توسعه پتروپالایشگاه‌ها راهی برای عبور از تحریم نفتی
نبض نفت- مجتبی توانگر امروز در نشست ارائه برنامه‌های اقتصادی فهرست واحد نیروهای انقلاب، اظهار داشت: بنده فارغ‌التحصیل رشته اقتصاد انرژی در مقطع کارشناسی ارشد هستم و بیش از 10 سال با مرکز پژوهش‌های مجلس همکاری داشتم و هم‌اکنون عضو هیات رئیسه دانشگاه آزاد اسلامی هستم.
وی با اشاره به تجربه مجلس هفتم در پیشبرد برنامه‌های اقتصادی، افزود: بهترین دور مجالس دوره‌های مختلف دوره مجلس هفتم بود و دکتر احمد توکلی و دکتر نادران لیدری برنامه‌ها و رویکردهای اقتصادی را در مجلس برعهده داشتند.
عضو فهرست واحد نیروهای انقلاب تصریح کرد: در شهریور ماه سال 83 دولت در لایحه‌ای تقاضای برداشت 1.3 میلیارد دلار از حساب ذخیره ارزی برای واردات بنزین داد و آقای زنگنه وزیر نفت وقت در کمیسیون گفت: اگر این اجازه را مجلس ندهند دچار بحران بنزین می‌شویم و الان 62 میلیون لیتر مصرف می‌کنیم و 39 میلیون لیتر واردات انجام می‌دهیم و اگر مجلس رای ندهد، بسیاری از جایگاه‌های سوخت تعطیل می‌شود.
وی افزود: در آن جلسه نمایندگان مجلس به آقای زنگنه گفتند، چرا در این سال‌ها شما هیچ پالایشگاهی نساختید و اقدامی برای مدیریت مصرف سوخت نکردید و فقط تقاضای واردات بنزین دارید. آقای زنگنه تقریبا جوابی برای این سوال نداشت، اما در نهایت گفت هیچ عقل سلیمی به سمت پالایشگاه‌سازی نمی‌رود.
توانگر گفت: یکی از برنامه‌هایی که مجلس هفتم در دستور کار قرار داد، مدیریت مصرف سوخت و فاصله گرفتن از خام فروشی بود و به همین دلیل در تبصره‌های 11 و 13 بودجه توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت گنجانده شد. در تمام دوران وزارت زنگنه چه در دولت خاتمی و چه دولت روحانی هیچ پالایشگاهی ساخته نشد و پروژه ستاره خلیج فارس بعد از دولت خاتمی توسط قرارگاه خاتم‌الانبیا ساخته شد.
وی ادامه داد: ساخت پروژه ستاره خلیج فارس در کنار سیاست‌های کنترل و مدیریت مصرف سوخت و کارت هوشمند باعث بی‌نیازی کشور به واردات بنزین شد و ما اکنون می‌توانیم صادرکننده بنزین باشیم. در شرایط تحریم می‌توانیم با صادرات بنزین به کشورهای همسایه، درآمد آن را به صورت نقد دریافت کنیم و به همین دلیل یکی از برنامه‌های کشور باید ساخت پتروپالایشگاه‌ها باشد.
عضو فهرست واحد نیروهای انقلاب افزود: شاید سوال کنید شما که پالایشگاه سازی را دنبال کردید و منجر به تولید بنزین و فراورده‌های نفتی شده است، با مازاد عرضه مواجه هستید، پس صادر کنید، اما وقتی در تحریم هستیم چطور امکان دارد؟ پاسخ این است که اولا حجم محموله‌های نفتی با حجم فراورده‌های نفتی متفاوت است. وقتی می‌خواهید نفت صادرات کنید، تجهیزات اجازه نمی‌دهد، زیر یک یا دو میلیون بشکه نفت صادر کنید، لذا از سوی سیستم ردیابی تحریمی آمریکا قابل پیگیری و رهگیری است.
وی بیان کرد: نکته دیگر اینکه 42 پالایشگاه در دنیا داریم که با نفت ایران سازگار است و 97 درصد نفتی که صادر می‌کنیم، از مبدأ جزیره خارک است. آمریکا به راحتی می تواند 42 پالایشگاه را تحریم کند، اما وقتی از خام فروشی فاصله گرفته و به سمت پالایشگاه سازی می‌روید از صدها محصول شیمیایی و سوخت می توانید بهره مند شوید و مصرف کننده شما از هزاران مصرف کننده به میلیون ها مصرف کننده تبدیل می شود. این روش توسط آمریکا قابل رهگیری نیست. هدف گیری ما برای پالایشگاه‌سازی ایجاد اشتغال و دور زدن تحریم است.
عضو فهرست واحد نیروهای ائتلاف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه نقش مجلس در کار اجرایی صادرات فرآورده های نفتی چیست؟ خاطرنشان کرد: حتما خیلی از مصوبات مجلس جنبه اجرایی دارد. مجلس هفتم را از همین جهت مثال زدم. بسیاری از مصوبات مجلس به همین شکل است. آقای زنگنه می‌گفت ما قانون مشخص نداریم یا پول برای تاسیس پالایشگاه جدید نداریم. وجه دیگر مجلس حسن نظارت بر اجرای قانون است که اگر چنین قانونی وجود دارد و دولت نمی خواهد اجرا کند، مجلس با ابزار نظارتی خود این وظیفه را پیگیری کند و کار را جلو ببرد.
وی افزود: وقتی کارت هوشمند آمد ۳۵ میلیون لیتر قاچاق سوخت کاهش پیدا کرد. چه کسی مسئول ساخت کارت هوشمند سوخت بود؟ آقای نعمت‌زاده. اما مجلس ناکارآمد نتوانست در بحث اجرایی ایشان را به تحرک وادار کند بحث ما از این زاویه بود. اما مجلس هفتم به دلیل داشتن تیم منسجم اقتصادی توانست آقای نعمت‌زاده را ملزم کند که این کار را جلو ببرد.
توانگر در رابطه با به صرفه بودن تولید بنزین به جای فروش نفت خام، گفت: زنجیره ارزش وقتی می‌آید که یک دلار نفت را با ارزش افزوده‌ای که ایجاد می‌کنید هزاران دلار به فروش می‌رسانید. چرا اشتغال زایی را نمی‌بینیم؟ فقط بگوییم فعلا نفت را بفروشیم، زیرا الان پول نداریم پالایشگاه جدید احداث کنیم.
وی ادامه داد: شرکت‌های اسکو مصرف بنزین را بهینه‌سازی می‌کند اگر همین شرکت‌ها که دانش فنی پایینی دارند، فعال شوند می‌توانیم یک تا دو درصد مصرف برق را پایین بیاوریم و چهار تا ۵ سال در کشور از نیروگاه سازی فاصله بگیریم.
