چاره‌ای جز سرمایه‌گذاری در صنعت نفت وجود ندارد
نبض نفت به گزارش خبرگزاری رویترز از لندن، بن فن بوردن در گفت‌وگوی اختصاصی با رویترز ابراز نگرانی کرد که تا حدی به دلیل پدیده‌ای که او آن را «هیولا کردن» نفت و گاز می‌نامد، همچنین به دلیل نگرانی‌های بدون توجیه درباره اینکه الگوی تجاری نفت و گاز ناپایدار است، برخی سهامداران این شرکت ممکن است سهام خود را در این شرکت واگذار کنند. این مدیر هلندی ۶۱ ساله در سال‌های اخیر به یکی از بلندترین صداها در صنعت نفت تبدیل شده که از اقدام برای رویارویی با گرم شدن کره زمین پس از توافق تغییر آب‌وهوای پاریس ۲۰۱۵ حمایت می‌کند.
شرکت شل که حدود ۳ درصد از کل نفت جهان را تأمین می‌کند، در سال ۲۰۱۷ میلادی برنامه‌ای را تنظیم کرد که تولید گازهای گلخانه‌ای از سوی این شرکت را تا میانه قرن اخیر میلادی نصف می‌کند و مهم‌ترین پایه این برنامه، ایجاد یکی از بزرگ‌ترین کسب‌وکارهای جهان در زمینه تولید برق است. با این همه، حجم گاز دی‌اکسید کربن تولیدشده از عملیات شرکت شل و همچنین تولید دی‌اکسید کربن فرآورده‌های نفتی که این شرکت تولید می‌کند، در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ میلادی ۲.۵ درصد افزایش داشته است.
فن بوردن سرسختانه سروصدای روزافزون فعالان زیست‌محیطی و بخشی از جامعه سرمایه‌گذاران مبنی بر لزوم تحول شدید در الگوی تجاری این شرکت ۱۱۲ ساله انگلیسی - هلندی را رد کرد و گفت: ما هیچ چاره‌ای نداریم جز اینکه در پروژه‌های با عمر طولانی سرمایه‌گذاری کنیم.
شرکت شل و همتایان آن مدت‌ها پافشاری کرده‌اند که رویگردانی از نفت و گاز به سوی منابع پاک‌تر انرژی دهه‌ها طول می‌کشد، زیرا تقاضا در بخش‌های حمل‌ونقل و پلاستیک همچنان در حال افزایش است. با این همه، سرمایه‌گذاران هشدار داده‌اند شرکت‌های نفتی اغلب بر پیش‌بینی‌هایی تکیه می‌کنند که شتاب تغییر را دست‌کم می‌گیرند. طبق گزارش شرکت انگلیسی-هلندی شل به سرمایه‌گذاران خود در ماه ژوئن امسال، این شرکت قصد دارد مجوز لازم برای بیش از ۳۵ پروژه جدید نفت و گاز را تا سال ۲۰۲۵ میلادی صادر کند.
نفت و گاز همچنان پشتوانه اصلی سوددهی شل است که بزرگ‌ترین شرکت ثبت‌شده در شاخص بورس اف‌تی‌اس‌ئی لندن به شمار می‌آید. اگرچه نفت و گاز امروز کلیت جریان نقدینگی آزاد شل را دربرمی‌گیرد، این شرکت پیش‌بینی می‌کند که در دو دهه آینده به‌تدریج به فعالیت‌های خود تنوع بخشد. با این همه، همچنان پیش‌بینی می‌شود که هر یک از بخش‌های نفت و گاز یک‌سوم از جریان نقدینگی این شرکت را تأمین می‌کنند و بقیه این جریان از بخش‌های تولید برق و پتروشیمی به دست خواهد آمد. توسعه و بهره‌برداری از بسیاری از پروژه‌های نفت و گاز، همانند تأسیسات فرآوری گاز، سکوهای فراساحلی یا تأسیسات پتروشیمی به میلیاردها دلار سرمایه در چنددهه نیاز دارد.
نکته انحرافی
شل همانند بسیاری از رقیبان در زمینه سرمایه‌گذاری‌های خود گزینش‌گر شده است، زیرا دورنمای قیمت و تقاضای نفت همچنان مبهم است. هدف این شرکت این است پروژه‌هایی را دنبال کند که می‌توانند در قیمت نفت ۲۰ تا ۳۰ دلار سودآور باشند و نسبتا آلودگی گازهای گلخانه‌ای کمتری تولید می‌کنند. قیمت نفت اکنون حدود ۶۰ دلار است. فن بوردن گفت: در صورت وجود توجیه اقتصادی و اجتماعی، ما می‌توانیم تا دهه ۲۰۳۰ میلادی مجموعه‌ای از فعالیت‌های بالادستی را ادامه دهیم. وی افزود: خوشبختانه ما بیش از سقف پول موجود خود، پروژه‌هایی از این دست (که ارزش سرمایه‌گذاری دارند) در اختیار داریم. فن بوردن اعلام کرد این استدلال که ذخایر نفت و گاز شرکت شل (که می‌توانند موجب استمرار تولید کنونی این شرکت برای هشت سال شوند) در آینده از نظر اقتصادی توجیه اقتصادی خود را از دست می‌دهند و معطل می‌مانند، یک نکته انحرافی است.
به گفته وی، کمبود سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نفت و گاز منجر به کمبود نفت و در نتیجه جهش قیمت این کالا می‌شود. مدیرعامل شل گفت: یکی از خطرهای مهم این نیست که ما به دایناسور (رو به انقراض) تبدیل می‌شویم، زیرا همچنان در زمان نبود نیاز به نفت و گاز در این زمینه سرمایه‌گذاری می‌کنیم؛ خطر بزرگ‌تر این است که پیش از موعد به نفت و گاز پشت کنیم.
شل قصد دارد در سال ۲۰۲۵ میلادی سرمایه‌گذاری خود را به ۳۲ میلیارد دلار برساند، در حالی که این رقم اکنون ۲۵ میلیارد دلار است. همچنین قرار است یک‌دهم از این سرمایه‌گذاری به انرژی‌های تجدیدپذیر و بخش تولید برق اختصاص یابد.
شل که در میان شرکت‌های جهان بیشترین سود را به سهامداران خود پرداخت می‌کند، قصد دارد در پنج سال منتهی به سال ۲۰۲۵ میلادی ۱۲۵ میلیارد دلار به سهامداران خود پرداخت کند. در زمینه ال‌ان‌جی نیز که شرکت شل، بزرگ‌ترین معامله‌گر در جهان به شمار می‌آید، فن بوردن گفت که بازار در کوتاه‌مدت با عرضه مازاد روبه‌رو خواهد شد. وی گفت: تقاضا برای گاز طبیعی مایع شده (ال‌ان‌جی) همچنان با شتابی که چهار برابر نفت است، افزایش خواهد یافت.
شل، به‌ویژه در قاره اروپا، به مرکز توجه اعتراض‌های زیست‌محیطی تبدیل شده است و به‌طور منظم در بیرون مقر این شرکت در لندن تظاهرات برگزار می‌شود و تئاتر ملی بریتانیا به‌تازگی حمایت مالی این شرکت را رد کرده است. هم‌زمان، سرمایه‌گذاران شل موشکافی درباره عملکرد این شرکت در زمینه محیط‌زیست را به‌شدت افزایش داده‌اند. با افزایش ابهام‌ها درباره تقاضای آینده نفت، ارزش سهام شل و همتایان آن نسبت به دیگر بخش‌ها، عملکرد ضعیف‌تری داشته است.
فن بوردن از اینکه برخی سرمایه‌گذاران شل را رها کنند، ابراز نگرانی و تأیید کرد که سهام این شرکت تا حدی به دلایل اجتماعی، کمتر از ارزش واقعی خود معامله می‌شود.
وی گفت: اگر بخواهم صادق باشم، من از این مسئله نگران هستم.
مدیرعامل شل افزود: با این همه من فکر نمی‌کنم آنها به دلیل نگرانی موجه مربوط به دارایی‌های معطل‌مانده (از شرکت شل) فراری شده‌اند؛ مسئله اصلی، استمرار فشار به بخش ماست که در بعضی از موارد به حد تظاهرات هم می‌رسد و این مسئله مدیران پولی (شرکت‌های سرمایه‌گذاری) را فراری می‌دهد.
فن بوردن اعلام کرد که روند حمله به شرکت‌های نفتی، یک جریان ناسالم است و مسئولیت تحول به سوی اقتصادهای کم کربن، به عهده دولت‌هاست، ضمن آنکه هشدار داد برای دستیابی به اهداف توافق پاریس مبنی بر محدود کردن گرم شدن زمین به کمتر از دو درجه سانتی‌گراد تا پایان قرن کنونی میلادی نسبت به دوران پیش از صنعتی شدن، پیشرفت کافی به دست نیامده است.
وی گفت: آیا این اتفاق می‌تواند محقق شود؟ من فکر می‌کنم می‌تواند و به شکلی روزافزون، جامعه با این مسئله کنار نمی‌آید که کار کافی در این زمینه انجام نشده است.
مدیرعامل شل اعلام کرد تأخیر در اجرای سیاست‌های زیست‌محیطی درست می‌تواند سبب واکنش‌های سیاسی شود که ممکن است برای جامعه بسیار مخرب باشد. فن بوردن گفت: بگذارید باد بالن کمی خالی شود پیش از آنکه واقعا این بالن منفجر شود.
