آقایان توضیح دهند چرا فاز ۱۱ پارس جنوبی در سال‌های ۸۸ تا ۹۱ توسعه نیافت؟
به گزارش نبض نفت به نقل از شرکت نفت و گاز پارس، رسول فلاح‌نژاد درباره پیشینه قرارداد طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی و توسعه نیافتن این فاز مرزی در سال‌های گذشته گفت: در فاصله سال‌های ۸۸ تا ۹۱ با وجود منابع سرشار مالی ناشی از فروش مناسب نفت و قیمت بسیار بالای آن، هیچ اقدام جدی درباره توسعه بلوک فاز ۱۱ صورت نپذیرفته و تنها به یک قرارداد راکد با شرکت چینی اکتفا شده بود که عملاً آن قرارداد هم اجرایی نشد و در سال ۹۱ خاتمه یافت. به‌عبارت دیگر توسعه فاز ۱۱ که می‌توانست در فاصله سال‌های ۸۸ تا ۹۱ به جای یکی از طرح‌های دور از مرز میدان پارس جنوبی در دستور کار و اولویت اجرایی قرار گیرد، به دلایلی که مدیران وقت باید توضیح دهند، انجام نگرفت و تدبیر مناسبی برای توسعه آن نیز اتخاذ نشد.
وی با یادآوری اینکه در سال ۱۳۹۲ با توجه به افزایش سالانه و مستمر مصرف گاز طبیعی و گستردگی شبکه توزیع گازرسانی در سطح کشور باید هرچه سریع‌تر کمبود گاز مورد نیاز از میدان پارس جنوبی تأمین می‌شد، گفت: این در شرایطی بود که در آن سال، هشت مگاپروژه نیمه‌کاره با پیشرفت‌های متفاوت گاه ۵۰ درصد و بالاتر در حال اجرا بود که هرکدام برای تکمیل [ به میلیاردها دلار منابع مالی نیاز داشت و افزون بر اعمال تحریم‌های ظالمانه، کمبود نقدینگی و منابع مالی در کشور، ظرفیت‌های مهندسی و اجرایی و پیمانکاری کشور به‌ویژه شناورها و دکل‌های حفاری کاملاً تکمیل و پاسخگوی نیاز طرح‌ها نبود، به همین دلیل از سرعت پروژه‌ها کاسته شده بود.
به گفته فلاح‌نژاد، توسعه پروژه‌های ناتمام در این میدان مانند فاز ۱۲ (معادل سه فاز)، فازهای ۱۵ و ۱۶ (معادل دو فاز)، فازهای ۱۷ و ۱۸ (معادل دو فاز) که بلوک‌های مخزنی مربوطه تماماً در منطقه مرزی میدان پارس جنوبی واقع‌شده بودند با پیشرفتی معادل ۸۰ درصد و بیشتر، طبعاً در اولویت اصلی و فازهای ۱۹ و ۲۰-۲۱ که پیشرفت کمتری داشته و آنها نیز در مجاورت مرز بودند در اولویت دوم قرار گرفته و اولویت سوم به سه طرح فازهای ۱۳، ۱۴ و ۲۴-۲۲ که دور از مرز مشترک بودند اختصاص داده شد.
تأمین مالی طرح توسط پیمانکار در سال ۹۲ میسر نبود
سرپرست طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با بیان اینکه در نیمه مرداد ۱۳۹۲ و در آخرین روزهای دولت دهم و در فاصله تنفیذ و استقرار دولت جدید، قراردادی در قالب بیع‌متقابل با شرکت پتروپارس منعقد شد، افزود: البته درخصوص تأمین منابع مالی لازم این قرارداد از سوی پیمانکار چه در خارج و چه از داخل تدبیری اندیشیده نشده بود و شرکت پتروپارس نیز قادر به ایفای تعهدات قراردادی جهت تأمین مالی طرح نبود و با توجه به هشت پروژه دیگر نیمه‌کاره در پارس جنوبی عملاً امکان تأمین مالی از سوی وزارت نفت هم میسر نبود.
وی تأکید کرد: از سوی دیگر، صرف ساخت و نصب یک جکت برای انجام عملیات اجرایی توسعه فاز ۱۱ (که البته در قالب قرارداد فاز ۱۲ ساخته‌شده بود) و تنها مقدمه کوچکی از فعالیت‌های عظیم دریایی طرح است، بدون برنامه‌ریزی و اختصاص سایر منابع و امکانات به‌منظور حفاری چاه‌ها، ساخت سکوها، احداث خطوط لوله و پالایشگاه خشکی توجیهی نداشت و صرفاً یک پروژه جدید به هشت پروژه نیمه‌کاره قبلی (البته با زمان و هزینه موردنیاز بیشتر برای دستیابی به تولید) اضافه می‌کرد که طبعاً در شرایط سخت تحریمی و مشکلات مالی کشور در سال‌های ۹۳-۹۲ توجیه منطقی و اقتصادی نداشت.
رسول فلاح‌نژاد تدبیر و اولویت‌بندی توسعه فازهای پارس جنوبی در سال ۹۲ را موجب تمرکز منابع، امکانات و توجه ویژه به این طرح‌ها عنوان کرد و گفت: با وجود همه محدودیت‌ها و مشکلات حاکم بر اقتصاد کشور، نتیجه این اولویت‌بندی بلافاصله در سال‌های ۹۲ و ۹۳ منجر به تکمیل فازهای ۱۲ و ۱۵-۱۶ شد و متعاقباً فازهای ۱۷ و ۱۸، ۱۹ و ۲۱-۲۰ نیز در سال‌های ۹۴ و ۹۵ در مدار تولید قرار گرفتند و پس از آن طرح فازهای ۱۳ و ۲۲-۲۴ و بخش دریایی فاز ۱۴ نیز تکمیل شدند و از سال ۹۷ به بهره‌برداری رسیدند، به این ترتیب هشت مگاطرح گازی نیمه‌کاره پارس جنوبی تکمیل شد و با وجود تمامی محدودیت‌ها و مزاحمت‌های استکبار جهانی، در برابر دیدگان متحیر جهانیان توانست از رقیب کاملاً مجهز قطری پیشی بگیرد و گازرسانی به اقصی نقاط کشور را از جمله شبکه خانگی، صنایع، نیروگاه‌ها و واحدهای پایین‌دستی پتروشیمی که با مشکل تأمین سوخت و خوراک مواجه بودند، میسر کند.
وی همچنین به تأمین خوراک مستمر پالایشگاه ستاره خلیج فارس با افزایش ظرفیت تولید میعانات گازی از مخزن پارس جنوبی اشاره و اظهار کرد: تأمین خوراک مستمر پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس نیز موجب رفع مشکل کمبود بنزین و عقیم‌سازی تمامی توطئه‌های بدخواهان کشور عزیزمان در بحث تأمین بنزین شد که این موضوع جای افتخار فراوان و تقدیر از همکاران و دست‌اندرکاران زحمتکش توسعه این طرح‌ها را دارد.
در هیچ مرحله‌ای پتروپارس از توسعه فاز ۱۱ کنار گذاشته نشد
مدیر مهندسی و ساختمان شرکت نفت و گاز پارس در بخش دیگری از سخنان خود بر ضرورت احداث تأسیسات فشارافزایی برای سکوهای گازی پارس جنوبی تأکید کرد و گفت: حسب بررسی دقیق وضعیت مخزن پارس جنوبی در فاصله سال‌های ۹۴-۹۳ و پیش‌بینی افت فشار و تولید آن در سال‌های آتی و لزوم احداث تأسیسات فشارافزایی که البته علاوه بر نبود فناوری و دانش و تجربه لازم، منابع مالی نیز برای انجام آن وجود نداشت، تصمیم بر آن شد که توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با استفاده از منابع خارجی به همراه انتقال فناوری در قالب قراردادهای جدید صورت پذیرد، ضمن اینکه مجدداً شرکت ایرانی پتروپارس به‌عنوان شریک پروژه حضور داشته و لذا در هیچ مرحله‌ای شرکت پتروپارس از توسعه فاز ۱۱ کنار گذاشته نشد که البته روند و شرایط پیش‌آمده بعدی در فضای بین‌المللی قابل پیش‌بینی و انتظار نبود.
ادعای یک‌سومی تولید فاز ۱۲ کذب محض است
فلاح‌نژاد درخصوص نصب عرشه دریایی موقعیت مرزی ۱۱B نیز گفت: مقرر است برای بهره‌برداری و برداشت گاز از موقعیت مرزی ۱۱B از سکوی ۱۲C طرح فاز ۱۲ واقع در منتهی‌الیه جنوب شرقی حاشیه میدان استفاده شود، چراکه پس از نزدیک ۶ سال برداشت گاز از این موقعیت و انجام تخلیه طبیعی مخزن در این ناحیه، کاهش خواص مخزنی و میزان گاز قابل‌تولید در آن بارزتر است.
سرپرست طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی گفت: قرار نیست جکت سرچاهی فاز ۱۱ بدون برنامه در دریا رها شود و در معرض مخاطره بیرونی قرار گیرد، زیرا بلافاصله پس از نصب، عملیات حفاری چاه‌های این موقعیت با استقرار دکل در خردادماه آغاز شده و پس از حفاری چاه‌های مورد نیاز، سکوی یک میلیارد فوت مکعبی ۱۲C به محل بلوک ۱۱B و روی جکت مزبور انتقال داده خواهد شد تا بلافاصله تولید اولیه میدان شروع شود و به‌سرعت به ظرفیت کامل برسد.
وی همچنین اخبار منتشرشده درباره تولید یک‌سومی فاز ۱۲ را حیرت‌انگیز، خلاف واقع و کذب محض عنوان کرد و افزود: برنامه قراردادی سه سکوی A,B,C فاز ۱۲ تولید در مجموع ۲.۶ میلیارد فوت مکعب در روز بوده که با تحقق بیش از ۹۲ درصد از اهداف این طرح، برداشت روزانه ۲.۴ میلیارد فوت مکعب در سه سکوی فوق محقق شده است.
ارزش ۴ میلیارد دلاری تولیدات سکوی ۱۲C
مدیر مهندسی و ساختمان شرکت نفت و گاز پارس تأکید کرد: در حال حاضر بیش از ۶ سال است که سکوهای این طرح بدون مشکل در مدار تولید قرار دارند و در این مدت نیز تنها از موقعیت ۱۲C قریب ۱۸ میلیارد مترمکعب گاز غنی و ۳۰ میلیون بشکه میعانات گازی برداشت شده و کماکان نیز در حال تولید است.
رسول فلاح‌نژاد ارزش تجمعی تولیدات حاصل از این سکو را نزدیک ۴ میلیارد دلار برآورد کرد که بیش از ۵ برابر سرمایه‌گذاری اولیه این سکو بوده و قرار است از تأسیسات دریایی آن در موقعیت دیگری برای سال‌های متمادی نیز استفاده شود.
وی تأکید کرد: کسری تولید اشاره شده در فاز ۱۲ پارس جنوبی، فقط در بخش دریایی طرح (آن هم به دلیل شرایط ذاتی بلوک اختصاص‌یافته) حادث‌شده و پالایشگاه خشکی فاز ۱۲ با تأمین کسری گاز خوراک پالایشگاه از سایر منابع و با بیشترین پایداری و کمترین نوسان، در بیشتر اوقات سال با ظرفیت ۱۰۰ درصد طراحی (فرآورش ۸۴ میلیون مترمکعب در روز گازترش) در سرویس است و در بسیاری اوقات برحسب ضرورت تا ۹۱ میلیون مترمکعب در روز (بیش از ۱۰۷ درصد طراحی) فرآورش گاز در آن انجام می‌شود، همچنین هم‌اکنون عمده گاز تولیدی سکوهای فاز ۱۴ به دلیل عدم تکمیل پالایشگاه این طرح، به پالایشگاه فاز ۱۲ منتقل و فرآورش شده که به معنای استفاده حداکثری و بهینه از تأسیسات است.
مدیر مهندسی و ساختمان شرکت نفت و گاز پارس در پایان از ادامه توسعه فاز ۱۱ با همکاری شرکت پتروپارس به عنوان تصمیمی راهبردی یاد کرد که با توجه به همه ظرفیت‌ها، امکانات موجود و لحاظ کردن شرایط تحریم با صرف کمترین هزینه و کوتاه‌ترین زمان ممکن توسط وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران اتخاذ شده است.
