هجوم بحران جدید به اوپک
اوپک در جلوگیری از تکرار یک دوره دیگر رکود در بازار نفت تا حدودی موفق عمل کرد، اما در میان مدت این گروه صادرکننده نفت با ریسک‌های جدی‌تر مواجه است.
نبض نفت - بانک امریکا مریل لینچ در گزارش جدیدی نوشت: دورنمای رشد تولید اوپک در میان مدت با ادامه تحریم‌ها، ریسک‌های ژئوپلیتیکی، عرضه رقیب غیر اوپک، قیمت پایین نفت و نگرانی‌ها پیرامون تقاضا تیره مانده است.
تولید نفت آمریکا در نیم دهه گذشته افزایش یافته و رشد آن همچنان ادامه دارد. رشد تولید از میادین شیل تگزاس، اوپک را وادار کرده به منظور جلوگیری از ریزش قیمت نفت، تولیدش را محدود کند. با این حال، در سال پیش رو اوپک همچنان با چالش‌های جدی دست و پنجه نرم خواهد کرد. کشورهای عضو اوپک ممکن است میزان زیادی ظرفیت تولید جدید ایجاد نکنند که جایگاه این گروه را تضعیف خواهد کرد.
در فاصله سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ اعضای اوپک حدود ۷ میلیون بشکه در روز ظرفیت جدید اضافه کردند. پروژه‌هایی در کشورهای مختلف شامل عراق، ایران، غرب آفریقا و کشورهای منطقه خلیج فارس راه اندازی شد. به خصوص عراق پس از احیا از سال‌ها جنگ، حجم عظیمی عرضه جدید ایجاد کرد.
تولید عراق از سال ۲۰۱۰ بیش از دو برابر افزایش یافته و اخیراً به بیش از ۴.۷ میلیون بشکه در روز رسیده است، اما پروژه‌های آتی عراق در سال‌های اخیر پس از حمله داعش به این کشور در سال ۲۰۱۴، مسکوت گذاشته شدند.
طی شش سال آینده ظرفیت جدیدی که اضافه خواهد شد احتمالاً کمتر خواهد بود و در معدودی از کشورها متمرکز می‌شود. بانک امریکا مریل لینچ انتظار دارد تنها ۴ میلیون بشکه در روز ظرفیت جدید از سوی اوپک اضافه شود که عمدتاً از سوی ایران خواهد بود.
نه تنها رشد ظرفیت به تدریج آهسته می‌شود بلکه تولید اوپک نیز رو به کاهش می‌گذارد و از ۳۱.۹ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ به ۲۹ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۴ می‌رسد. در نتیجه، سهم اوپک در بازار نفت جهانی کاهش پیدا می‌کند.
این امر به دلیل فقدان ذخایر نیست. اوپک همچنان حدود سه چهارم از کل ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد و ذخایر نفت در عربستان سعودی و ونزوئلا فراتر از هر کشور دیگری است. اما تقاضا افت پیدا کرده و در سال‌های آینده از شتاب رشد تقاضا کاسته می‌شود و فضای چندانی برای عرضه جدید نمی‌ماند. انتظار می‌رود نفت شیل بشکه‌های بیشتری را به بازار عرضه کند بنابراین اوپک مجبور است برای جلوگیری از ریزش قیمت‌ها، محدودیت عرضه خود را حفظ کند.
طبق گزارش بانک امریکا مریل لینچ، پروژه‌هایی که در کشورهای اوپک انجام می‌شوند باید بی‌نهایت جذاب باشند و با حداقل قیمت ۲۵ دلار در هر بشکه یا کمتر سودآوری داشته باشند. این در حالی است که ۸۰ درصد از پروژه‌های غیر اوپک که در شش سال آینده چراغ سبز گرفته‌اند با میانگین قیمت ۴۰ دلار سودآور خواهند بود.
به عبارت دیگر اوپک نفت ارزانتری دارد اما بسیاری از اعضای اوپک قربانی تحریم‌ها، سرمایه‌گذاری اندک و سایر ریسک‌های ژئوپلیتیکی هستند که واضح‌ترین نمونه آنها ایران، عراق و ونزوئلا به شمار می‌روند.
در حالی که بانک آمریکا مریل لینچ ۴ میلیون بشکه در روز ظرفیت جدید اوپک تا سال ۲۰۲۴ را پیش‌بینی کرده است تقریباً نیمی از این ظرفیت فنی است یعنی توسعه آن معلوم نیست و ممکن است اصلاً اتفاق نیافتد.
بر اساس گزارش اویل پرایس، اگر چه رویدادهای ژئوپلیتیکی عرضه را محدود می‌کنند، اما تهدید بزرگ‌تر برای اوپک، انتظار افت چشمگیر تقاضا در سال‌های پیش رو است. بانک امریکا مریل لینچ اخیراً پیش‌بینی کرده است تقاضای جهان برای نفت تا سال ۲۰۳۰ به اوج خواهد رسید و طی این مدت رشد تقاضا به تدریج آهسته می‌شود
منبع:ایسنا
مطالب پیشنهادی
منتخب سردبیر
