عبور از هفت‌خوان برای ۳۵۰لیتر نفت
نبض نفت- محمدحسین عابدی: «گرفتن نفتی که قرار است پولش را بدهیم مکافاتی عجیب برایمان دارد»این جمله‌ای است که بسیاری از دامداران استان سمنان این روزها بر زبان می‌آورند. دامدارانی که بین سیکل اداری و بروکراسی عجیب‌وغریب من‌درآوردی ادارات گیرکرده‌اند و هرروز دهانه این فک هیدرولیک هم‌بسته‌تر می‌شود.
کافی است یک‌بار سازوکار دریافت نفت برای یک دامداری را بازخوانی کنیم تا ببینیم شرایط چگونه است که دامداران از طی کردن آن بیزار شده‌اند البته پیش از آن باید تأکید کرد که فهمیدن روند قانونی شرایط دریافت نفت در شاهرود، خود نیازمند چند ساعت حلاجی و تجزیه تحلیل است چراکه بی‌شباهت با حل معادلات چند مجهولی نیست.
مراجعه پشت مراجعه
یک دامدار برای گرفتن نفت آن‌هم فقط ۳۵۰ لیتر در ماه با هر میزان دامی که دارد از ۱۰ گوسفند تا ۱۰۰ گاو ابتدا باید به جهاد مراجعه کند این اداره به آن‌ها می‌گوید که باید تمام دام‌هایشان را واکسن بزنند درنتیجه باید به دامپزشکی رفت هزینه‌ای داد و درخواست واکسیناسیون دام‌ها را ثبت کرد.
آنگاه دامپزشکی از شما پروانه صنفی می‌خواهد درنتیجه شما باید به جهاد بروید اما این بار جهاد شهرستان مراجعه کرده و علاوه بر پروانه دام، یک پروانه صنفی هم بگیرید که خود مصیبتی عجیب است یعنی باید دامداری را کاملاً دقیق متراژ کنید، بازرسان بازدید کنند، تعداد دام‌ها، نوع کاربری، انبار علوفه، خانه کارگر و ده‌ها مورد دیگر را رعایت کنید که یک ماهی طول می‌کشد، سپس دامپزشکی شمارا در نوبت واکسیناسیون گذاشته و باید با پزشکی هماهنگ کنید تا واکسن دام‌ها تماماً زده شود پس‌ازاین کار به شما گواهی واکسیناسیون داده می‌شود.
سپس باید دوباره به جهاد مراجعه کرد و برگه دامپزشکی و مجوز صنفی را ارائه داد این بار جهاد به شما می‌گوید که باید کد پستی برای دامداری‌تان بگیرید دوباره باید به اداره پست بروید مبلغ ۱۲ هزار تومان پرداخت کنید ۷۲ ساعت صبر کنید تا با کروکی که از دامداری‌تان کشیده‌اید به شما کد پستی بدهند.
فرسنگ‌ها فاصله تا دولت الکترونیک
مشکل اما اینجا است که غالب دامداری‌ها خارج از روستا هستند و اداره پست کروکی‌ها را پیدا نمی‌کند یا کروکی‌ها دقیق نیستند و یا کاربر پست آن‌ها را پیدا نمی‌کند جالب اینکه حتی اگر آدرس درج‌شده روی قبوض آب و گاز و برقتان را هم بنویسید باز برای اداره پست ملاک نیست و باید دوباره برای این اداره طرحی نو روی کاغذ دراندازید!
اداره پست دامداری شمارا اگر بتواند پیدا کند! شما صاحب کد پستی می‌شوید حالا نوبت این است که به جهاد بازگردید و کد پستی، نامه واکسیناسیون دامپزشکی و پروانه نظام صنفی را ارائه دهید حالا نوبت دریافت یک کد دیگر موسوم به کد یکتا از دامپزشکی است که این‌یکی خوشبختانه اینترنتی و از سوی جهاد انجام می‌شود و نیاز نیست دوباره فرد مراجعه کند و این تنها بخش خوب ماجرا است!
اگر فکر کردید موضوع به همین‌جا ختم می‌شود اشتباه کرده‌اید چراکه حالا پای شرکت گاز به میان می‌آید تا ببیند کد پستی که صادرشده با خط لوله گاز چقدر فاصله دارد آیا گاز دارد یا خیر! کسی هم نمی‌گوید که اگر دامداری گاز داشت چرا فرد برای دریافت نفت این‌همه عذاب بکشد!! از سوی دیگر کسی نیست بپرسد راستی سرنوشت دولت الکترونیک چه شد، دولتی که در آن قرار بود مراجعه مردم به ادارات حداقلی باشد.
پاس‌کاری بین ادارات
به‌هرحال این بار اداره گاز استعلام می‌کند و اگر شما در فاصله معقول از خط لوله گاز نبودید که احتمال گاز کشی برایتان میسر نباشد و یا دامداری‌تان گاز نداشته باشد آن‌وقت باید باز به جهاد بروید تا برایتان حواله نفت صادر شود وقتی حواله نفت صادر شد شما باید مکانی که می‌خواهید نفت بگیرید را مشخص کنید شاهرود، بسطام، قاسم‌آباد و ... هیچ تفاوتی ندارد کافی است یکجا را معرفی کنید. آنگاه جایگاه داران می‌آیند و حواله شمارا می‌برند و شما به اولین ۳۵۰ لیتر نفت خودتان می‌رسید.
حالا باید ۲۰۰ هزار تومان پول نفت را بعلاوه ۵۰ هزار تومان کرایه بپردازید تا نفت سه روز بعد در دامداری شما باشد. البته ناگفته نماند که پائیز هرماه باید بیایید ۳۵۰ لیتر بگیرید و بروید اما دی‌ماه می‌توانید یک‌باره سه سهمیه زمستان را یکجا دریافت کنید! تمام این مسائل برای ماهی ۳۵۰ لیتر نفت است اما ماجرا همین‌جا هم تمام نمی‌شود.
علی حسینی دامداری از بخش بسطام، می‌گوید: هفت‌خوان نفت را همگی طی کردیم تا زمانی که به اداره پست رسید ما بارها اعلام کردیم که دامداری ما در جاده کوه است آخر چطوری ما در کوه کد پستی بیاوریم! گفتند باید کد پستی باشد ما به اداره پست مراجعه کردیم و کروکی دادیم اداره پست نتوانست دامداری ما را پیدا کند و بجای اینکه به ما اطلاع بدهند، نزدیک‌ترین جایی که کد پستی امکان صدور داشته را به نام ما زده‌اند حال این دامداری یا باغ متعلق به چه کسی است خدا می‌داند! دامداری ما بالای روستای میغان است کد پستی که برایمان صادرشده همین ورودی روستا در پائین ترین قسمت!
وی می‌افزاید: این امر سبب شده تا کد پستی اشتباهی که اداره پست فقط برای از سر بازکنی برای ما صادر کرده نزدیک خط لوله گاز باشد درنتیجه به ما نفت نمی‌دهند ما باید دوباره برویم اعلام کنیم که این آدرس غلط است تا به ما نفت بدهند! می‌ترسیم زمستان تمام شود.
وقتی کد پستی اشتباه می‌شود
علی‌اکبر شاه‌حسینی دیگر دامدار که دقیقاً همین مشکل را دارد می‌گوید: اداره پست کد پستی جایی را به‌جای کد پستی ما داده که اصلاً معلوم نیست متعلق به چه کسی است؟ به‌خوبی معلوم است هر جا که رسیده‌اند زده‌اند و اصلاً فکر نکرده‌اند که اگر این مکان مال کسی دیگر باشد و من به آن آدرس نفت بگیرم اشکال به وجود می‌آید! موضوع این است که اگر من به آدرس فرد دیگری نفت بگیرم اگر صاحب‌ملک بخواهد خودش نیز نفت بگیرد که دیگر به او نمی‌دهند و به او می‌گویند که یک‌بار نفت گرفته‌ای!
وی می‌افزاید: مسئولان اداره پست نمی‌گویند که اگر این فرد که شما به‌اشتباه کد پستی او را به من داده‌اید بخواهد نفت بگیرد و بفهمد که من بجای او نفت گرفته‌ام با من چه برخوردی می‌کند! آیا فکر نمی‌کند من برای راحتی کارم عمداً آدرس ملک او را داده‌ام؟ آیا این اختلاف ایجاد نمی‌کند یا باعث دعوا و کدورت نمی‌شود؟ اصلاً مگر می‌شود یک دامداری را در یک روستا پیدا نکرد؟ ما با گوشی موبایل خودمان مدام از روی نقشه دامداری‌مان را می‌بینیم اگر بلد نیستند بیابند بگذارند ما خودمان مکان آن را برایشان بفرستیم.
مسئولان ارائه کد پستی در باجه پستی واقع در کمربندی شاهرود از ارائه هرگونه اطلاعات به خبرنگاران خودداری کردند و ما مجبور به پیگیری موضوع از دیگر ارگان‌ها مانند جهاد شدیم که البته با بروز این مشکل در مجموعه جهاد نیز تنها یک کارمند آن‌هم به‌شرط عدم قید نام خانوادگی خود راضی به مصاحبه با ما شد.
قانون از بالا ابلاغ شده و چاره‌ای جز اجرا نیست
این کارمند جهاد می‌گوید: در اینکه چرا روند آن‌قدر طولانی است خوب نمی‌توان نظر داد چراکه این روند از بالا ابلاغ‌شده و دست ما نیست، ما هم می‌دانیم که دامداران اذیت می‌شوند اما چاره چیست ما فقط مجری قانون هستیم در ضمن این سخت‌گیری‌ها برای خود دامداران است تا مجبور شوند واکسیناسیون کنند و یا پروانه داشته باشند اگر این‌ها نباشد شاید دامداران در طول سال احساس نیاز به این مسائل نکنند و خدایی ناکرده دام‌هایشان به‌مثابه دام قاچاق حساب شود و مکافات داشته باشند پس این سیر قانونی حداقل فایده‌ای که دارد این است که به همین بهانه دامداران مجوز گرفته و دامشان از حالت قاچاق خارج می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه درباره اشکالی که پیش آمد نیز ما هم می‌پذیریم که شرط قید کردن کد پستی از سوی شرکت نفت مشکل‌زا است، می‌افزاید: این امر به جهاد باز نمی‌گردد و اداره پست باید کدهای پستی را دقیق پیدا می‌کرد! درنتیجه بسیاری از پرونده‌ها مثلاً در بخش بسطام به همین مشکل برخورد.
این کارمند می‌گوید: ما برای رفع این مشکل به دلیل اینکه یک نفر و دو نفر این مشکل را نداشتند و کم‌کم داشت فراگیر می‌شد تصمیم گرفتیم با رایزنی مثبت در راستای حل مشکل دامداران اقدام کنیم که این امر خوشبختانه انجام شد و دامداران توانستند نفت مورد نیاز خود را تحویل بگیرند وگرنه اگر این مذاکره و همکاری از سوی جهاد صورت نمی‌گرفت تمام این دامداران مجبور بودند به اداره گاز بروند و تمام آدرس‌هایشان را اصلاح کنند اما ما این مشکل را حل کردیم.
۲۰ لیتر نفت در بازار آزاد ۲۵هزار تومان
در همین راستا اما سؤال اساسی این است که اگر جهاد کشاورزی با شرکت‌های گاز و نفت مذاکره نمی‌کرد و اصطلاحاً ریش گرو نمی‌گذاشت و تمام دامدارانی که اداره پست کد پستی‌شان را اشتباه زده بود قرار بود همگی به اداره از مراجعه کنند، چند درصدشان اصلاً عطای نفت را به لقایش می‌بخشیدند.
یکی از دامداران شاهرودی دراین‌باره، می‌گوید: شاید یک نفر که در شهر کنار بخاری و شومینه نشسته باشد این را درک نکند اما من در روزهای نهم تا سیزدهم آبان ماه سه درخت را قطع کردم و در دامداری سوزاندم، روز چهاردهم برج یک میز جلو مبلی در خانه داشتم حتی آن را هم با تبر شکستم و برای گرم نگه‌داشتن دام‌هایم سوزاندم و اگر نفت آزاد نبود دیگر نمی‌دانستم چه چیز را باید بسوزانم.
محمدرضا علی‌محمدی می‌گوید: ۲۰ لیتر نفت که چهار هزار تومان قیمت دارد را ۱۸ هزار تومان پول داده‌ام که البته تا ۲۰ و ۲۵ هزار تومان هم می‌فروشند، یعنی پنج برابر قیمت اصلی! این درد را به چه کسی بگوییم؟ این روزها دما در منطقه شاهرود گاها به زیر صفر نیز می‌رسد، آیا این روا است که من هر ۲۴ ساعت ۱۸ هزار تومان فقط پول نفت بدهم آن‌هم در کشوری که روی دریای نفت خوابیده است؟
وی می‌افزاید: یک هزار لیتری نفت امروز در بازار آزاد یک‌میلیون تومان قیمت دارد من سال گذشته ۷۲۰ هزار تومان پول دادم تا یک هزار لیتری نفت برایم خالی کردند آن‌هم برای یک و نیم ماه! کافی است این سرسیاه زمستانی که تازه دارد آغاز می‌شود بره شیری داشته باشیم ... اگر آن دامدار بیچاره نفت داشت تا در بخاری استاندارد نفتی بسوزاند مگر عقل خود را ازدست‌داده که در دامداری‌اش آتش روشن کند تا همه دام‌هایش بمیرد و مردم به داد او برسند و رمه مهربانی برایش درست کنند؟ اتفاقاً حرکت رمه مهربانی زیبا بود اما به نظر من باید تمام پول آن را نه مردم بلکه شرکت نفت می‌داد. شرکت نفتی که دامدار را راه نمی‌دهد!
تصمیم‌گیرانی که از درد دامداران غافلند
دیگر دامدار شاهرودی درباره مصرف روزانه نفتش می‌گوید: ما فرسنگ‌ها از خطوط انتقال گاز دور هستیم و مجبوریم نفت بسوزانیم، در این سرما مگر می‌شود دام‌ها را رها کرد، درنتیجه باید خودم شبانه‌روز در دامداری باشم و زندگی کنم، من با ماهی ۳۵۰ لیتر سهمیه نفت چطور هم دام و گله و بره‌هایم را گرم‌کنم و هم خودم را؟
محمدتقی خانی می‌افزاید: مشکل ما این است که کسانی درباره میزان مصرف نفت دامداران تصمیم می‌گیرند که هیچ سررشته‌ای از این کار ندارند و لذا این مشکل اصلی ما است، آیا همین افراد حاضر هستند ۲۴ ساعت بیایند در این سرما در دامداری ما بخوابند؟
موضوع نفت اما در بیارجمند هم مشکلات عدیده‌ای برای مردم به وجود آورده است، ازیک‌طرف می‌گویند نفت نیست و از سوی دیگر میزان نفت تخصیصی به مردم اندک است، موضوعی که باید مسئولان به آن رسیدگی کنند.
عدم همکاری روسای ادارات
با عدم همراهی شرکت نفت، پست و جهاد برای مصاحبه مجبور شدیم اطلاعات جسته‌وگریخته‌ای را از تحقیقات میدانی‌مان از سطح ادارات مربوطه و مصاحبه با دامداران گردآوری کنیم تا این لحظه هنوز موفق به دریافت اظهارنظر رسمی از سوی هیچ مقامی در این ادارات نشده‌ایم موضوعی که گویا کم‌کم در شاهرود فراگیر شده و دیگر کمتر مسئولی درباره چالش‌ها و مسئولیت‌پذیری حوزه کاری‌اش خود را ملزم به مصاحبه با اصحاب رسانه می‌بیند و ما مجبور هستیم در این‌یک سال اخیر انتهای همه گزارش‌هایمان بنویسیم رئیس فلان اداره برای مصاحبه با خبرنگاران، ابراز آمادگی نکرد!
درنهایت هفت‌خوان گرفتن نفت آن‌هم برای ۳۵۰ لیتر این روزها در آغاز زمستان سخت شاهوار، موضوعی بس دشوار است موضوعی که دامداران از آن نالان هستند و مسئولان در قبالش بی‌تفاوت ... تمام آنچه مسئولان درباره این امر بیان می‌کنند این است که دستورالعمل از بالا رسیده و باید عمل شود اما دیگر کسی نمی گوید که ما در قبال هر یک دامی که از دامداران در این شرایط اقتصادی تلف می شود مسئول هستیم یا خیر!
این مشکلات البته تنها مربوط به دامداران نیست بلکه تراکتور داران، افرادی که نیازمند نفت برای ادوات کشاورزی و صنعتی و... هستند، مردم بیارجمند و خارتوران و کالپوش و ... نیز صدق می کند که البته در گزارش های بعد به آن‌ها خواهیم پرداخت.
