کوبش لوله‌های رزوه‌دار برای نخستین بار در ایران
وی افزود: با توجه به اهمیت موضوع و لزوم تسریع در عملیات اجرایی از آنجا که تاکنون تجربه کوبش لوله‌های رزوه‌دار در صنعت نفت ایران وجود نداشت، تیمی از بلندپایه‌ترین کارشناسان فنی در بخش مهندسی شرکت نفت فلات قاره ایران به همراه کارشناسان ارشد فنی و مهندسی شرکت DCI در نشست‌های فشرده و متعدد امکان‌سنجی و بررسی ریسک‌های احتمالی و همچنین تبعات اجرایی این روش و تکنولوژی جدید را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند.
مدیرعامل شرکت بین‌المللی حفاری اظهار کرد: با در نظر گرفتن نقطه نظرهای مجری طرح، لحاظ کردن دیدگاه کارشناسان کارفرما درباره نحوه رانش این نوع خاص لوله‌ها، بررسی همه مخاطرات پیش رو و همچنین در نظر گرفتن ریسک‌های مربوطه در نشست‌های هماهنگی بین کارفرما و پیمانکار و با قبول مسئولیت عواقب ناشی از آن از سوی پیمانکار، در نهایت با کوبش لوله‌های رزوه‌دار از سوی کارفرما موافقت شد.
ثقفی تصریح کرد: در گام بعدی با توجه به موافقت کارفرما با استفاده از لوله‌های رزوه‌دار، محاسبات و مدارک مهندسی مربوط به رانش لوله‌های یادشده (Conductor Pipe Driving Analysis) و همچنین میزان عمق نفوذ لوله‌های هادی براساس اطلاعات ژئوتکنیک موجود بستر دریا از سوی کارشناسان دو گروه کارفرما و پیمانکار بحث و تبادل نظر فنی شد.
وی افزود: در نهایت با توجه به محدودیت زمانی و با برگزاری نشست‌های فشرده حضوری، گروه مهندسی پیمانکار با اصلاحات انجام‌شده موفق به دریافت تأیید مدارک و محاسبات مهندسی از کارفرما شد.
مدیرعامل شرکت بین‌المللی حفاری تأکید کرد: به موازات فاز مهندسی ضروری بود نحوه و رویه رانش و در نهایت کوبش لوله‌های هادی (Conductor Pipe Driving Procedure) از سوی پیمانکار ارائه شود و به تأیید کارفرما برسد که با موفقیت انجام شد.
ثقفی در ادامه به تشریح ابزارهای مورد استفاده در این عملیات پرداخت و اظهار کرد: افزون بر لزوم تأییدیه‌های اجرایی فنی، سه پارامتر مهم دیگر باید از سوی پیمانکار به کارفرما اعلام می‌شد که این سه پارامتر شامل شناور عملیاتی با قابلیت مانور مؤثر، چکش مورد استفاده برای کوبش لوله‌های هادی و همچنین جرثقیل مورد استفاده برای بلند کردن لوله‌ها و چکش بود که به تأیید کارفرما رسید.
تأمین شناور عملیاتی متناسب با قدرت مانور بالا
مدیرعامل شرکت بین‌المللی حفاری توضیح داد: به‌منظور صرفه‌جویی و تسریع در عملیات اجرایی ضروری بود پیمانکار از شناور عملیاتی جداگانه‌ای با قدرت مانور بالا به غیر از شناور دکل حفاری DCI-۱ برای عملیات رانش لوله‌های هادی و همچنین عملیات Debris Removal استفاده کند، در همین راستا شناور DSV-RYAN با قابلیت مانور عالی، شرایط مناسب Accommodation و فضای مناسب عرشه به لحاظ عملیات اجرایی در دریا از سوی پیمانکار به کارفرما معرفی شد.
وی ادامه داد: شناور DSV-RYAN پس از بازدید کارشناسی گروه کارفرما و بررسی مدارک فنی مربوطه و انجام آزمایش‌ها (SEA TRIAL) تأیید شد.
ثقفی افزود: شناورهایی که تاکنون به‌صورت رایج در پروژه‌های مشابه استفاده می‌شد، بارج‌های جرثقیل دار هشت لنگره یا شش لنگره بود که با وجود هزینه بالاتر، به لحاظ لنگراندازی و به‌طور مجدد لنگربرداری افزون بر نیاز به شناور AHT، فرآیند نهایی پروژه را با صرف زمان نسبتاً طولانی‌تری به انجام می‌رساند.
وی اعلام کرد: با توجه به شرایط نامساعد فصل دریا، خرابی و استفاده حداکثری از شرایط دریا و از طرفی به‌منظور بالا بردن قدرت مانور شناور، با وجود هزینه بالاتر، پیمانکار استفاده از شناور DP (Dynamic Position) را به کارفرما پیشنهاد داد و تأیید شد.
استفاده از چکش دیزلی برای کوبش لوله‌های رزوه‌دار
وی تصریح کرد: باتوجه به رزوه‌ای بودن لوله‌ها، یکی از مهم‌ترین پارامترهایی که کارشناسان کارفرما روی آن حساسیت داشتند نوع چکش و میزان انرژی واردشده بر اثر ضربات وارده ناشی از کوبش چکش بر سر لوله‌های رزوه‌دار بود، به‌گونه‌ای که لوله‌های رزوه‌دار از ناحیه سر آسیب نبینند.
ثقفی اظهار کرد: با وجود این دغدغه چکش دیزلی نوع D-62 پیشنهاد شد که پس از بررسی‌های کارشناسی گروه مهندسی کارفرما، چکش یادشده مورد تأیید قرار گرفت. از سویی به‌منظور مهار کردن ضربات ناشی از چکش بر سر لوله‌های رزوه‌ای از یک محافظت‌کننده (Damping Protector) استفاده می‌شود تا از آسیب رسیدن به سر لوله‌ها تا حد امکان محافظت شود.
نصب جرثقیل عملیاتی با ظرفیت ۲۵۰ تن
مدیرعامل شرکت بین‌المللی حفاری ادامه داد: با توجه به ماهیت عملیاتی بودن شناور ضروری است ظرفیت جرثقیل مستقر روی شناور به میزانی باشد که افزون بر امکان بلند کردن لوله‌ها (Upending) و همچنین چکش مورد استفاده، امکان دسترسی بوم‌کرین به اسلات مورد نظر در عرشه فوقانی سکو را دارا باشد.
به گفته وی: با توجه به محل استقرار شناور و زاویه استقرار شناور نسبت به سکو، طول دسترسی جرثقیل (Outreach) یا بوم کرین به موقعیت مورد نظر بسیار حائز اهمیت است، به همین دلیل پس از بررسی‌های کارشناسی و مهندسی یک دستگاه جرثقیل زنجیردار (Crawler Crane) از نوع MANITOWOC Wisconsin 542020 با ظرفیت ۲۵۰ تن و با طول بوم ۶۰ متری به کارفرما معرفی شد که پس از بررسی‌های لازم و مورد تأیید قرار گرفتن روی عرشه شناور مستقر شد.
وی درباره اجرای پروژه عنوان کرد: مجوز کار نصب لوله‌های هادی در سکوی ایلام - یک با توجه به مستندات فنی و اجرایی طرح از سوی کارفرما صادر شد و تجربه نصب لوله‌های هادی در حفاری دریایی با روش کوبش با عمق نفوذ ۴۷.۲ متر با موفقیت به پایان رسید.
ثقفی اذعان کرد: اطلاعات آنالیز و مانیتورینگ این عملیات که از سوی سنسورهای PDA و گروه مهندسی شرکت امگا و متخصصان ژئوتکنیک ثبت شده است، به عنوان اطلاعات تجربی واقعی که حاصل اعمال نیروی گشتاور بیش از ۵۶ هزار پوند بر فوت بود در اختیار شرکت فلات قاره قرار گرفته است.
مدیرعامل شرکت بین‌المللی حفاری افزود: سه لوله آخر به دلیل محافظت بیشتر در ناحیه جزر و مد، سندبلاست و با سه لایه رنگ پوشانده شدند.
لوله‌های هادی (conductor pipe) بیرونی‌ترین پوشش لوله در حفر چاه‌های نفت و گاز است. هدف اصلی از این پوشش، نگه داشتن دیواره چاه و جلوگیری از ریزش سنگ‌ها در چاه است. به‌طور معمول از لوله‌های هادی جوشی در حفاری چاه‌های نفت کشور استفاده می‌شود.
