تولید ۸۰ درصد گاز کشور توسط شرکت نفت و گاز پارس
نگهداشت تولید در پارس جنوبی از آنجایی دارای اهمیت مضاعف می شود که بدانیم مخزن مشترک این میدان، پس از بیش از 3 دهه بهره برداری توسط قطر و دو دهه بهره برداری توسط ایران، به سمت افت فشار رفته و آثار افت فشار گاز در بخش های مختلف این میدان در حال نمایان شدن است و اگر بهره برداری تخصصی از فازهای توسعه یافته پارس جنوبی که هزینه های ملی بسیاری برای توسعه آنها صرف شده و ظرفیت مهمی برای تأمین انرژی کشور هستند، صورت نگیرد، در سالهای پیش رو با چالش نگهداشت تولید و یا شاید حتی افت تولید از این میدان مشترک مواجه شویم.
شرکت نفت و گاز پارس که زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران است را بیشتر با نام توسعه دهنده پروژه های پارس جنوبی می شناسند، اگرچه این شرکت میادین دیگری را نیز در دست مطالعه و حتی توسعه دارد و حتی در زمینه بهره برداری نیز از شرکت های دارای بالاترین تجربه ها محسوب می شود اما اخبار توسعه ای پارس جنوبی همیشه در صدر اخبار مرتبط با این شرکت بوده و همین عامل نام شرکت نفت و گاز پارس را همردیف نام توسعه پارس جنوبی قرار داده است.
برداشت گاز ایران از میدان گازی پارس جنوبی در سال 1381 شمسی (2003 میلادی) با بهره‌برداری از فازهای 2 و 3، به 56 میلیون مترمکعب در روز رسید. در واقع اگرچه شروع فعالیت شرکت نفت و گاز پارس در توسعه پارس جنوبی به اواخر دهه 70 شمسی می رسد؛ شروع فعالیت این شرکت در بخش بهره برداری نیز به اوایل دهه 80 شمسی رسیده و از سال 1381 با بهره برداری از فازهای 2 و 3 ، شرکت نفت و گاز پارس به عنوان کارفرما، راهی بلندمدت را در تجربه بهره برداری از این تأسیسات آغاز کرد.
رقم تولید گاز در پارس جنوبی با به بهره‌برداری رسیدن فازهای یک، 4 و 5، 6 و 7 و 8 و 9 و 10 در سال 1388 به 285 میلیون مترمکعب در روز رسید. از سال 1388 تا سال 1392 با توسعه همزمان فازهای پارس جنوبی و عدم اولویت‌بندی پروژه‌ها، شاهد افزایش ظرفیت تولید گاز از این میدان مشترک در سمت ایران نبودیم اما در سال 92 با اولویت‌بندی فازها و تمرکزدهی به بهره‌برداری سریعتر از فازهای با پیشرفت فیزیکی بالاتر، رفته رفته فازهای 12 و 15 و 16 به مدار بهره‌برداری وارد شدند و در سال 1395 ظرفیت تولید گاز ایران از میدان مشترک پارس جنوبی به 453 میلیون مترمکعب رسید.
توسعه در پارس جنوبی با سرعت ادامه یافت و با بهره‌برداری از فازهای 17 و 18، 19 و 20 و 21 در سال 96 به رکورد تولید 570 میلیون مترمکعب در روز و با بهره‌برداری از سکوهای A و C فاز 14 در سال 97 به ظرفیت تولید 610 میلیون مترمکعب در روز رسیدیم.
علیرضا عبادی، مدیر تولید و عملیات شرکت نفت و گاز پارس در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در این خصوص، با بیان اینکه "این شرکت هم در حوزه توسعه و هم در حوزه بهره برداری فعالیت می کند"، گفت: طرح‌های پارس جنوبی چهار بخش عمده دارند که شامل چاهها، سکوها و خط لوله، برای آن که گازی که در دریا تولید می شود توسط این خط لوله به خشکی منتقل شود و بخش چهارم نیز پالایشگاه است.
وی افزود: بخش چهارم که پالایشگاه است، بعد از احداث و به بهره برداری رسیدن و رفع پانچ‌ها و ... تحویل شرکت ملی گاز ایران می شود اما در سه بخش نخست که بخش های دریایی هستند، علاوه بر تمامی مراحل توسعه، تمامی مراحل بهره برداری نیز توسط شرکت نفت و گاز پارس انجام می شود.
عبادی با بیان اینکه "به میزان تجربه شرکت در بخش توسعه، تجربه در بخش بهره برداری نیز داریم"، گفت: از سال 79 که فرآیند توسعه در میدان مشترک پارس جنوبی آغاز شد، رفته رفته با بهره برداری از هر چاه و هر سکو و هر کدام از تأسیسات، فعالیت شرکت نفت و گاز پارس در بخش بهره برداری نیز آغاز شده و اکنون می توان گفت که حدود 19 سال تجربه در بخش توسعه و حدود 17 سال تجربه در بخش بهره برداری داریم.
وی ادامه داد: شرکت‌های داخلی در طول این مدت در بخش توسعه به تجارب و توانمندی های ارزشمندی رسیده اند و حتی امروز تمامی عملیات نصب و راه اندازی تأسیسات نیز توسط شرکت های داخلی انجام می شود اما به جرأت می توان گفت که تنها شرکت توانمند و باتجربه کشور در بخش بهره برداری از تأسیسات تولید گاز در بخش دریا، شرکت نفت و گاز پارس است.
مدیر تولید و عملیات شرکت نفت و گاز پارس تصریح کرد: در ابتدای توسعه پارس جنوبی، سهم فعالیت‌های توسعه ای در شرکت نفت و گاز پارس نسبت به فعالیت های بهره برداری 100 درصد بود، اما با ادامه این روند و به مدار بهره برداری وارد شدن تأسیسات مختلف در بخش دریا، سهم فعالیت‌های توسعه ای و فعالیت در بخش بهره برداری تغییر کرد و هر چه گذشت سهم فعالیت در بخش بهره برداری بیش از پیش شد.
عبادی با بیان اینکه "زمانی افزایش ظرفیت تولید از میدان گازی پارس جنوبی محور تمامی برنامه ها بود، اما اکنون پس از سالها تلاش در افزایش میزان ظرفیت تولید، به ظرفیت تولید کشور همسایه رسیده ایم"، گفت: اکنون دیگر افزایش ظرفیت، اولویت یک نیست بلکه اولویت اول اکنون نگهداشت تولید است و اینجاست که بحث بهره برداری از تأسیسات مختلف در بخش دریایی اهمیت مضاعف پیدا می کند و با توجه به اینکه در ادامه روند توسعه پارس جنوبی تعداد کمی از سکوهایی که باید از پیمانکار تحویل بگیریم باقی مانده است، امروز تقسیم فعالیت های شرکت نفت و گاز پارس بین توسعه و بهره برداری به این صورت است که 70 درصد فعالیت های شرکت در بخش بهره برداری است و 30 درصد آن در بخش های توسعه ای متمرکز است.
وی ادامه داد: این درصدها نیز تا پایان امسال باز هم تغییر می کند و سهم بهره برداری نسبت به سهم توسعه، بیشتر از امروز می شود.
مدیر تولید و عملیات شرکت نفت و گاز پارس با بیان اینکه "شرکت های دیگری در بخش تولید دریایی نفت فعالیت می کنند اما تنها شرکت فعال در زمینه تولید گاز از دریا در کشور شرکت نفت و گاز پارس است"، اذعان داشت: متخصصان بهره برداری و تولید گاز کشور از دریا در شرکت نفت و گاز پارس گردهم آمده‌اند.
وی افزود: در مقابل تجهیزات و امکانات سرچاهی که قابل رویت است، تجهیزات و امکانات درون چاهی است که حجم بسیار زیادی از تأسیسات را شامل می شوند که بسیار تخصصی بوده و از لحاظ اصول فنی پیچیده اند و این پیچیدگی‌های فنی بهره برداری از آنها را یونیک می کند و هیچ شرکت دیگری در بهره برداری از تأسیسات گازی دریایی، این توانمندی و امکانات را همچون شرکت نفت و گاز پارس ندارد.
عبادی اذعان داشت: با توجه به اینکه در تابستان نیاز به مصرف گاز در کشور پایین می آید اکنون بهترین زمان برای انجام تعمیرات دوره ای بوده و بالطبع میزان تولید با کاهش همراه شده اما درحال حاضر ظرفیت تولید روزانه گاز از میدان مشترک پارس جنوبی که با توسعه مستمر طی سالهای گذشته بدست آمده، به 630 میلیون مترمکعب در روز رسیده است که این ظرفیت تا پایان سال جاری با ادامه توسعه طرح‌های مختلف، به 695 میلیون مترمکعب افزایش پیدا خواهد کرد.
وی افزود: با وجود این ظرفیت 630 میلیون مترمکعبی محقق شده تولید روزانه گاز از پارس جنوبی، 80 درصد از گاز مورد نیاز کشور از میدان مشترک پارس جنوبی تأمین می شود.
عبادی با بیان اینکه "سرمایه گذاری که در پارس جنوبی شده از ابتدا تا امروز حدود 90 میلیارد دلار بوده"، گفت: در بخش فراساحل برای هر سکو تقریبا 200 میلیون دلار سرمایه گذاری نیاز است و برای خطوط لوله که به صورت میانگین حدود 105 کیلومتر لوله گذاری دریایی برای هر سکو اجرا می شود، 210 تا 220 میلیون دلار نیاز است.
وی ادامه داد: در مجموع تاکنون با احتساب خطوط لوله 32 اینچ اصلی و 4 اینچ انتقال MEG ، در میدان مشترک پارس جنوبی حدود 6 هزار کیلومتر لوله گذاری شده است.
مدیر تولید و عملیات شرکت نفت و گاز پارس خاطرنشان کرد: رسالت شرکت نفت و گاز پارس، تأمین حداکثری گاز کشور است، به همین دلیل اکنون که در فصل تابستان به سر می بریم کل فعالیت ما بر روی تعمیر و آماده سازی چاهها، تأسیسات مرتبط با آنها، سکوها و خطوط لوله متمرکز شده؛ تا با شروع پاییز، تمامی تجهیزات در بهترین شرایط بهره برداری قرار داشته باشند و نیاز کشور به گاز در فصول سرد سال، با توجه به سهم 70 درصدی نفت و گاز پارس در تأمین گاز کشور، به بهترین وجه پاسخ داده شود.
