چرا توقیف نفتکش انگلیسی قانونی بود ؟
نبض نفت - چندی پیش عادل الجبیر، وزیر مشاور عربستان درامور خارجه طی اظهارنظری در فضای مجازی نوشت: «هرگونه آسیب رساندن به آزادی کشتیرانی بین المللی نقض قوانین بین المللی به شمار می‌رود. ایران بداند که رفتار آنها و نقض قوانین بین‌المللی از جمله هدف قرار دادن کشتی‌های غیر نظامی و توقیف نفتکش انگلیس در خلیج فارس را نمی‌پذیریم. جامعه بین المللی باید با چنین اقداماتی مقابله کند.»
این اظهارنظر در حالی مطرح شد که به گفته محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی، کشتی انگلیسی در تنگه هرمز در کریدوری که مخصوص خروج کشتی‌ها بود، وارد شد و با رادار خاموش درحال حرکت بود که احتمال سانحه را بالا می‌برد. عملکرد این کشتی خطر آفرین بود و با ورود و عکس‌العمل به‌موقع سازمان بنادر با حکم مراجع قضائی نفتکش انگیسی توقیف شد.
نخست باید دید منظور وزیر راه و شهرسازی از اقدام خطرآفرین چیست و اینکه هر اقدام خطر آفرینی چراغ سبزی برای توقیف کشتی است؟ نکته‌ای که بین گفته‌های وزیر مستتر ماند و کمتر محل بحث کارشناسان قرار گرفت مقوله «خاموش بودن رادار» است؛ نکته‌ای تعیین کننده که متأسفانه مسؤولین ذی ربط به طور دقیق به آن نپرداختند.
کشتی‌ها و نفتکش‌ها نیز همانند سایر وسایل نقلیه از مشخصات دقیق و منحصر به فردی برخوردار هستند، با این تفاوت که با توجه به اینکه در آب‌های بین المللی رفت و آمد دارند، مشخصات آنها به صورت بین المللی ثبت و قابل رصد است. این مشخصات می‌تواند شامل ویژگی‌های کشتی، مشخصات مبدا، مقصد، مالک و … شود. این مشخصات به عنوان شناسه یا به عبارتی بهتر هویت هر کشتی به شمار می‌رود. این مشخصات بر سیستمی به نام AIS ثبت می‌شود و زمانی که کشتی یا نفتکشی از محدوده مالکیتی یا آبراهی عبور می‌کند با روشن کردن این سیستم و ابلاغ اطلاعات خود به مرکز کنترل دریایی هر حاکمیتی، در حقیقت هویت خود را اعلام کرده و با این اقدام نشان می‌دهد که قصد انجام اقدامی غیرقانونی ندارد و تابع قوانین بین المللی است. این اقدام کشتی یا نفتکش باید پیش از ورود به آب راهه حاکمیتی انجام شود. این سیستم همان عبارت «رادار» در اظهارات وزیر راه و شهرسازی است.
هشدارهای این سیستم برای مرکز کنترل دریایی تنها تا فاصله حدود ۶۵ کیلومتر قابل دریافت است. به این ترتیب در صورتی که ای. آی. اس را برابر با هویت یک کشتی بدانیم باید گفت در صورتی که یک کشتی با AIS خاموش قصد عبور از آبراه حاکمیتی را داشته باشد، به منزله یک شناور بی هویت است که می‌تواند خطرناک محسوب شود به همین دلیل است که گارد ساحلی صاحب آب راهه می‌تواند مطابق قوانین بین المللی با شناور برخورد لازم را به عمل آورد.
در توقیف اخیر نفتکش انگلستانی توسط جمهوری اسلامی ایران، این نفتکش با وجود تذکرات اداره بنادر استان هرمزگان، از روشن کردن این سیستم خودداری کرد و با این اقدام خود تلویحاً به گارد ساحلی جمهوری اسلامی ایران اجازه داد تا مطابق قوانین بین المللی با آن برخورد کند.
به این ترتیب مشخص است که اظهارات وزیر مشاور عربستان درامور خارجه صرفاً سیاسی بوده و بی پایه و اساس و اقدام ایران به منظور توقیف نفتکش انگلستانی کاملاً مطابق قوانین جمهوری اسلامی ایران و قوانین بین المللی است.
منبع: مهر
