ظرفیت مدیریتی برای راهبری پروژه‌های صنعت نفت ایجاد می‌شود
وی با اشاره به چند سال فعالیت مرکز توسعه مدیریت صنعت نفت، گفت: در این مرکز برای هر حرفه، هرم شایستگی ویژه‌ای تعریف شده و فرآیندی بسیار هدفمند و مطابق با استانداردهای بین‌المللی برای سنجش و ارزیابی افراد طی می‌شود.
بیاتی با اشاره به اهمیت مدیریت پروژه در صنعت نفت که پروژه‌های آن عمدتاً در زمره مگاپروژه‌هاست، ادامه داد: شایستگی مدیران پروژه و در مجموع سرمایه انسانی در عملکرد پروژه تاثیری بسزا دارد، هرچند این عملکرد تنها محدود به یک شاخص نیست و سیستم و روش مدنظر سازمان برای اجرای پروژه و برخورداری پروژه از متدلوژی مدون نیز در این زمینه دخیل است.
وی با بیان اینکه مرکز توسعه مدیریت صنعت نفت برای پرورش و توسعه نسلی نو از مدیران شکل گرفته است، گفت: پیش‌بینی می‌کنیم در بخش مدیریت پروژه در دو تا سه سال آینده، تعداد افرادی که موفق به دریافت گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای از این مرکز می‌شوند به بیش از ۲۵۰ نفر برسد و این به معنای ایجاد ظرفیت مدیریتی مطلوب برای راهبری پروژه‌های صنعت نفت و باقیات صالحاتی برای این صنعت خواهد بود.
روایتی از کاهش میانگین شایستگی مدیران پروژه
بیاتی در ادامه به صحبت‌های وزیر نفت ناظر بر ایجاد شکاف نسلی در صنعت نفت اشاره کرد و در این زمینه، گریزی به حدود ۱۵ سال پیش زد؛ زمانی که مرکز تحقیق و توسعه مدیریت پروژه با هدف بررسی عملکرد پروژه‌ها و شناسایی عوامل تضعیف‌کننده آن در پتروشیمی شکل گرفت.
وی در این باره توضیح داد: هدف این بود مشخص شود دلیل ضعف عملکردی برخی پروژه‌ها در آن زمان، ضعف مدیران پروژه و نیروی انسانی است یا منشأ دیگری دارد. به این منظور گروهی از استرالیا و انگلیس برای ارزیابی مدیران وقت پروژه‌های فعال (سال ۸۴) به ایران آمدند. آنها اعلام کردند شرط فعالیت به‌عنوان مدیر پروژه‌های نفت و گاز و پتروشیمی (مگاپروژه‌ها) در سطح بین‌المللی این است که افراد در ۱۳ حوزه شایستگی، حائز نمره ۸۰ از ۱۰۰ شوند. با این رویکرد، ۴۰ مدیر وقت پروژه‌های پتروشیمی را ارزیابی کردند که بر مبنای آن، متوسط امتیازهای مدیران ۵۰ اعلام شد. تیم ارزیاب خارجی اعلام کرد این امتیاز با توجه به ساختارهای سازمانی شما امتیاز کمی نیست و عملکرد مطلوبی است، اما باید ارتقا یابد.
بیاتی با بیان اینکه یکی از دلایل کسب این امتیازها از سوی مدیرانی که ارزیابی شدند، ارتباط تنگاتنگ آنها با شرکت‌های بین‌المللی بود، به فرآیند ارزیابی حدود ۱۲۰ نفر از مدیران پروژه صنعت نفت در سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ نیز اشاره کرد و افزود: این ارزیابی که چند سال پس از ارزیابی پیشین انجام شد، نشان داد میانگین شایستگی‌ها به حدود ۳۶ درصد کاهش یافته است؛ یعنی حدود ۱۴ درصد کاهش نسبت به سال ۸۴.
وی بازنشستگی بخشی از مدیران پیشین و گاه مهاجرت‌های صورت گرفته در اواخر دهه ۸۰ را از جمله عوامل تاثیرگذار در ایجاد این شکاف و کاهش میانگین شایستگی‌ها در مدیران پروژه‌های صنعت نفت عنوان کرد.
تلاش برای استانداردسازی اجرای پروژه‌ها ضروری است
بیاتی در ادامه با بیان اینکه متوسط زمان اجرای مگاپروژه‌های صنعت نفت در ایران، به طور متوسط ۲.۵ برابر استانداردهای بین‌المللی است، عنوان کرد: نتایج مطالعات و تحقیقاتی که در سطوح بین‌المللی انجام شده است نشان می‌دهد بالغ بر ۷۰ درصد پروژه‌ها در زمان تعیین‌شده اجرایی نمی‌شوند، اما گاهی انحراف از زمان اجرا تنها ۱۰ درصد است و گاهی ۱۰۰ درصد که میان این دو میزان انحراف از برنامه، تفاوت بسیار است.
وی افزود: مواجهه با تأخیر در اجرای پروژه‌ها در سطح دنیا نشان می‌دهد نباید به‌طور کامل از عملکرد خود ناامید باشیم، اما از سوی دیگر این تصور هم که با استانداردهای بین‌المللی فاصله زیادی نداریم، تصور درستی نیست. باید برای رسیدن به استانداردها در مسیر اجرای پروژه تلاش کرد و یکی از راهکارها برای دستیابی به این هدف، پرورش و بهره‌مندی از مدیران توانمند در پروژه‌هاست؛ رویکردی که در دستور کار مرکز توسعه مدیریت صنعت نفت قرار دارد.
