سالگرد حادثه سانچی و دو سوال بی‌پاسخ

سانچی حامل ۱۳۶ هزار تن میعانات گازی، به ارزش حدود ۶۰ میلیون دلار بود که قرار بود آن را از بندر عسلویه به شرکت "هانوا توتال" کره جنوبی برساند.

در سالگرد این حادثه شورای شهر تهران اقدام به نام‌گذاری خیابانی در تهران به نام "دریانوردان سانچی" کرد.

درباره این واقعه و اتفاقات و مسائل پس از آن، سوالات و ابهامات بسیاری وجود دارد که هنوز پس از یک سال رفع نشده، اما در حال حاضر یکی از مهمترین سوالات بی‌پاسخ سرنوشت بیمه کشتی سانچی و مقصر این حادثه است.

سرنوشت بیمه کشتی سانچی

کشتی سانچی متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران بود که در کشور پاناما به ثبت رسیده بود و با پرچم این کشور در حرکت بوده و فعالیت می‌کرده است.

در زمان وقوع حادثه ۷۰ درصد پوشش بیمه‌نامه این نفتکش متعلق به یک کلوپ بیمه‌ای بین‌المللی بود که توسط ۱۱ شرکت‌ خارجی به رهبری شرکت بیمه نروژی Skuld بیمه شده بود.

۳۰ درصد باقیمانده بیمه کشتی سانچی تحت پوشش شرکت‌های بیمه‌ ایرانی بوده که ۲۰ درصد آن متعلق به شرکت‌های بیمه البرز و ۱۰ درصد برای بیمه ملت بوده است.

سوالات متعددی در خصوص پرداخت بیمه این کشتی به خصوص بخش ۷۰ درصد شرکت نروژی وجود دارد و تا امروز خبری به صورت رسمی در این خصوص منتشر نشده، هرچند که طرف‌های ایرانی بیمه اعلام کرده‌اند که حاضر به پرداخت سهم ۳۰ درصدی بیمه کشتی هستند.

با اینکه قرار بوده ارز مورد نیاز شرکت‌های بیمه البرز و ملت بر اساس "نرخ‌های سامانه نیما" در اختیار این بیمه‌گران قرار بگیرد، اما هنوز خبری از پرداخت ارز مورد نیاز این شرکت‌ها برای پرداخت خسارت سانچی صورت نگرفته است.

آن‌طور که مدیرعامل شرکت ملی نفتکش گفته "شرکت‌های بیمه‌گر تا زمانی که بررسی کارشناسان درباره علت و مقصر حادثه به اتمام نرسد، خسارت بیمه بدنه سانچی را پرداخت نخواهند کرد". کارشناسان شرکت‌های بیمه از دو بخش بیمه بدنه و بیمه حوادث، هر دو کشتی را بررسی و وضعیت را اعلام می‌کنند و "پس از طی شدن مراحل قانونی"، شرایط برای پرداخت خسارت از طرف شرکت‌های بیمه‌گر فراهم می‌شود.

به نوشته ماهنامه دریانوردی "بندر و دریا" پرداخت خسارت سانچی "قطعی" است اما ابهاماتی نیز در این مورد وجود دارد، ابهاماتی که اگر پرداخت خسارت را منتفی نکنند دریافت آن را "پیچیده و مشکل" می‌کند.

این نشریه تخصصی حمل و نقل دریایی به ابهاماتی از جمله "تحریم‌های بانکی و مالی" و "نگرانی برخی بانک‌ها از تعاملات مالی با ایران" و یا "ابهام در مالکیت نفتکش" و "چند ملیتی‌بودن کارکنان" و همچنین "مسائل زیست‌محیطی" مرتبط با پرداخت خسارات توسط شرکت‌های بیمه‌کننده اشاره کرده است.

در آخرین خبرها از پرداخت بیمه سانچی، محسن قره‌خانی دبیر کار گروه بیمه اتکایی سندیکای بیمه‌گران گفته است که "بخشی از بیمه بدنه شناور سانچی داخلی و بخشی از آن هم خارجی بود"، وی با مقصر دانستن طرف چینی‌ در حادثه برخورد دو کشتی "دریافت خسارت بیمه‌ای از آنها (طرف چینی)" را لازم دانسته است.

اما با توجه به اینکه طرف چینی مقصر بودن در حادثه را نپذیرفته پرداخت خسارت بدنه کشتی سانچی نیز از جمله سوالاتی که هنوز پاسخی برای آن وجود ندارد.

با این حال امروز کاپیتان محسن بهرامی، سخنگوی شرکت ملی نفتکش خبر داده که "نیمی از خسارت بیمه جانباختگان" پرداخت شده اما توضیح نداد که آیا این خسارت پرداخت شده ارتباطی با بیمه خود کشتی سانچی داشته یا مربوط به بیمه دیگری است.

مقصر حادثه کیست؟

دلیل تصادف میان سانچی و کشتی چینی کریستال همچنان جای سوال دارد زیرا تا زمانی که مقصر به طور مشخص معرفی نشود شرکت‌های بیمه خصوصا طرف‌های خارجی امکان پرداخت حق بیمه را نخواهند یافت.

در اردیبهشت امسال سازمان بنادر و کشتیرانی ایران رسما اعلام کرده است که نتوانسته است با طرف چینی "درباره سیر وقایع و دلایل حادثه"به "نتیجه مشترکی" برسد.

مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر ایران گفت که افسران نفتکش سانچی ۲۵ دقیقه قبل از حادثه نگران بودند با کشتی کریستال و همچنین یک کشتی ماهی‌گیری برخورد کنند.

آقای پسنده گفت ایران، پاناما و بنگلادش می‌گویند که تغییر مسیر کشتی کریستال ۱۵ دقیقه قبل از برخورد، باعث حادثه شده است، اما چین و هنگ کنگ معتقدند که نفتکش سانچی برخلاف مقررات به کشتی کریستال راه نداده و همین باعث تصادفشان شده است.

بر این مبنا خدمه کشتی سانچی حدود ۹ دقیقه قبل از حادثه متوجه می‌شوند که خطر برخورد با کریستال وجود دارد. هم‌زمان افسران کریستال مشغول تغییر شیفت هستند و به گفته افسر اول کریستال آنها سانچی را روی رادار نمی‌بینند بلکه اطلاعات موقعیت آن را به طور خودکار دریافت می‌کنند.

بنا به مکالمات ضبط شده خدمه سانچی، کشتی کریستال تا دو دقیقه قبل از برخورد متوجه خطر نشده بود.

با عدم توافق طرف‌های مختلف در خصوص مقصر حادثه عملا ممکن است پرداخت حق بیمه نیز تحت شعاع قرار گرفته و به نتیجه نهایی نرسد.