشد، خریداران اصلی نفت ایران یکی اروپا است که به دلیل تحریم های آمریکا شرکت های اروپایی می ترسند که از ایران نفت خریداری کنند ولی اتحادیه اروپا به همه آنها گفته است که نفت خریداری کنید و نترسید بعد از آن چین، هندوستان، کره جنوبی است. البته هندوستان و کره جنوبی خرید خود را بعد از تهدید آقای ترامپ کم کرده اند. بعد از اینکه ترامپ یک سری استثنائاتی برای خرید نفت ایران به این کشورها داد این کشورها به وارادات نفت از ایران ادامه دادند. این کشورهایی که گفتم جز کشورهای مهم خریدار نفت ایران هستند.

 آیا امکان دارد نفت ایران باعث مسمومیت مردم در شیلی شده باشد؟

باید دید چه عاملی باعث مسمومیت شده است، نفت خام مضر است ولی آنقدر سمی نیست. نفت خام گوگرد دارد، اکسید فلزات مضر دارد که در همه نفت خام های دنیا است. چیزی نیست که در فقط در مورد نفت ایران باشد. اگر فرآورده باشد و آن را بفروشند باز هم فرآورده ها فرق می کند مثلا بنزین، گازوئیل و… و آنها هم باز مشخصات بین الملی و استاندارد بین المللی دارند و اگر شرکت نفت می فروشد بر اساس این استاندارها می فروشد. چون چیزی نیست که همینطوری بدون نظارت فروش برود. این ها توسط سازمان های بین المللی و سازمان های مستقل چک می شوند. چون اگر کیفیت نفت پایین، معمولی یا بالا باشد اختلاف قیمتش چند دلار امکان دارد باشد. چون وقتی که یک میلیون بشکه صادر می شود یک دلار یا دو دلار بالا و پایین رقم بزرگی است و نمی شود کسی با آنالیز نادرست نفت را بفروشد. این اطلاعاتی است که من دارم و نمی دانم چگونه می شود نفتی که در پروسه خرید و فروش این همه بررسی می شود باعث ایجاد مسمومیت شود.

کشورهای مختلفی هستند که از ایران سالیان سال نفت خریداری می کنند و هیچ موقع گزارشی درباره مسمومیت نفت ایران نداده اند، چرا باید شیلی چنین موردی را مطرح کند؟ آیا امکان دارد این نوعی پروپاگاندای ضد ایرانی باشد؟

این حدسی است شاید برخی ها بگوید که شرکت نفت ایران مشکل دارد و عامل این حادثه است و برخی دیگر نیز بگوید که نه شرکت ایران درست است و آنها می خواهند دروغ بگویند و از این طریق به ایران تهمت بزنند. این مسائل سیاسی را من نمی دانم ولی چنین چیزی نمی شود و باید مستدل باشد. چون صحبت تجارت و معامله خرید و فروش است و این دیگر بحث سیاسی نباید باشد. جنبه سیاسی مثلا آقای ترامپ تهدید کند که هیچ کشوری حق ندارد از ایران نفت بخرد ولی نوع نفتی که صادر می شود و کسی ادعا کند کیفیت نفت بد و یا خوب است فکر نمی کنم که این جنبه سیاسی باشد.

ادعایی که در این باره شده بود این بود که هنگام تخلیه نفت خام ایران، گاز سمی در هوا منتشر شده بود که این گاز عامل مسمومیت بوده است، چه مواردی در هنگام تخلیه نفت مورد توجه قرار می گیرد و به چه شکلی تخلیه نفت انجام می شود؟

اگر پالایشگاه به بندر نزدیک باشد، تخلیه از طریق لوله هایی انجام می شود که در نزدیکی بندر قرار دارند و این لوله ها نفت را پمپ می کنند و به پالایشگاه منتقل می کنند. اگر پالایشگاه ها در خشکی و دورتر باشد حمل و نقل می شوند. ظرفیت عملیاتی این پالایشگاه 200 هزار بشکه در روز است که با توجه به ظرفیت این پالایشگاه حتما باید با خط لوله نفت خام را به پالایشگاه می رسانند و این طور نیست که این حجم نفت را با تانکرها منتقل کنند. پالایشگاهی با ظرفیت 200 هزار بشکه در روز جز پالایشگاههای بزرگ بحساب می آید. مثلا پالایشگاه تهران 200 هزار بشکه است و یا اصفهان 250 هزار بشکه است در اتریش من در جایی که بودم پالایشگاه ظرفیتش 20 هزار بشکه بود. این پالایشگاه بزرگی است و حتما برای خودش لوله های مخصوص دارد و اینکه نفت خام هایی که از بندر می آید و یا با تانکر وارد می شود چگونه حمل و یا پمپ شوند و وارد لوله شوند و به مخازن نفتی کنار پالایشگاه منتقل شوند. پالایشگاهها حداقل دو تا سه هفته نفت خام مورد نیازشان را ذخیره می کنند و همیشه مقدار زیادی نفت خام کنار پالایشگاهها هست. نظارتی هم در همه جای دنیا بر روی روند حمل و نقل انجام می شود که بدون خطر نفت از بندر به پالایشگاه منتقل شود. اینکه چگونه می تواند در این نقل و انتقال نشتی صورت گرفته باشد را نمی دانم.

شرکت ملی نفت ایران در پی انتشار خبر خبرگزاری رویترز در خصوص «ادعای دادستانی شیلی درباره علت آلودگی نفتی در این کشور و ارتباط آن با نفت صادراتی ایران» را به طور کامل تکذیب کرده و بیانیه ای رسمی صادر نمود.

در متن بیانیه شرکت ملی نفت ایران در آمده است:

«نفت ایران به مشتریان مختلف آسیایی، اروپایی و آمریکای جنوبی، صادر می‌شود و سابقه این صادرات برای همه کشورها مشخص و قابل استناد است. هرساله بازرسان از سازمان‌های استاندارد جهانی برای نظارت بر فرایند آزمایش، بارگیری و صادرات نفت ایران در کشور حضور می‌یابند، به‌دقت همه مسائل را مدنظر قرار می‌دهند و اقدام به صدور گواهینامه‌های لازم برای صادرات نفت می‌کنند. پایانه‌های صادراتی ایران دارای به‌روزترین آزمایشگاه‌ها و دستگاه‌های بررسی و اندازه‌گیری کیفیت و میزان نفت هستند و نفت صادراتی همواره در ساعت‌های مختلف روز مورد بررسی قرار می‌گیرد. فرایند بارگیری نفت به‌صورت کامل از سوی دو طرف (فروشنده و خریدار) رصد می‌شود و کارشناسان طرفین در کنار کارشناس نفت‌کش استیجاری همه موارد را به‌دقت مورد بررسی قرار می‌دهند تا میزان و کیفیت نفت بر اساس مذاکرات و توافق انجام‌شده صورت گیرد و در صورت مغایرت، عملیات بارگیری انجام نمی‌شود. همچنین لازم است ذکر شود ایران سالانه حدود یک میلیارد بشکه نفت به کشورهای مختلف صادر می کند و تا کنون موردی مشابه آنچه که در شیلی ادعا شده از سوی هیچ کشوری مطرح نشده است».