رقابت داغ بر سر نفت قطب شمال

نبض نفت - بزرگترین شرکت‌های انرژی روسیه به دنبال اکتشاف بیشتر منابع نفت و گاز قطب شمال در خشکی و دریا هستند و همزمان، شرکت‌های نروژی و سایر شرکت‌های غربی در دریای بارنتز نروژ چاه‌های اکتشافی حفاری می‌کنند. این شرکت‌ها پرچمدار تلاشهای توسعه به منظور بهره‌برداری بیشتر از منابع نفت و گاز قطب شمال هستند زیرا میادین نفت و گاز در بخشهای فراساحلی نروژ و در خاک روسیه فرسوده شده‌اند.

طبق آمار شرکت گلوبال دیتا، شرکت‌های گازپروم، روس‌نفت، نواتک و لوک اویل که بزرگترین شرکت‌های انرژی روسیه هستند و غول نفت و گاز اکوئینور نروژ و همچنین Aker BP و کونوکو فیلیپس بزرگترین تولیدکنندگان نفت و گاز در منطقه قطب شمال هستند. گازپروم در تولید نفت و گاز قطب شمال، برتری بلامنازع دارد و پس از آن با فاصله زیاد شرکت‌های روس‌نفت و نواتک قرار می‌گیرند.

شرکت‌های روسی اکتشاف در قطب شمال روسیه را افزایش داده‌اند و همزمان اکوئینور و سایر شرکت‌های غربی با امید به اکتشافات قابل توجهی که به میدان نفتی یوهان کست‌برگ اضافه شود، چاه‌های اکتشافی در دریای بارنتز نروژ حفاری می‌کنند. این میدان کشف بزرگی بود که در سال ۲۰۱۱ انجام گرفت اما تاکنون کشف مشابه آن در دریای بارنتز تکرار نشده است.

با این حال روسیه و نروژ با چالش‌های خاصی برای استخراج عمده منابع نفت و گاز خود در قطب شمال روبرو هستند. در روسیه دولت توسعه نفت و گاز قطب شمال را یک اولویت کلیدی قرار داده و برای شرکت‌هایی که به اکتشاف در این منطقه می‌پردازند، تخفیف‌های مالیاتی عرضه کرده است.

غول‌های انرژی روس‌نفت و گازپروم در زمینه تلاش‌های اکتشاف و توسعه در قطب شمال روسیه پیشتاز هستند. میدان فراساحلی پریرازلوم‌نوی گازپروم در حال حاضر تنها پروژه نفت و گازی است که در بخش قطب شمال تولید دارد.

اما حتی با وجود مشوق‌های مالیاتی به دلیل تحریم‌های آمریکا که همکاری با روسیه در بخش آب عمیق را ممنوع کرده است، مسکو ممکن است توسعه منابع فراساحلی خود در قطب شمال را دشوار بیابد. در بخش فراساحلی قطب شمال یا پروژه‌های شیل، شرکت‌های گازپروم، گازپروم نفت، لوک اویل، سورگوت نفت گاز و روس‌نفت حضور دارند که بزرگترین شرکت‌های انرژی روسیه به شمار می‌روند و به سرمایه در بانک‌های غربی برای توسعه چنین پروژه‌هایی دسترسی ندارند. پس از تحریم‌ها بسیاری از شرکت‌های نفتی غربی از جوینت ونچر با شرکت‌های روسی کنار کشیدند و آن‌ها را بدون کمک در فناوری مورد نیاز برای اکتشاف، حفاری و احتمالا تولید و فرآوری منابع نفت و گازی که استخراج دشواری دارند، تنها گذاشتند.

اگرچه شرکت‌های روسی تاثیر تحریم‌های آمریکا بر طرح‌های توسعه خود را کم اهمیت قلمداد کردند و شرکت‌های داخلی به طراحی بومی فناوری مورد نیاز برای جایگزینی فناوری خارجی متمرکز شده‌اند اما تحلیلگران بر این باورند که اجرای فناوری ۱۰۰ درصد داخلی در پروژه‌های پرچالش سال‌ها به طول خواهد انجامید.

فاینانس پروژه‌های بزرگ در قطب شمال نیز راحت نیست. روس‌نفت که می‌خواهد پروژه وستوک اویل را توسعه دهد، برای تامین مالی این پروژه ۱۵۷ میلیارد دلاری به شرق و کشورهایی نظیر ژاپن، هند و چین چشم دوخته است.

شرکت نواتک که بزرگترین تولیدکننده خصوصی گاز طبیعی در روسیه است، یکی از داستان‌های موفق توسعه منابع قطب شمال است و در حال حاضر گاز طبیعی مایع را از تاسیسات LNG یامال صادر می‌کند و سال میلادی گذشته برای دومین پروژه LNG خود به نام آرکتیک LNG ۲ در شبه جزیره گیدان چراغ سبز گرفت. شرکای نواتک در این پروژه توتال فرانسه با سهم حداقلی و شرکت‌های چینی و ژاپنی هستند.

مقامات روسی سال گذشته گفته بودند که منطقه قطب شمال ممکن است موتور رشد اصلی تولید گاز طبیعی روسیه در کمتر از دو دهه دیگر شود زیرا از پتانسیل تولید ۹۰ درصد از گازی که در روسیه تولید می‌شود تا سال ۲۰۳۵ برخوردار است.

منطقه قطب شمال نروژ که به روی اکتشاف باز است، بخش‌هایی از دریای بارنتز است که شرکت‌ها تلاش می‌کنند پس از میدان یوهان کست‌برگ اکتشاف بزرگی انجام دهند. مقامات نروژی اظهار می‌کنند که دریای بارنتز ۶۴ درصد از منابعی که هنوز در فلات قاره‌ای نروژ کشف نشده‌اند را دارد، در حالی که دریای شمال و دریای نروژ هر یک ۱۸ درصد از منابع کشف نشده را دارند.

سال گذشته تنها پنج چاه در دریای بارنتز حفاری شد که کمتر از آمار حفاری ۲۰۱۸ بود. در سال ۲۰۱۹ مجموعا ۱۷ کشف جدید در سواحل نروژ انجام شد که تنها یک مورد در دریای بارنتز بود.

شرکت اکوئینور اعلام کرده که به اکتشاف در دریای بارنتز ادامه می‌دهد زیرا برای حفظ عرضه به نفت بیشتری در جهان نیاز است. تیم دادسون، نایب رییس اکتشاف اکوئینور در نوامبر به رویترز گفته بود این شرکت در سال ۲۰۲۰ به کشف در بخش غربی دریای بارنتز متمرکز خواهد شد.

بر اساس گزارش اویل پرایس، نروژ و روسیه پرچمدار توسعه نفت و گاز قطب شمال هستند اما هر دو با چالشهایی برای تبدیل قطب شمال به کانون نفتی جذاب بعدی روبرو هستند.

منبع: ایسنا