سورپرایز جدید گازی قطر برای دنیا
حال سوال اینجاست برنامه‌های توسعه‌ای کشورها از جمله قطر برای صادرات بیشتر گاز، ایران را در چه جایگاهی از صادرات قرار می‌دهد؟ در شرایط کنونی که ایران در تحریم بسر می‌برد و بر سر هر راهی که برای ورود به بازار صادرات برای خود هموار می‌کند، به انحای مختلف مانع ایجاد شده و مسدود می‌شود، اما آیا در آینده‌ای که احتمالا اوضاع به لحاظ بین‌المللی مساعد شود جایی برای ورود ایران باقی می‌ماند؟ آیا تا آن زمان کشوری خود را پایبند قراردادهای بلندمدت دریافت گاز با خط لوله می‌کند؟ آیا فرصتی برای ورود ایران به دنیای تکنولوژی ال.ان.جی وجود دارد؟ آیا با برنامه‌های بلندپروازانه و البته جدی همین همسایه کوچک جنوبی باز هم باید شاهد باشیم که در برداشت از میدان مشترک گازی پارس از ما سبقت گرفته شود؟
مرتضی بهروزی‌فر در این باره گفت: قطر پترولیوم دنبال سرمایه‌گذاری برای توسعه ظرفیت تولید ال.ان.جی از 77 میلیون تن به حدود 126 میلیون تن در سال است.
ایران بازی را به قطر واگذار می‌کند؟
وی افزود: آنچه مسلم است اینکه برداشت گاز برای توسعه ترمینال‌های ال.ان.جی از میدان مشترک با ایران در پارس جنوبی خواهد بود و با توجه به اینکه حوزه مشترک است و هر کس برداشت نکند ضرر کرده است، اکنون برداشت ایران از این حوزه از قطر بیشتر است اما مسلما برنامه این کشور این است که افزایش تولید داشته باشد.
برداشت یک میلیارد بشکه‌ای از لایه نفتی
این تحلیلگر حوزه نفت و گاز در ادامه با بیان اینکه در برداشت از لایه نفتی نیز ما از قطر عقب‌تر هستیم، اظهار داشت: ما برداشت چندانی از لایه نفتی مشترک با قطر نداشته‌ایم اما آنها بیش از یک میلیارد بشکه برداشت داشته‌اند و در حوزه گاز هم سال‌ها از ما جلوتر بوده و ما به‌تازگی به میزان برداشت این کشور رسیده و سبقت گرفته‌ایم.
ما گاز را هدر می‌دهیم، قطر بازارهای دنیا را تسخیر می‌کند
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه با توجه به شرایطی که داریم، حتی تکنولوژی مصرف گاز هم در کشور ما پایین و از رده خارج است، نیروگاه‌ها با راندمان پایین کار می‌کنند، تاسیسات گازسوز در مورتورخانه‌ها راندمان پایین دارند و ما عملا گاز را هدر می‌دهیم و تقریبا تمام گاز تولیدی را داخل کشور مصرف می‌کنیم، ولی قطر با پشتوانه برداشت و 77 میلیون تن که از قبل و افزایش تولید، اکنون قدرت بزرگتری در بازار خواهد بود و هر قدر توسعه ظرفیت داشته باشد مسلما جایی را برای ورودی‌های بعدی که ایران یکی از ورودی‌های احتمالی می‌تواند باشد، باقی نمی‌گذارد. حتی اگر وضعیت ایران به لحاظ سیاسی و ارتباط بین‌الملل روبراه شود، تکنولوژی جذب کند و با دنیا ارتباط داشته باشد، مسلما باز هم اوضاع سختی خواهد داشت.
بهروزی‌فر در ادامه توضیح داد: در مورد انتقال گاز با خط لوله محدودیت مسافت وجود دارد، حداقل از 4 هزار کلیومتر به بعد عملا انتقال اقتصادی نیست، اگر بخواهیم به اروپا صادرات داشته باشیم مسلما با ال.ان.جی راحت‌تر از خط لوله است ولی اگر ارتباطات بین‌المللی نداشته باشیم تحت هر شرایطی انتقال با خط لوله هم دچار مشکل می‌شود و یا در موضوع پاکستان به خاطر اختلافات هند و پاکستان تحت هیچ شرایطی امکان صادرات به هند نخواهیم داشت و تقریبا دور از ذهن است.
اوضاع گاز ایران در کشورهای همسایه چگونه است؟
وی افزود: خود پاکستان بازار بزرگی نیست اما می‌شد به آن توجه کرد، افغانستان بازار بزرگی نیست اما می‌شد حداقل صادرات را داشت، عراق بازار موقتیِ کوچکی است و 10 سال آینده با توجه به توسعه برداشت از ذخایر نفتی عراق مسلما تولید گاز در این کشور آنقدر افزایش می‌یابد که صادرکننده خواهد شد، شاید از ما گاز بخرد ولی به عنوان ری‌اکسپورت خواهد بود یعنی در شرق کشور مصرف و از غرب صادرات داشته باشد.
کرسنت را به بازی‌های سیاسی باختیم
این کارشناس حوزه انرژی اظهار داشت: ما خدای فرصت سوزی هستیم، مسئله کرسنت که اظهرمن‌الشمس است، 20 سال پیش قراردادی منعقد شده، هر چند ممکن است مثل هر قراردادی مشکلاتی داشته باشد اما در قراردادهای گاز جایی برای ریوایز قیمت وجود دارد، به هر روی در شرایطی آن قرارداد بسته شده بود که قیمت گاز به شدت پایین بود و جزء اولین قراردادهایی بود که ایران برای صادرات منعقد کرده و قرار بود گاز ترشی که هنوز هم فلر می‌شود، صادر و حتی ما این موقعیت را داشتیم که به کویت صادرات گاز داشته باشیم، اما همه از دست رفت. باید توجه داشت یکی از بزرگترین ذخایر گازی دنیا در کویت واقع است ولی اکنون ترجیح داده به جای خط لوله از طریق ال.ان.جی گاز را دریافت کند، اگر ما می‌توانستیم اعتماد این کشور را جلب کنیم، حداقل هم منبع درآمد بود و هم در مراودات سیاسی دست بالاتری داشتیم، همه اینها دست دولت نیست بلکه قوای دیگر فرا حاکمیتی هم موانع ایجاد می‌کنند.
وی تاکید کرد: در مورد کرسنت می‌شد برخورد بهتری داشت، اگر حتی فرض محال فسادی هم در آن بود، می‌شد آبروی کشور را نبرد که به تعهدات‌مان عمل نمی‌کنیم. بنابراین هزار و یک دلیل رخ داد که ما با خط لوله صادرات نداشته باشیم.
ترکیه در رویای هاب گازی منطقه
بهروزی‌فر ادامه داد: اکنون ما امکان صادرات با خط لوله به اروپا را نداریم چون بالاخره مسیر ترانزیت ما عراق و سوریه است که هنوز دچار مشکل هستند و در این سو با ترکیه مواجهیم که اجازه ترانزیت نمی‌دهد و می‌خواهد گاز را بخرد و خودش به عنوان هاب گاز در منطقه مطرح شود.
ایران روی ال.ان.جی را می‌بیند؟
وی یادآور شد: ما فرصت‌ها را از دست دادیم و قسمت عمده تکنولوژی ال.ان.جی هم امریکایی است و حتی اروپا هم با توجه به شرایط، جرات ورود به این حوزه را ندارد. بنابراین متاسفانه شرایط ما همین است و تا با دنیا تعامل نکنیم هیچ امکانی برای ورود جدی به عرصه صادرات گاز چه خط لوله و چه از مسیر ال.ان.جی را نداریم.
منبع: ایلنا
