چرا با حمله به تأسیسات عربستان قیمت نفت ۱۰۰ دلار نشد؟

 حملات 14 سپتامبر به تأسیسات کلیدی نفت عربستان سعودی باعث شد این کشور نیمی از تولید معمول نفت خود را از دست بدهد.

 این اتفاق قیمت نفت را طی یک روز 15 درصد افزایش داد.

 قیمت یک بشکه نفت خام از آن زمان کاهش یافته و در روز جمعه حدود 65 دلار معامله شد.

 با توجه به کند شدن رشد اقتصاد جهان و وجود ذخایر مازاد نفت در سراسر دنیا، به‌نظر نمی‌رسد دورنمای نفت بشکه‌ای 100 دلار فعلاً چندان محتمل باشد.

 هری چیلینگوریان، رئیس بخش تحقیقات کالا در بانک فرانسوی بی‌ان‌پی پاریباس گفت: «در واقع جهان امروز نسبت به دهه 70 برای مواجهه با شوک‌های نفتی آماده‌تر است».

در 1973، پس از تحریم متحدان اسرائیل توسط اوپک در بحبوحه جنگ یوم کیپور و همچنین در 1979 پس از انقلاب ایران، قیمت نفت خام طی چند ماه افزایش یافت و اقتصادهای پیشرفته دنیا را به زانو در آورد.

اقتصاددانان کامرزبانک طی یادداشتی گفتند: «در حال حاضر، بعید به‌نظر می‌رسد یک شوک نفتی همان تأثیرات مخرب را داشته باشد».

«به‌علاوه بانک‌های مرکزی برای مقابله با افزایش تورم در پاسخ به شوک عرضه نفت، نرخ بهره را افزایش نمی‌دهند».

مهمتر از همه، اقتصادها وابستگی خود به نفت را کاهش داده‌اند.

مثلاً مصرف در آمریکا از 17.3 میلیون بشکه در روز سال 1973 به 20.5 میلیون بشکه در روز در 2018 رسید یعنی تنها یک افزایش 18درصدی، در حالی که تولید ناخالص داخلی این کشور 230 درصد رشد داشت.

در آلمان خانواده‌ها تنها 2.6 درصد بودجه خود را در 2018 صرف سوخت کردند.

بسیاری اقتصادها مصرف نفت سنگین را به‌خاطر مصرف بهینه انرژی در صنایع و حمل‌ونقل و منابع جایگزینی مثل گاز طبیعی و انرژی‌های تجدیدپذیر کاهش دادند.

طی سال‌های 2011 و 2014، وقتی قیمت نفت به بیش از 100 دلار در هر بشکه رسید، هیچ اقتصادی سقوط نکرد. در حال حاضر دنیا وابستگی کمتری به برخی تولید کنندگان بزرگ دارد.

چیلینگوریان گفت تمرکز تولید نفت از خاورمیانه برداشته شده است. وی به بهره‌برداری از نفت دریای شمال از دهه 1980، استخراج دریایی نفت در سواحل غرب آفریقا و برزیل و نفت ماسه‌ای کانادا اشاره کرد.

آمریکا که زمانی وابسته به واردات نفت بود، اکنون به‌خاطر نفت شیل و فناوری‌های جدید به یک تولید کننده و صادر کننده بزرگ نفت تبدیل شده است.

این عوامل باعث شده علی‌رغم وجود یک اختلال بزرگ در صنعت نفت مثل حمله به تأسیسات نفتی عربستان، اوضاع همچنان آرام بماند.

اندرو لیبو، متخصص بازار نفت گفت: «حتی اگر احتمال یک شوک نفتی کم باشد، هرگز نمی‌توان خطر را صفر در نظر گرفت، مخصوصاً اگر یک جنگ بزرگ به‌راه بیفتد و تنگه هرمز بسته شود. یک‌سوم کل محصولات نفتی از این تنگه عبور می‌کنند».