الزامات قانونی برای عرضه منظم نفت و فرآورده‌ها در بورس انرژی ضروری است
وی افزود: تولید، بازاریابی، فروش، دریافت ارز و تزریق آن به بازار داخلی مسیری کاملا دولتی است و علیرغم اینکه سال‌های زیادی روی کاهش وابستگی بودجه به نفت بحث و بررسی انجام شده اما به دلیل اتفاقات اخیر و بحث تحریم‌ها، این مساله پررنگ‌تر شده است. عرضه نفت در بورس انرژی یکی از راهکارهای کاهش ریسک فروش نفت برای دولت است. در این روش کار فروش نفت توسط بخش خصوصی صورت می‌گیرد و دولت بدون تقبل ریسک درآمدهای خود را کسب می‌کند.
این کارشناس انرژی خاطر نشان کرد: تا پیش از این بخش خصوصی در حوزه صادرات و واردات فرآورده‌های نفتی فعالیت زیادی داشته و الان عرضه نفت خام در بورس امکان تقویت نقش بخش خصوصی در این زنجیره را نیز فراهم می‌کند. بنابراین احساس نیاز دولت برای تامین بودجه از طریق فروش نفت در بورس، اهرم فشاری بر شرکت ملی و وزارت نفت خواهد بود که موجب می‌شود دیگر سلیقه‌ای عمل نکنند و در راستای تامین بودجه مصم‌تر باشند. البته بحث فروش نفت در بورس باید مدت‌ها قبل از اعمال تحریم‌ها پیگیری می‌شد تا به بلوغ می‌رسید.
* باید برای موفقیت بورس نفت و فرآورده‌های نفتی برنامه‌ریزی کرد
وی در مورد دلایل موفقیت فروش فرآورده در بورس انرژی بیان کرد: در مرزهای کشور همواره بازارهای سنتی برای فروش فرآورده وجود داشته است اما این امکان برای نفت خام نیست. مسیر فروش فرآورده زمینی است که بعضا با خط لوله و یا کامیون انجام می‌شود. اما صادرات نفت خام ایران فقط دریایی است و بازارهای مصرف هم بسیار دور هستند.
مردانی ادامه داد: همچنین تعداد مشتریان نفت خام در جهان محدودند اما مشتریان فرآورده فراوان هستند. این در حالی است که امکان تشخیص منبع تولیدی فرآورده وجود ندارد اما نفت خام شناسنامه دارد و به راحتی معلوم می‌شود این نفت مربوط به چه کشوری است. فرآورده‌های نفتی بیشتر در بازارهای محلی مصرف می‌شوند و از سویی امکان پوشاندن و مخفی کردن مسیر صادرات آن نیز فراهم‌تر است.
این کارشناس انرژی تاکید کرد: علت عدم موفقیت فروش نفت خام در بورس علاوه بر این موارد بالا در این است که در این حوزه مجموعه خاصی دست تجارت می‌زند. زیرا فشارهای زیادی روی فروش نفت خام ایران وجود دارد. وجود منافع افراد، چنددستگی در قیمت و حاکمیت جو روانی اجبار ایران به فروش نفت در بازارهای بین‌المللی از دیگر دلایل عدم موفقیت بورس نفت خام است.
وی در پایان اظهار داشت: برخلاف فروش نفت، ما مشکلی در فروش فرآورده نداریم و لذا اگر وزارت نفت کار را مدیریت کند، می‌تواند تمامی تولیدات فرآورده را در داخل و کشورهای همسایه به راحتی بفروشد. با توجه به این دلایل خرید فرآورده نسبت به نفت خام در بورس انرژی با استقبال بیشتری روبرو شده است. البته باز هم تاکید می‌کنم که فروش نفت و فرآورده در بورس یک راهکار تجربه نشده است و باید برای موفقیت آن برنامه‌ریزی کرد و لازم است زیرساخت‌های قانونی برای عرضه منظم نفت و فرآورده در بورس انرژی باقی بماند.
منبع: فارس
