نقدی بر برنامه اصلاح ساختار بودجه

نبض نفت - در هفته‌های اخیر سازمان برنامه و بودجه چارچوب کلی برنامه اصلاح ساختار بودجه را تدوین و منتشر کرده است. این برنامه شامل نکات مهمی مثل اصلاح یارانه کالاهای اساسی، اصلاح قیمت حاملهای انرژی، یارانه تولید، یارانه سلامت و ... است. بر اساس پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور، طرح اصلاح نظام یارانه‌ بیمه سلامت در قسمت طرحهای میان مدت (برای اجرا در سال 99) هزینه کرد کارا قرار گرفته است.

سازمان برنامه و بودجه روز 20 فروردین ماه امسال از طرح مقدماتی برنامه اصلاح ساختار بودجه رونمایی کرد. همچنین اخیراً این سازمان در حالی چارچوب کلی برنامه اصلاح ساختار بودجه را منتشر کرده و از عموم مردم درخواست کرده تا نظرات خود را در خصوص این برنامه طرح کنند که تا کنون بازخورد قابل تاملی در این خصوص دیده نشده است.

آخرین تحولات اجرای برنامه اصلاح ساختار بودجه

همچنین اخیرا کلیات برنامه مقدماتی اصلاح ساختار بودجه در شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا تصویب شده است. همه این موارد در حالی مطرح شده است که طی روزهای آتی مهلت 4 ماه رهبر انقلاب برای اصلاح ساختار بودجه به پایان خواهد رسید.

به هر حال با توجه به شرایط خاص اقتصادی کشور و تأکیدات صورت‌گرفته برای اصلاح ساختار بودجه، این انتظار از دولت و مجلس می‌رفت که هرچه سریع‌تر یک برنامه عملیاتی برای جبران ضعفهای این حوزه ارائه شود.

گفتنی است، سازمان برنامه و بودجه در یکی از بندهای مهم طرح اصلاح ساختار بودجه، بحث اصلاح یارانه نظام بیمه سلامت را مطرح کرده است.

طبق پیگیری‌های خبرنگار تسنیم، این بخش از طرح اصلاح ساختار بودجه کشور نه تنها موجب کاهش هزینه‌های اقشار مختلف نمی‌شود بلکه ممکن است زمینه را برای افزایش هزینه‌ها برای قشر ضعیف و حتی متوسط جامعه فراهم کند.

خروجی تامل برانگیز اصلاح یارانه نظام سلامت؟

با توجه به اینکه زمان حاضر فرصت مناسبی برای نقد طرح تحول سلامت نیست اما به صورت کلی باید در نظر داشت  که این طرح عملا هزینه‌های درمان در کشور را به شدت افزایش داده و کاهش تعهدات دولت در این خصوص بدون ارائه طرح برایکاهش هزینه‌های افزایش یافته درمان به خصوص در بخش دولتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، عملا به بیشتر شدن فشار بر اقشار متوسط و ضعیف جامعه منجر خواهد شد.

گفتنی است، در برنامه‌ اصلاح نظام بیمه سلامت آمده است، به منظور ارتقاء نظام‌های انگیزشی افراد در مواجهه با طرح تحول سلامت و طراحی بودجه تراز برای تأمین مالی پایدار آن که متضمن کاهش هزینه‌های اقشار مختلف و به خصوص طبقات محروم و نیز جلوگیری از استقراض مستقیم یا غیر مستقیم (از طریق شبکه بانکی) از بانک مرکزی و اثرات تورمی آن باشد، نیاز است تا سازوکار فعلی این طرح اصلاح شود. با انجام اصلاحات ایفای تعهدات دولت به پزشکان، شرکت‌های بیمه، بیمارستان‌ها، شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی تضمین می‌شود و فرآیندهای خدمات درمانی و بهداشتی به صورت کارآمدتری اجرا می‌شود.

بنابراین برنامه‌ای با محوریت موارد زیر تهیه می‌شود:

• طرح تحول سلامت از منظر نحوه انتخاب مشمولین و پوشش خدمات درمانی مورد بازنگری قرار بگیرد.
• نحوه تأمین مالی این طرح اصلاح شود.
•  سازوکار تخصیص ارز یارانه‌ای دارو و تجهیزات پزشکی مورد بازنگری قرار بگیرد.

جزییات بودجه 36 هزار میلیارد تومان طرح تحول سلامت در سال 98

با توجه به اینکه  این طرح در اولویتهای میان مدت برنامه اصلاح ساختار بودجه قرار گرفته است. این در حالی است که با توجه به نقدهای وارد شده به این طرح و منتشر نشدن جزئیات آن باید دید که پاسخ سازمان برنامه و بودجه چه خواهد بود. از سوی دیگر اواخر سال قبل سخنگوی ستاد بودجه سازمان برنامه و بودجه ضمن تشریح جزئیات بودجه 36 هزار میلیارد تومانی طرح تحول سلامت در سال 98 گفت: 3.5 میلیارد دلار از ارز 4200 تومانی مختص کالاهای اساسی در سال آینده، به دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص می یابد.

خانلو همچنین  در مورد اینکه جزئیات بودجه 36 هزار میلیارد تومانی طرح تحول سلامت کجاست؟ گفت: در 320 هزار میلیارد تومان اعتبارات هزینه‌ای دقیقاً 11 هزار و 752 میلیارد تومان برای کمک به طرح تحول سلامت است که در سال 97 این رقم 10 هزار و 684 میلیارد تومان بوده است. این مبلغ جدای از منابع هدفمندی است و فقط مربوط به بودجه عمومی می‌شود و سرجمع 21 هزار میلیارد تومان بودجه عمومی طرح‌های سلامت گنجانده شده است. مابه‌التفاوت رقم تا 36 هزار میلیارد تومانی که مطرح است از محل 35 هزار میلیارد تومان درآمد اختصاصی وزارت بهداشت تأمین خواهد شد.

نگاهی به کلیات طرح اصلاح ساختار نشان می‌دهد، هدف جبران کسری بودجه در کلیات برنامه ارائه شده از سوی دولت، پررنگ است.

راهبرد بودجه‌ای دولت، حرکت به سمت هزینه کرد کارا یا افزایش سطح عمومی قیمتها

از آنجا که پیوست عملیاتی طرح مذکور منتشر نشده و برنامه‌ها به صورت کلی مطرح شده، نمی‌توان در مورد طرح اصلاح یارانه نظام بیمه سلامت، سازمان برنامه و بودجه قضاوت قطعی داشت. اما در حالی که ارقامی مثل 80 یا 150 هزار میلیارد تومان کاهش درامد در سال 98 مطرح شده است، مشخصا دولت بایستی اقداماتی در راستای هزینه کرد کارا به عنوان اولویت جبران کسری بودجه لحاظ کند. به هر حال با توجه به اینکه طرح اصلاح نظام یارانه بیمه سلامت جزو برنامه‌‌های میان مدت طبقه بندی شده به نظر میرسد تغییرات مد نظر دولت در سال 99 پیاده شود به هر حال بایستی جزییات عملیاتی این طرح در اختیار عموم کارشناسان قرار گیرد.

منبع: تسنیم