قانون نانوشته صنعت انتقال نفت
نبض نفت- تعهد و مسئولیت اجتماعی در قبال همسایگان مسیر نفت، از ابتدای پیدایش نفت در کشور و همزمان با راه‌اندازی نخستین خط لوله انتقال مواد نفتی در کرمانشاه، به عنوان یک فرهنگ در صنعت انتقال نفت ایران شکل گرفت و نهادینه شد و در طول سال‌ها نه‌تنها به دست فراموشی سپرده یا متوقف نشده است، بلکه هرگز از اولویت‌های سازمانی تصمیم‌گیران و کارکنان شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران خارج نشده است. با علی‌اصغر سالمی، مدیر منابع انسانی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران درباره تازه‌ترین دستاوردهای این حوزه مهم اجتماعی در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت گفت‌وگو کرده‌ایم که از نظرتان می‌گذرد.
برای آغاز تاریخچه فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی در خطوط لوله و مخابرات چیست؟
شرکت خطوط لوله و مخابرات از سال‌ها پیش، تقریبا می‌توان گفت همزمان با شکل‌گیری صنعت نفت، پیگیر مسئولیت‌های اجتماعی بوده است. نخستین خط لوله در سال ۱۳۳۶ تاسیس شد که فرآورده را از آبادان به تهران منتقل می‌کرد. این خط در مناطق اهواز (خرمکوشک)، سبزآب، عبدالخان، بیدرویه و بعد لرستان در تنگ فنی، پره باباحسین و از آنجا در رازان، ازنا، شازند اراک و سپس قم و چشمه‌شور تلمبه‌خانه‌هایی همجوار با مناطق روستایی داشت. این نخستین خط لوله ۱۰ اینچ بود که راه‌اندازی شد و فرآورده را از جنوب به تهران می‌رساند. خط لوله کرمانشاه نیز یک خط ۸ اینچ بود که نفت را از نفت‌شهر به پالایشگاه کرمانشاه منتقل می‌کرد و بعدها خط جدیدی از تنگ فنی به تلمبه‌خانه کرمانشاه، برداسپی و سپس به پالایشگاه کرمانشاه ساخته شد. امکانات در روستاها خیلی کم بود و به‌ویژه در جنوب محرومیت زیادی وجود داشت، اما این تلمبه‌خانه‌ها مجهز بودند و درمانگاه و مدرسه و ... داشتند، نانوایی و ماشین‌آلات داشتند و این گونه بود که از همان زمان فرهنگی ایجاد شد که شرکت خطوط لوله و همکاران تلمبه‌خانه‌ها به همجواران خود در حوزه‌های درمان، آموزش، راهسازی و ... خدمات ارائه می‌کردند. برای نمونه وقتی جاده‌های روستایی بسته می‌شد، امکانات خطوط لوله به‌سرعت برای باز کردن راه‌ها اعزام می‌شد یا در محل رودخانه‌هایی که نیاز به پل داشتند، با لوله‌های پوسیده شرکت، پل‌های عبوری ساخته می‌شد. این اتفاق‌ها با احداث نخستین خط روی داد و کم‌کم خطوط دیگر نیز اضافه شدند و دامنه این خدمات نیز افزایش یافت.
دامنه مسئولیت اجتماعی در صنایع نفتی دنیا به ویژه در حوزه خطوط لوله تا کجاست؟
در بیشتر کشورهای نفت‌خیز و صاحب صنایع نفتی، همجواری و همسایگی در حریم خطوط لوله انتقال نفت و گاز، تابع ضوابط و اصول تعریف‌شده‌ای است که از حق مالکیت قانونی افراد نسبت به اراضی و املاکی که خطوط لوله از آنها عبور می‌کند، ناشی می‌شود. از آنجا که بیشتر شرکت‌های انتقال نفت و گاز جهان همانند بیشتر تشکیلات نفتی دنیا، متعلق به بخش خصوصی است، مسئولیت قانونی آنها در قبال صاحبان املاک و جامعۀ همجوار حریم خطوط لوله، تنها به پرداخت اجاره بهای توافقی یا خرید مالکیت املاک مورد نظر، محدود می‌شود و تعهد بیشتری در این زمینه ندارند.
دیدگاه صنعت انتقال نفت ایران به موضوع چگونه است؟
صنعت انتقال نفت ایران از ابتدای حیات ۱۱۰ ساله خویش، همیشه خود را ملزم به ارائه خدمات گوناگون به همجواران حریم خطوط انتقال، دانسته و می‌داند که شاید بتوان این نگاه را با مالکیت ملی صنایع نفتی کشور مرتبط دانست، اما واقعیت این است که پیش از ملی شدن صنعت نفت، به دلیل نوع نگاه جامعه ایران و فرهنگ عمومی مردم، این رابطه به گونه دیگری برقرار بوده است و تعامل بی‌منت و مشارکت سازنده همسایگان شریف مسیر خطوط لوله در صیانت از خطوط انتقال و تعهد متقابل کارکنان زحمتکش مناطق خطوط لوله موجب شکل‌گیری این فرهنگ و تداوم‌بخشی این رابطه بوده است. امروزه نیز نکته مهمی که در این تعهد خودخواسته وجود دارد، انجام مسئولیت اجتماعی ما در قبال ساکنان حریم و مجاوران خطوط انتقال، ارائه گسترده خدمات و تسهیلات به صورت یکسان و غیرگزینشی به همه مردم مناطق و ساکنان مسیر نفت است. به این معنا که مخاطبان این مسئولیت، تنها صاحبان اراضی مسیر خط نیستند، بلکه همه مردم مناطق خطوط لوله به مثابه حافظان ملی مسیر نفت و خط‌بانان افتخاری صنعت انتقال هستند.
این خدمات عموما در چه حوزه‌هایی ارائه می‌شود؟
به صورت کلی خدمات رفاهی و عمومی عام‌المنفعه به ساکنان مناطق عملیاتی مسیر نفت، تجهیز مدارس روستایی، پشتیبانی لجستیک به احداث مراکز رفاهی، بهداشت و درمان، مدارس عشایری، کمک‌های غیرنقدی، پشتیبانی فنی و اعزام ماشین‌آلات سنگین راهسازی برای کمک به ساخت راه‌ها و جاده‌های روستایی، همیاری و تعامل با دستگاه‌های اجرایی محلی در مسائل و موضوعات عمومی مناطق، بخشی از خدماتی است که در قالب اجرای مسئولیت اجتماعی شرکت خطوط لوله و مخابرات ارائه می‌شود.
شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران در رویداد سیلاب‌های فروردین ۹۸ عملکرد بسیار قابل قبولی در حوزه ترمیم به‌موقع خطوط و تاسیسات آسیب‌دیده و نیز ارائه خدمات به همجواران مناطق مختلف کشور ارائه کرد، خدمات به مردم مناطق سیل‌زده چگونه برنامه‌ریزی شد و امدادرسانی‌ها در چه سطحی بود؟
بله، شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، همسو با اجرای مسئولیت‌های اجتماعی خود و کمک به هموطنان سیل‌زده در استان‌های لرستان و خوزستان، از ابتدای وقوع حادثه ضمن پایش مستمر خطوط لوله به‌منظور تداوم انتقال پایدار نفت خام و تامین سوخت مورد نیاز مردم، نسبت به ایمن‌سازی خطوط لوله در مناطق مختلف نیز اقدام کرد. علاوه بر آن در بخش‌های فنی، مهندسی، ماشین‌آلات سبک و سنگین به همراه نیروهای باتجربه و داوطلب در کوتاه‌ترین زمان، اقدام‌هایی صورت گرفت و صنعت انتقال نفت ایران دوشادوش مردم نوع‌دوست و وطن‌پرست میهن عزیزمان ایران بر خود واجب دانست تا در حد توان به یاری هموطنان سیل‌زده بشتابد که حضور پررنگ نیروهای جهادی در کمک‌رسانی به مردم و ساخت و بازسازی خاکریزها و سیل‌بندها، امدادرسانی به سیل‌زدگان استان‌های درگیر به ویژه خوزستان و لرستان، پشتیبانی ترابری سنگین و سبک در شهرها و روستاهای سیل‌زده از سوی تمامی مناطق دوازده‌گانه، اعزام گروه‌های امدادی و درمانی به مناطق سیل‌زده و جمع‌آوری کمک‌های داوطلبانۀ نقدی و غیرنقدی از تمامی مناطق از آن جمله بوده است. این شرکت همچنین با تشکیل، اعزام و خدمت‌رسانی گروه‌های جهادی شرکت به منظور بازسازی خطوط لوله و سیل‌بندها، ترابری و پشتیبانی، ارائه خدمات درمانی، امدادی و اورژانس، ارسال کمک‌های غیرنقدی کارکنان ستاد و مناطق تلاش کرد رسالت اجتماعی خود در مقابل مردم سیل‌زده مناطق همجوار را به اجرا برساند.
منبع: شانا
