نفت ۳۰۰ دلاری؛ اگر حمله به عربستان تولید نفت را نابود می‌کرد چه می‌شد؟
نبض نفت-محمد بن سلمان ولیعهد عربستان گفته بود اگر جنگی با ایران صورت بگیرد، قیمت نفت بسیار افزایش خواهد یافت و به نظر او اگر جلوی ایران گرفته نشود این جنگ اتفاق می‌افتد.
هر زمان که صحبت از تهدید مواضع ایران میشود بن سلمان مبالغه آمیز صحبت می کند ولی وقایع اخیر نشان می دهد که او این بار منظوری از این حرف خود داشته است. ولی این قیمت بسیار بالا تا چه حد است؟ 100 دلار در هر بشکه؟ 300 دلار در هر بشکه؟ و جهان با این قیمت های بالا چه شرایطی خواهد داشت؟
حملات اخیر پهپادها به تاسیسات نفتی عربستان که 5.7 میلیون بشکه از تولید نفت آن را کم کرد با وجود قبول مسئولیت حوثی های یمن، به ایران نسبت داده می شود. این حملات نشان می دهد که ایران تجهیزات لازم برای حمله به قلب تاسیسات نفتی عربستان را دارد و در صورت یک جنگ تمام عیار حمله به این تاسیسات بسیار مخرب تر خواهد بود. در این صورت، این 5.7 میلیون بشکه در روز به طور دائم از خط تولید پاک میشود و صنعت نفت جهان را در شرایطی مخاطره آمیز قرار می دهد.
اینها همه در حد یک فرضیه است ولی حمله های چهاردهم سپتامبر ثابت کرد که امکان آن وجود دارد و با توجه به آن می توان صحبت های بن سلمان را کاملاً متوجه شد. یک حمله مخرب می تواند 6 میلیون بشکه در روز را برای همیشه از تولید نفت جهان پاک کند و تاثیر بسیار عمیق تری بر قیمت نفت نسبت به آنچه حمله‌های 14 سپتامبر گذاشت بگذارد. پس از این حملات قیمت نفت به 70 دلار در هر بشکه رسید ولی با اطمینان از افزایش تولید عربستان به سرعت پایین آمد. پس از آنکه گزارش شد کار تعمیرات آرامکو ماه‌ها طول میکشد قیمت نفت باز هم افزایش یافت. ولی در آخر این ترس کوتاه‌مدت بود و با اطلاعات جدید مبنی بر توانایی عربستان برای بازگرداندن تولید به سطح قبل از حملات، قیمت نفت باز هم کاهش یافت.
چند روز پس از این حمله ها، برخی تحلیلگران پیش بینی کردند قیمت نفت برنت تا 100 دلار در هر بشکه افزایش می‌یابد ولی تحلیلگران هوشیاری هم بودند که گفتند دلیلی برای این افزایش قیمت وجود ندارد چون برخی اعضای اوپک می توانند تولید شان را افزایش دهند و نفت شیل آمریکا هم بقیه کمبود را جبران میکند. ولی اتکا به نفت شیل و تولید اعضای اوپک در چنین شرایطی کمی خوشبینانه است.
ایران و امارات دو عضو اوپک هستند که ذخایر مازاد بالایی دارند ولی اگر ایران و امارات هر دو در جنگ باشند، تولید نفتشان کاهش خواهد یافت. این بدان معناست که همه 5.7 میلیون بشکه در روز را باید نفت آمریکا جبران کند چیزی که حتی تند و تیز ترین طرفداران شیل آمریکا هم نمی تواند باور کنند.
آمریکا تولید نفت خود را طی سال گذشته به طور مداوم افزایش داده ولی این شتاب رو به بالا دائمی نیست و نتایج ضعیف برخی حوزه های شیل این کشور می‌تواند آن را کاهش دهد.
واقعیت این است که هیچ تولیدکننده نفتی نمی‌تواند تولید خود را شش میلیون بشکه در روز افزایش دهد و این شش میلیون یک برآورد خوشبینانه در صورت یک جنگ تمام عیار است.
اگر بسته شدن تنگه هرمز یا یک حمله دیگر به تاسیسات نفتی آرامکوی عربستان 6 میلیون بشکه در روز یا بیشتر از آن را از تولید نفت کم کند، قیمت نفت تا حد غیر قابل تصوری بالا می رود.
اگر مشخص نباشد تولید نفت کی از سر گرفته می شود رقابتی برای دزدیدن سهم بازار به وجود می آید. کشور ها بدون شک تمام تلاش خود را برای افزایش تولید انجام می دهند ولی این کافی نیست. ذخایر استراتژیک نفت جهان برای متعادل نگه داشتن بازار باز می شود ولی همه این ها تنها یک راه حل کوتاه مدت است.
مصرف کنندگان بزرگ نفت مثل چین و هند به دنبال عرضه کنندگان جایگزین می گردند. ولی اگر قیمت نفت از 100 دلار در هر بشکه فراتر رود این مصرف کنندگان بزرگ هم با مشکل مواجه می شوند. مشخص نیست چین چقدر ذخایر نفتی دارد ولی اگر مجبور شود از آن استفاده کند به سرعت تمام خواهد شد.
هند در حال ساخت ذخایر اضافی نفت است تا برای مشکلات احتمالی در خاورمیانه آماده باشد. هدف هند داشتن 90 تا 100 روز ذخایر اضافی است.
ژاپن و کره جنوبی هم وارد کنندگان بزرگ نفت خام هستند. ژاپن 300 میلیون بشکه ذخایر نفتی دارد.
علیرغم آزادسازی نفت از ذخایر استراتژیک مختلف جهان، تا زمانی که تولیدات جدید آغاز نشود یا تقاضای نفت کاهش نیابد، قیمت آن همچنان بالا می رود.
ولی قیمت نفت تا چه حد می تواند افزایش یابد؟ اگر تولید نفت به مدت 6 ماه 6 میلیون بشکه در رو کاهش یابد، 100 دلار در هر بشکه ممکن است. ولی اگر 20 میلیون بشکه نفت تنگه هرمز برای چند روز تا چند هفته موجود نباشد چه میشود؟ یا اگر ظرفیت تولید کشور های دیگر حاشیه خلیج فارس مختل شود؟ کاهش 20 میلیون بشکه در روز تولید نفت می تواند قیمت آن را به 300 دلار در هر بشکه برساند. ولی قیمت نفت نباید تا این حد بالا برود چون اقتصاد های پرمصرف را نابود میکند.
بنابراین دورنمای قیمت بسیار بالای نفت آنقدرها هم که تحلیلگران می گویند دور از انتظار نیست.
