دستاوردهای افزایش تولید در پارس جنوبی
نبض نفت - در حال حاضر گاز طبیعی جایگاه نخست و مهمترین عرضه‌کننده انرژی در کشور است. گاز طبیعی امروز سهم 70درصدی در سبد انرژی کشور را داراست که عمده این سهم مربوط به پارس جنوبی است. توسعه در این میدان مشترک گازی در سالیان اخیر متحول شده و نیروی محرکه صنعت کشور در تمام بخش‌ها شده است. در واقع نگاه به پارس جنوبی قوت قلبی برای تأمین انرژی تمام بخش‌های کشور در راستای توسعه و پیشرفت است.
در شرایط فعلی ظرفیت تولید گاز غنی ایران از پارس جنوبی 600 میلیون مترمکعب در روز بوده که با احتساب بهره‌برداری از چهار فاز جدید این ظرفیت از مرز 700 میلیون مترمکعب در روز عبور می‌کند.
علاوه بر این هم‌اکنون ظرفیت تولید روزانه گاز شیرین یا متان ایران در حوزه پارس جنوبی حدود 570 میلیون مترمکعب بوده که با بهره‌برداری از فازهای چهارگانه این ظرفیت به حدود 670 میلیون مترمکعب در روز افزایش می‌یابد، ضمن آنکه ظرفیت تولید میعانات گازی از 810 هزار بشکه فعلی به 960 میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید.
یکی از مهمترین محصولات محوری و کلیدی فازهای جدید پارس جنوبی اتان بوده که به‌عنوان خوراک مجتمع‌های اُلفینی و در نهایت تولید محصولات مختلف پلیمری شامل انواع پلی‌اتیلن سبک، سنگین، سبک خطی، پروپیلن و... مورد استفاده قرار می‌گیرد که با بهره‌برداری از فازهای جدید این ظرفیت از 6 به حدود هشت میلیون تن در سال افزایش می‌یابد.
از سوی دیگر ظرفیت تولید گازمایع پارس جنوبی شامل پروپان و بوتان هم از هفت میلیون و 500 هزار تن فعلی به حدود 9 میلیون و 600 هزار تن در سال افزایش می‌یابد و ظرفیت تولید روزانه گوگرد به‌عنوان یک محصول زیست‌محیطی نیز از سه‌هزار و 750 تن در روز به چهارهزار و 550 تن افزایش می‌یابد.
* افزایش برداشت از مخزن مشترک
یکی از مهمترین منافع ملی افزایش تولید در پارس جنوبی، برداشت بیشتر از مخزن مشترک با قطر است که این مهم در سال جاری محقق شده است. همزمان با افزایش برداشت روزانه گاز در طول پنج سال گذشته، میزان برداشت تجمعی گاز از پارس جنوبی بیشتر شده به‌طوری که میزان برداشت تجمعی تولید گاز تا سال 1392 حدود 596 میلیارد مترمکعب بوده که این میزان برداشت تا دی ماه 1397 به حدود یک‌هزار و 382 میلیارد مترمکعب افزایش یافته است.
از سوی دیگر برای سال جاری برنامه تولید نزدیک به 200 میلیارد مترمکعب گاز از پارس جنوبی پیش‌بینی شده که در طول 9ماهه نخست امسال تولید بالغ بر 140 میلیارد مترمکعب محقق شده است و با آمادگی فازهای موجود و راه‌اندازی فازهای جدید امکان تحقق برنامه تولید گاز از پارس جنوبی برای سال 97 وجود دارد.
* عدم‌نیاز به گاز ترکمنستان و تأمین گاز همسایگان
افزایش تولید گاز در پارس جنوبی برای زمستان امسال باعث شد در عین توقف واردات گاز از ترکمنستان، محدودیت و مشکلی در تأمین گاز مشترکان وجود نداشته باشد.
برای زمستان امسال با توجه به وضعیت افزایش تولید گاز از یک سو و ساخت خطوط لوله و تأسیسات تقویت فشار از طرف دیگر، جمهوری اسلامی ایران نه‌تنها نیازی به واردات گاز ندارد که امکان تأمین حداکثری نیاز گازی کشورهای عراق و ترکیه هم فراهم شده است.
صادرات گاز ایران تاکنون به کشورهای ترکیه، عراق، ارمنستان، آذربایجان و نخجوان انجام شده است. قرارداد با این کشورها گاه در قالب قراردادهای درازمدت، گاه در قالب قراردادهای کوتاه‌مدت سوآپ و گاه در قالب تهاتر برق و گاز امضا شده است و در حال حاضر با روند تولید در پارس جنوبی شرایط مناسبی برای صادرات گاز به این کشورها فراهم است.
* حفظ محیط زیست و صادرات فرآورده‌های نفتی
با توسعه میدان‌های گازی کشور و افزایش تولید گاز طبیعی، گازرسانی به نیروگاه‌های کشور به‌عنوان یکی از برنامه‌های وزارت نفت در دستور کار قرار گرفت که این موضوع افزون بر صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های مایع و ایجاد ارزش افزوده بیشتر، در بهبود حفظ محیط زیست نیز نقش مؤثری به‌دنبال داشت.
گازرسانی به نیروگاه‌ها به‌ویژه در سال‌های اخیر با توجه به افزایش تولید در پارس جنوبی رشد فزاینده‌ای یافته است، به‌گونه‌ای که با مصرف 67 میلیارد و 700 میلیون مترمکعب گاز طبیعی در بخش نیروگاهی در سال 96، سهم سوخت مایع در سبد سوخت مصرفی نیروگاه‌ها در سال یادشده به کمتر از 10 درصد رسید.
عرضه گاز طبیعی به صنایع کشور و در نتیجه نیاز کمتر آنها به سوخت‌های مایع از جمله گازوئیل از دیگر برنامه‌های وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران است، به‌گونه‌ای که در سال‌های اخیر کمترین میزان محدودیت برای صنایع در مصرف گاز طبیعی ایجاد شده و در سال 96، بیش از 37 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی به صنایع عمده کشور تحویل داده شده است.
از سوی دیگر با افزایش تولید گاز امکان عرضه بیشتر این حامل انرژی پاک به صنایع، نیروگاه‌ها و پتروشیمی‌ها به‌عنوان سوخت و خوراک وجود دارد، به‌طوری که با جایگزین شدن گاز و انواع سوخت مایع به‌ویژه گازوئیل و نفت‌کوره ظرفیت مازادی برای صادرات انواع فرآورده نفتی ایجاد خواهد شد.
به‌عبارت دیگر، ایران می‌تواند بخشی از درآمدهای ارزی مورد نیاز خود را از محل صادرات فرآورده‌های نفتی و حتی محصولات پتروشیمی جبران کند.
با افزایش سهم گاز طبیعی در سبد سوخت صنایع و نیروگاه‌های ایران، هم‌اکنون ظرفیت مازادی برای صادرات روزانه 15 تا 20 میلیون لیتر گازوئیل وجود دارد که با احتساب قیمت هر تن گازوئیل در بازار خلیج فارس حدود 780 تا 790 دلار، عملاً قیمت یک لیتر گازوئیل صادراتی ایران حدود 60 تا 65 سنت تخمین زده می‌شود.
در این صورت ایران با صادرات دست‌کم روزانه 10 میلیون لیتر گازوئیل می‌تواند درآمد روزانه 6 تا 6.5 میلیون دلاری کسب کند.
* ایجاد رفاه اجتماعی
کنار موارد ذکرشده موضوع اصلی گازرسانی به تمام نقاط کشور با توجه به ایجاد ظرفیت مناسب در پارس جنوبی است که تاکنون 98 درصد جمعیت شهری و 77 درصد از جمعیت روستایی از نعمت گاز برخوردار شده‌اند و طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده تا پایان سال به 3 هزار روستا و در سال آینده نیز به 3 هزار روستای دیگر گازرسانی می‌شود.
منبع: تسنیم
