اجماع و اراده مسئولان تنها راه اصلاح ساختار بودجه
نبض نفت - در آذر ماه سال گذشته رهبر انقلاب بر ضرورت اصلاح ساختاری بودجه تاکید کرده و مسئله قطع وابستگی بودجه به نفت را از مسائل مهم اقتصادی کشور دانستند. از این رو سازمان برنامه و بودجه تهیه گزارشی در زمینه اصلاح ساختار بودجه را با رویکرد قطع وابستگی به نفت آغاز کرد.
در گزارش نهایی این سازمان که در خردادماه امسال تهیه شده است، 4 محور و 23 برنامه به منظور حرکت به سمت بودجه بدون نفت مطرح شده است.
اجماع و اراده مسئولین تنها راه اصلاح ساختار بودجه
این گزارش در 4 محور تقویت نهادی بودجه، هزینه کرد کارا، درآمد زایی پایدار و ثبات سازی اقتصاد کلان در قالب 23 برنامه تهیه شده است. برنامه‌هایی همچون مالیات بر عایدی سرمایه، کاهش هزینه‌های غیر ضروری شرکت های دولتی، اهرم کردن منابع بودجه برای تولید، چابک سازی دولت، مولد سازی دارایی‌های دولت، افزایش پاسخگویی و نظارت، رفع تعارض منافع، اصلاح نظام یارانه انرژی و غیره از مهمترین برنامه های اصلاح ساختاری بودجه است.
نکته مهمی که در این بین مطرح می شود، بحث چرایی عدم تصویب و اجرای برنامه‌های فوق با توجه به واضح بودن اهمیت و ضرورت اجرای آن توسط مجلس و دولت و همچنین طرح چندین باره آن است.
به عنوان مثال در موضوع مالیات بر عایدی سرمایه چندین سال است که این برنامه بین مجلس و دولت و حتی کارشناسان مطرح شده است و اکثر آنان نیز بر اهمیت و ضرورت اجرای آن تاکید دارند، اما خبری از تصویب و اجرایی شدنش نیست. به عنوان مثالی دیگر، بحث بودجه ریزی عملیاتی از ابتدای شروع به کار دولت یازدهم توسط همین سازمان برنامه و بودجه مطرح شده اما آن نیز کماکان وضعیت مشخصی ندارد.
در واقع نگاه به گزارش سازمان برنامه و بودجه نشان می دهد به غیر از چند مورد که نیازمند تکمیل و تقویت است، ضرورت اجرایی شدن برنامه‌های مذکور برای همگان واضح بوده و حتی چندین سال است که توسط نهادهای مختلف و کارشناسان مطرح می شود و در بین دولت و مجلس در حال رفت و برگشت است.
از جمله مواردی که در گزارش سازمان برنامه و بودجه وجود ندارد و جای خالی آن احساس می شود، برنامه‌ای برای مدیریت پروژه‌های عمرانی است؛ حجم این پروژه‌ها هم اکنون به بیش از 700 هزار میلیارد تومان می‌رسد و در گزارش سازمان برنامه، برنامه جدی و مشخصی برای مدیریت و به ثمر رساندن آن ارائه نشده است.
سهم 148 هزار میلیارد تومانی درآمدهای دولت از نفت
بر اساس بودجه امسال منابع دولت 407 هزار میلیارد تومان بوده و دارای چهار ردیف منابع درآمدی است که در آن مالیات ها با سهم نزدیک به 153 هزار میلیارد تومان، منابع غیر مالیاتی همچون پرداخت جرائم، خسارات و فروش خدمت با سهم 55 هزار میلیارد تومان، استقراض و ایجاد دین با سهم 51 هزار میلیارد و فروش نفت یا همان واگذاری سرمایه های ملی 148 هزار میلیارد تومان است.
از این رو با توجه به مشکلاتی که در زمینه تحریمها، فروش نفت و نقل و انتقالات مالی در کشور وجود دارد، مشاهده می شود که نزدیک به 35 درصد از منابع درآمدی دولت دچار نوسان است که به منظور پایدارسازی آن باید هرچه سریع تر این وابستگی کاهش پیدا کرده و قطع شود؛ این امر نیازمند پایدارسازی درآمدها و از همه مهم تر اتفاق نظر همه مسئولان برای تصویب برنامه‌های اشاره شده و اجرای دقیق آن است.
بنابر اعتقاد سازمان برنامه و بودجه، اجماع سیاست گذاران در قواعد و روشها، ترسیم نقشه راه و ارائه سنجه های مناسب جهت تحقق برنامه‌ها به منظور قطع وابستگی بودجه به نفت و همچنین پیاده سازی کامل اقتصاد مقاومتی، ضروری است.
منبع: تسنیم
