معادله جدید بنزین و یارانه
سرانجام پس از چند ماه گمانه زنی، سهمیه بندی بنزین به مرحله اجرا رسید و همزمان، رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز جزئیات طرح جدید رفاهی دولت برای 18 میلیون خانوار ایرانی را اعلام کرد.
نبض نفت- بر اساس مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا از بامداد جمعه ۲۴ آبان بنزین برای تمام وسایل نقلیه بنزین سوز سهمیه بندی شد.این گزارش با استناد به اطلاعیه شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی، اعلام کرد: قیمت بنزین معمولی سهمیه‌ای هر لیتر ۱۵۰۰ تومان و قیمت بنزین معمولی غیرسهمیه‌ای به ازای هر لیتر سه هزار تومان خواهد بود، همچنین قیمت بنزین سوپر هر لیتر ۳۵۰۰ تومان تعیین شده است.بر مبنای اطلاعیه شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی، سهمیه کامل آبان خودروهای شخصی از بامداد روز جمعه ۲۴ آبان به کارت سوخت شخصی آن‌ها واریز می‌شود و این سهمیه به مدت شش ماه قابل ذخیره است.در این زمینه، استفاده از سهمیه سوخت صرفاً با استفاده از کارت سوخت هوشمند شخصی میسر بوده و بر همین اساس، سهمیه خودروهای سواری شخصی بنزینی ماهانه ۶۰ لیتر و دوگانه سوز ۳۰ لیتر خواهد بود. همچنین سهمیه سوخت تاکسی بنزینی ماهانه ۴۰۰ لیتر و دوگانه سوز ۲۰۰ لیتر است. سهمیه سوخت موتورسیکلت ماهانه ۲۵ لیتر تعیین شده است، همچنین وانت کم مصرف بنزینی در ماه ۲۰۰ لیتر و وانت کم مصرف دوگانه سوز ماهانه ۶۰ لیتر سهمیه سوخت دارند. این اطلاعیه سهمیه گروه دیگری از خودروها را این گونه بیان کرده است که وانت پرمصرف بنزینی ماهانه ۳۰۰ لیتر و وانت پرمصرف دوگانه سوز ماهانه ۱۲۰ لیتر سهمیه دریافت خواهند کرد. سهمیه سوخت آمبولانس‌ها نیز ماهانه ۵۰۰ لیتر خواهد بود.شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی افزوده است: کسانی که تا کنون به هر علت کارت سوخت شخصی خود را دریافت نکرده اند از ساعت آغاز اجرای این طرح، سهمیه سوخت آن‌ها محفوظ است و از این بابت نگران نباشند.بر اساس این اطلاعیه، افرادی که کارت سوخت ندارند شامل کسانی که تا کنون درخواست صدور المثنی نداده اند یا کسانی که درخواست داده و هنوز کارت سوخت خود را دریافت نکرده اند و همچنین کسانی که کارت سوخت برای آن‌ها صادر شده، ولی در باجه معطله شرکت ملی پست مانده سهمیه همه آن‌ها از بامداد جمعه محفوظ است و ذخیره خواهد شد.
قیمت گازوئیل و سی ان جی بدون تغییر ماند
اطلاعیه شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی می‌افزاید: نرخ سی ان جی بدون تغییر خواهد بود، برای مسافربرهای بر پایه اینترنت (اسنپ و تپ سی) مشروط بر آن که نرخ‌های خود را از مقادیر مصوب به تشخیص وزارت کشور تغییر ندهند اعتبار معادل سهمیه مصوب تعلق خواهد گرفت. برای تأمین سوخت خودروهای مسافربر خطی و بین شهری، آژانس‌های مسافربری، آموزشگاه‌های رانندگی تمهیدات لازم اندیشیده شده است که اعلام خواهد شد.به منظور رفاه حال دارندگان خودروها با اولویت وانت بار، مقرر شد وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه کشور تا یک ماه آینده ضوابط تشویقی برای توسعه مصرف سی ان جی در خودروها را تنظیم کند و به تصویب شورای اقتصاد برساند. بر مبنای این اطلاعیه، همچنین به خودروهای همه دستگاه‌های اجرایی دولتی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری سهمیه بنزین تعلق نمی‌گیرد و این خودروها باید با قیمت هر لیتر سه هزار تومان بنزین دریافت کنند. اطلاعیه شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی افزوده است: قیمت نفت گاز با کارت سوخت جایگاه دار بدون تغییر باقی خواهد ماند.
پرداختِ حمایتی به 18 میلیون خانوار تا 10 روز آینده
همزمان با اجرای طرح جدید سهمیه بندی بنزین، رئیس سازمان برنامه و بودجه جزئیات طرح جدید رفاهی دولت برای 18 میلیون خانوار را که منابع آن از افزایش قیمت بنزین تامین می شود، تشریح کرد.به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمدباقر نوبخت در ابتدا درباره طرح مدیریت مصرف سوخت و اصلاح قیمت بنزین گفت: در سال‌های اخیر با افزایش مصرف بنزین کارشناسان اظهار نظر می‌کردند که اگر بنزین سهمیه بندی شود و در قیمت آن اصلاحی صورت گیرد می‌تواند باعث کنترل مصرف شود. با این حال دولت در شش سال گذشته فقط دو بار اصلاح قیمت انجام داد و منابعی که از آن حاصل شد بیشتر صرف پرداخت به خانواده‌های نیازمند و تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی شد.وی با تأکید بر این که این بار نیز رئیس جمهور در نظر داشت که اگر قرار است اصلاحی در قیمت بنزین انجام شود حتماً باید منابع آن به مردم پرداخت شود، اضافه کرد: از این جهت با تعریفی که صورت گرفت و در شورای عالی هماهنگی اقتصادی سه قوه به تصویب رسید، قرار بر این شد که 100 درصد منابع حاصل از اصلاح قیمت‌ها و سهمیه بندی به صورت حمایت معیشتی بین خانوار‌های مد نظر توزیع شود.این اظهارات در شرایطی بیان می شود که برخی منتقدان معتقدند دولت در نحوه اطلاع رسانی طرح سهمیه بندی بنزین و نیز طرح حمایتی دولت به گونه ای عمل کرده که گویی طرح بنزین مصوبه شورای عالی سران قوا و طرح حمایتی حاصل تصمیم دولت بوده است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان این که جامعه هدف بیش از 18 میلیون خانوار را تشکیل می‌دهد، افزود: در همین زمینه، شرکت ملی پخش فراورده های نفتی موظف شد همه منابع حاصل از این برنامه را در یک حساب مشخص که به همین عنوان نزد خزانه افتتاح خواهد شد واریز کند. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف شد با ضوابطی که دارد (و توضیحات بیشتر آن در روز‌های آینده اعلام خواهد شد)، فهرستی از این 18 میلیون خانوار یا همان 60 میلیون نفر مد نظر را آماده کند. سازمان برنامه و بودجه نیز موظف شد همه مبالغی که به حساب واریز می‌شود بین این خانوارها که از یک نفر تا پنج نفر هستند به صورت ماهانه در قالب مبالغی بین 55 تا 205 هزار تومان پرداخت کند. در این باره مهدی قمصریان مدیرکل روابط عمومی سازمان برنامه و بودجه در صفحه شخصی خود در فضای مجازی ضمن بی ربط اعلام کردن طرح حمایت معیشتی دولت به یارانه 45500 تومانی، نوشت: میزان پرداخت در طرح جدید براساس خانوار است و طبق آن، به خانوار‌های تک نفره 55 هزار تومان، دو نفره 103، سه نفره 138، چهار نفره 172، و پنج نفره و بیشتر 205 هزار تومان پرداخت خواهد شد.”رئیس سازمان برنامه و بودجه در ادامه اظهارات خود گفت: البته طوری برنامه ریزی کرده‌ایم که بلافاصله پس از اجرای طرح و حداکثر یک هفته تا ده روز آینده همه وجوه به حساب سرپرست خانوار واریز شود.نوبخت همچنین تصریح کرد: وزارت رفاه موظف شد مازاد بر این 18 میلیون خانوار، تقاضای هر کسی که خودش را متقاضی دریافت این رقم می‌داند، با ساز و کار‌هایی بررسی کند و آن‌هایی را که مشمول پرداخت قرار می‌گیرند در فهرست پرداخت قرار دهد و این پرداخت از زمان شروع اجرای این طرح محاسبه و به آن‌ها پرداخت خواهد شد.
روحانی : افزایش نرخ بنزین برای کمک به اقشار تحت فشار است
رئیس جمهور با بیان این که دولت باوجود مشکلات اقتصادی، هرگز قصد برداشت از درآمد افزایش قیمت بنزین را ندارد و همه آن میان حدود ۶۰ میلیون نفر توزیع می‌شود، افزود: اقدام دولت در افزایش نرخ بنزین به نفع مردم و برای کمک به اقشار تحت فشار جامعه است.به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، «حسن روحانی» اظهارکرد: دولت مدت ها به دنبال آن بود تا از طریقی بتواند از اقشار ضعیف کشور که به واسطه شرایط اقتصادی در فشار هستند، حمایت و به آن ها کمک کند اما به دلیل کمبود منابع درآمدی و بودجه، توان اجرای آن وجود نداشت.رئیس جمهور با بیان این که برای تعیین اقشار ضعیف جامعه نیاز به آمار و ارقام دقیق داریم، اما در همین حدی که امکان تشخیص وجود دارد می توانیم جامعه را به دو بخش تقسیم کنیم، تصریح کرد: بر این اساس حدود ۷۵ درصد در شرایط فشار قرار دارند و حدود ۲۵ درصد هم شرایط زندگی شان خوب است و بر مبنای محاسبات ۱۸ تا ۱۹ میلیون خانوار و جمعیتی در حدود ۶۰ میلیون نفر مشمول طرح حمایتی دولت خواهند بود و این مبلغ هم کمک به فرد نبوده و کمک به خانوار به شمار می رود. روحانی افزود: تلاش ما این است بتوانیم این مبلغ را ماهیانه به حساب خانوارها واریز کنیم و در اوایل آذر اولین نوبت آن پرداخت شود. رئیس قوه مجریه افزود: هیچ کس تصور نکند چون شرایط اقتصادی دولت سخت شده دست به این اقدام زده است تا بخواهد بودجه خود را جبران کند؛ هرگز این طور نیست و ریالی از این پول به خزانه نخواهد رفت.
تورم سهمیه بندی بنزین؛ از 1.6 تا 4 درصد
بعد از تغییر قیمت و سهمیه بندی بنزین، یکی از سوالات مهم موجود در فضای عمومی و کارشناسی جامعه بحث آثار تورمی آن است. برخی از افزایش قابل توجه تورم با اجرای این طرح سخن می گویند اما نظر اکثریت کارشناسان و نتیجه تحلیل های اقتصادی چیز دیگری است. علاوه بر آن تجربه افزایش قیمت بنزین در سال های 86، 89 و 93 هم نشان می دهد که آثار تورمی افزایش قیمت بنزین بسیار محدودتر از آن چیزی است که به تصور برخی بزرگ نمایی می شود.
نظر کارشناسان چیست؟ حدود 1.8 درصد
حامد قدوسی دکترای اقتصاد مالی از وین و مدرس اقتصاد در نیویورک در یادداشتی تفصیلی به بررسی آثار تورمی افزایش قیمت بنزین پرداخت و تصریح کرد که اثر تورمی این طرح زیاد نیست. وی نوشت: حتی در بخشی که بیشترین تاثیر را از سوخت می‌پذیرد (یعنی حمل و نقل)، میزان افزایش قیمت خیلی کمتر از یک به یک است. در دیگر بخش‌ها این اثر خیلی کمتر خواهد بود و چون تورم کل جمع این آثار روی همه بخش‌هاست، اثر مستقیم بنزین روی تورم کل خیلی کوچک‌تر از تغییر مستقیم قیمت آن خواهد بود. بر همین مبنا، مدل‌های کلان سنجی اثر تورمی افزایش قیمت بنزین را در حد چند درصد تخمین می‌زنند.
به تازگی فریدون اسعدی کارشناس حوزه انرژی هم در برنامه گفت وگوی ویژه خبری درباره این موضوع گفته بود: «اصلاح قیمت بنزین بر تورم سبد خانوار و رفاه آن به صورت مستقیم تأثیر چندانی ندارد. اگر نرخ بنزین هزار و ۵۰۰ تومان شود میانگین تأثیر آن بر تورم و همه دهک‌های جامعه ۳۴ صدم درصد و اگر دو هزار تومان شود یک و هشت دهم درصد است».علاوه بر محاسبات فوق باید توجه کرد که گاهی اثر تورمی افزایش قیمت بنزین با افزایش قیمت سوخت اشتباه می شود. چرا که در دوره های قبل گاهی افزایش قیمت بنزین همزمان با افزایش قیمت گاز و برق و گازوئیل انجام می شد که به عنوان نهاده تولید استفاده می شوند. افزایش نرخ برق و گاز صنایع و گازوئیل باعث فشار بر هزینه های تولید می شود و از این محل فشار تورمی واقعی دارد اما بنزین اثر بسیار کمتری در هزینه های تولید دارد.سایت خبری تحلیلی اقتصادنیوز نیز در گزارشی ضمن بررسی آماری از یکی از تاکسی‌های اینترنتی نشان داد که هزینه سوخت کمتر از ۱۵ درصد از کل درآمد یک تاکسی است (یعنی حاشیه سود ناخالص تاکسی ها 85 درصد است و لذا افزایش قیمت بنزین فشار زیادی بر ساختار هزینه های حمل و نقل شهری وارد نمی کند).گفتنی است مرکز پژوهش های مجلس نیز در گزارشی، حالت افزایش 100 درصدی قیمت بنزین با اختصاص سهمیه 60 لیتری را بررسی و میزان تورم ناشی از این سناریو را 1.6 درصد برآورد کرده است.همتی رئیس کل بانک مرکزی نیز دیروز در پیامی نوشت: محاسبات اداره بررسی‌های اقتصادی بانک مرکزی نشان می‌دهد که تاثیر افزایش امروز قیمت بنزین در تورم در حدود ۴ واحد درصد در سال خواهد بود.اما آن چه مهم تر و ملموس تر است، تجربه تاریخی است. طی 15 سال اخیر سه مرتبه شاهد افزایش شدید قیمت بنزین بودیم که اتفاقا در هیچ کدام از آن سال ها نه تنها شاهد جهش تورمی نبودیم بلکه تورم فقط به میزان چند درصد رشد کرده است. به گزارش فارس، در این باره مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران در مصاحبه با روزنامه اعتماد و در پاسخ به این پرسش که آیا افزایش قیمت سوخت و کاهش یارانه آن، به افزایش تورم منجر نخواهد شد؟ گفت: «در دفعات گذشته که اصلاح قیمت بنزین صورت گرفته، آثار تورمی قابل اعتنایی مشاهده نشده و آن چه رخ داده نیز کوتاه‌مدت بوده است».
سال 86، 89 و 93 جهش تورمی داشتیم؟
با هم تجربه سال های قبل را بررسی می کنیم. و ملاحظه می شود که طی هیچ کدام از این سال ها و سال بعد از اجرای سیاست شاهد فشار تورمی نبودیم. تنها در سال 90 (یک سال بعد از اجرای هدفمندی و افزایش قیمت بنزین) شاهد افزایش قیمت ها بودیم که بیش از هر چیز ناشی از تحریم ها و جهش نرخ ارز بود تا سهمیه بندی بنزین. در سال های 86 و 93 هم روند قیمت ها و تورم کاملا طبیعی بوده است.با توجه به جدول مقابل مشاهده می شود که در هیچ سالی بر اثر افزایش شدید قیمت بنزین شاهد جهش تورمی نبوده ایم. ضمن آن که نوسانات تورم در سال های نشان داده شده در جدول ، عوامل دیگری غیر از تغییر قیمت سوخت هم داشته است.
منبع: آخرین خبر
مطالب پیشنهادی
منتخب سردبیر
