وضعیت اقتصاد ایران در دوران پساکرونا
وضعیت نفت طوری است که از سقوط قیمت نفت ناخرسند نیستم. کاهش قیمت نفت به ایران آسیب می‌زند ولی به سایر صادرکنندگان نفت بیشتر آسیب وارد می‌کند. ایران الان اصلاصادرکننده قابل اعتنایی نیست، چون بیشتر فرآورده و محصول پتروشیمی صادر می‌کنیم نه نفت خام. کاهش 20 دلاری قیمت نفت به ایران روزی 10 الی 12 میلیون دلار آسیب می‌زند ولی عربستان روزی 200 الی 250 میلیون دلار آسیب می‌بیند، یعنی 20 برابر ایران. عراق هم 8 الی 10 برابر ایران آسیب می‌بیند.
قطعا کاهش قیمت نفت فشار به ما را تشدید می‌کند اما فشار به عربستان، روسیه و عراق به مراتب بیشتر از ما است. کرونا 2 الی 3 درصد تولید ناخالص داخلی ایران را از بین می‌برد. معتقدم اقتصاد ایران بر اثر کرونا 20 الی 30 میلیارد دلار آسیب می‌بیند.
آسیب کرونا به بخش خدمات ایران بسیار جدی است. سهم خرده‌فروشی و حمل و نقل و رستوران‌داری در GDP کشور بالاست و حدود یک چهارم اقتصاد ایران را تشکیل می‌دهد که در اثر کرونا آسیب جدی دیده‌اند. شاغلان در بخش خدمات، گردشگری، خرده‌فروشی، حمل و نقل و رستوران‌ها از فرودست‌ترین اقشار اجتماعی هستند که به دلیل کرونا در معرض بیکاری قرار دارند. کرونا هر چقدر از لحاظ مبتلا کردن، دموکراتیک عمل کرد و همه اقشار جامعه (فقیر و ثروتمند) را مبتلا کرد اما از نظر پیامدهای اقتصادی به شدت طبقاتی و علیه فقیرترین اقشار جامعه عمل کرده است. شدت و ژرفای بحران کرونا از نظر اقتصادی بر روی طبقات فرودست و طبقه کارگر به خصوص کارگران خویش‌فرما و کارگران غیرمتشکل شهری است و این قشر، بیشترین آسیب را دیده‌اند.
فشار بر روی این اقشار به قدری زیاد است که برای درک ابعادش نیاز به پژوهش‌های جدی دانشگاهی است و در حال حاضر نمی‌توان برآورد دقیقی از خسارت وارده به این اقشار داشت. باید ببینیم وضعیت کنونی تا چه زمانی ادامه پیدا می‌کند؟ اگر تا نیمه اردیبهشت فروکش نکند تبعات اقتصادی بسیار بدی خواهد داشت. بهار، فصل سنتی تورم در اقتصاد ایران است. صادرات نفت کشور هم به پایین‌ترین میزان در تاریخ معاصر رسیده است. صادرات غیرنفتی مثل صادرات لبنیات و مواد غذایی بسیار کم شده و در مجموع صادرات غیرنفتی ایران 20 درصد کاهش یافته است. هشدار می‌دهم که سخت‌ترین دوران اقتصادی تاریخ معاصر را در چند ماه آینده خواهیم داشت و حکومت باید سریعا به فکر اقدامی جدی باشد. اما رفتار دولت نشان دهنده عدم انسجام است.
منبع: روزنامه آرمان
