فعالیت‌های شرکت پایانه‌های نفتی ایران همسو با اهداف
شرکت پایانه های نفتی ایران در سال گذشته با وجود چالش‌ها و تنگناهای گسترده که بخشی متأثر از تحولات داخلی و تحولات محیط بین‌المللی صنعت نفت و حوزه‌های فعالیت شرکت بوده است، با الطاف الهی و حمایت‌های اثربخش و مستمر وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران، توانسته است ماموریت اصلی و وظایف محوله در حوزه‌های ذخیره‌سازی و صادرات نفت خام و میعانات گازی کشور را به نحو ایمن، بموقع و همچنین با رعایت الزام‌ها و استانداردهای کیفیت، سلامت، ایمنی و محیط زیست (QHSE)به انجام برساند.
تحریم‌های بین‌المللی اگر چه دراصل تهدید بوده‌اند اما همراه خود زمینه بروز فرصت‌هایی را برای یادگیری و تعالی سازمانی، خلاقیت و نوآوری در فرآیندها، پژوهش و ساخت داخل کالا در برداشته‌اند.
موفقیت‌های حاصله در طول یکسال اخیر نتیجه توانمندی، تلاش و تعهد کارکنان شایسته شرکت و همچنین حمایت و پشتیبانی اثر بخش شرکت ملی نفت ایران است. امید است در امسال و سال‌های پیش رو، این شرکت بهتر و موفق‌تر از پارسال نقش کلیدی خود را به عنوان یک بنگاه اقتصادی چابک، توانمند و متعالی، با تأمین رضایت پایدار مشتریان، سهامداران و ذی نفعان کلیدی ایفا کند.
کلیه فعالیت‌های شرکت پایانه‌های نفتی ایران در راستای چشم‌انداز ترسیم شده و با در نظر گرفتن اهداف عمومی و اهداف اختصاصی تعیین شده دنبال می‌شوند. اهداف عمومی شامل افزایش کیفیت و بهره‌وری پایدار، افزایش خلاقیت و نوآوری پایدار، افزایش پایدار کیفیت زندگی کارکنان و اهداف اختصاصی شامل افزایش پایداری، چابکی و تاب‌آوری عملیاتی شرکت، افزایش و حفظ رضایتمندی ذینفعان کلیدی سازمان، ارتقای نظام دارایی‌های فیزیکی و بهبود مستمر عملکرد و تعالی عملیاتی شرکت است. خوشبختانه با تمرکز بر اهداف ذکر شده و با تکیه بر سرمایه انسانی متعهد و متخصص و مدیریت علمی، دلسوزانه و جهادی عملکرد مناسبی در یکسال اخیر در حوزه پایانه‌های نفتی رقم خورده است.
حوزه عملیات و صادرات
وظیفه اصلی شرکت پایانه‌های نفتی ایران ذخیره‌سازی و صادرات نفت خام کشور و در واقع تامین کننده ارز مورد نیاز کشور است. انجام این مسئولیت به صورت ایمن و پایدار و با کمترین هزینه از اهداف اصلی شرکت بوده است که در این راستا فعالیت‌های ذیل به عنوان مهم‌ترین اقدام‌های پارسال قابل ذکر است.
- فراهم کردن زیرساخت‌های پایانه نفتی خارک برای دریافت و ذخیره‌سازی میعانات با هدف پشتیبانی از تولید پایدار گاز کشور
- صادرات نفت خام و میعانات گازی کشور بر اساس سیاست‌های شرکت ملی نفت ایران و مقادیر اعلامی امور بین‌الملل بدون هرگونه وقفه و خللی
- افزایش ۳ میلیون بشکه به ظرفیت ذخیره‌سازی نفت خام در منطقه عملیاتی خارک در شرایط خاص کشور. این موضوع به سبب جلوگیری از اجاره نفتکش برای ذخیره‌سازی نفت صرفه جویی قابل ملاحظه ارزی به همراه دارد و همواره مورد توجه بوده است.
- انجام عملیات تخلیه میعانات گازی با استفاده از گوی شناور در منطقه عملیاتی عسلویه برای نخستین بار در کشور
- تعمیر خطوط لوله انتقال نفت خام با استفاده از امکانات و منابع داخلی و انجام صرفه‌جویی قابل ملاحظه. در واقع به صورت عادی لازم بود برای تعمیر این خطوط شرح کاری نوشته شود و پس از طی مراحل اداری و قانونی و دریافت اعتبار به پیمانکار واگذار شود که با توجه به سیاست‌های شرکت پایانه‌ها در استفاده حداکثری از منابع داخلی، از سوی متخصصان خود شرکت به انجام رسید.
- تعمیر MBC (marine breakaway coupling) آسیب دیده در اثر طوفان از سوی متخصصان پایانه میعانات گازی عسلویه و آغاز ساخت داخل آن که در شرایط محدودیت‌های بین‌المللی موجود امکان تامین آن از خارج از کشور وجود نداشت. تجهیز مذکور یک تجهیز ایمنی و مربوط به هوزهای شناور بوده که یک سیستم ایمنی برای مقابله با فشارهای وارده بیشتر از حد مجاز در حین بارگیری (که مثلا می تواند در اثر طوفان به وجود آید) است. عدم تامین این تجهیز می‌توانست به توقف عملیات منجر شود که خوشبختانه با همت همکاران شرکت، تعمیر آن با موفقیت انجام شد.
- افزایش یک میلیون بشکه‌ای ظرفیت ذخیره‌سازی نفت خام کشور با بهره‌برداری از مخزن ۴۵ و انجام مطالعات و مدیریت ریسک در منطقه عملیاتی خارک. این مخزن با توجه به شرایط بوجود آمده برای آن باید خارج از سرویس می‌شد. لیکن با توجه به نیاز مبرم به ظرفیت ذخیره‌سازی و با ریسک پذیری، این مخزن در مدار استفاده قرار گرفت که با توجه به مبالغ بالای اجاره نفتکش‌ها صرفه‌جویی ارزی نیز به همراه داشت.
حوزه پروژه‌های تعمیراتی و توسعه‌ای
برای انجام وظیفه خطیر واگذار شده به شرکت پایانه‌های نفتی ایران و تامین پایداری عملیات و بالا بردن قابلیت اطمینان عملکرد تجهیزات و تاسیسات نگهداری و تعمیرات اساسی آنها و انجام پروژه‌های توسعه‌ای لازم است که در این راستا مهم‌ترین اقدام‌های امسال به شرح ذیل قابل بررسی است.
- انجام پروژه ترمیم آبشستگی خطوط لوله زیردریایی در خارک و عسلویه. با توجه به اینکه خطوط لوله انتقال نفت خام و میعانات گازی در بستر دریا قرار دارند، لذا با توجه به جریانات آبی در بستر دریا معمولا پس از مدتی دچار آبشستگی می‌شوند که این موضوع می‌تواند در صورت حاد شدن سبب بروز حادثه و افزون بر اشکال در عملیات حوادث زیست محیطی به بار آورد. لذا شرکت پایانه‌های نفتی ایران در بازه‌های چندساله و بر اساس استانداردهای موجود نسبت به ترمیم این آبشستگی‌ها با استفاده از تکنولوژی‌های بروز و با بکارگیری یدک کش‌های مدرن اقدام می‌کند.
- فعالسازی پروژه تعمیرات اساسی اسکله غربی خارک، اسکله غربی پایانه نفتی خارک قادر به پهلودهی بزرگترین نفتکش‌های موجود در دنیا است که با توجه به نقش آن در صادرات نفت خام کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این پروژه تعمیراتی افزون بر بازسازی و نوسازی سازه‌ای تجهیزات فرسوده و قدیمی به ویژه در حوزه ایمنی جایگزین خواهند شد. این اسکله بزرگترین اسکله صادراتی نفت خام کشور است که ان شاالله پس از بازسازی پایداری عملیات در آن ارتقا خواهد یافت.
- برگزاری جلسات منظم پیگیری پروژه‌ها و بررسی و حل معضلات و مشکلات پروژه‌ها که با حضور مدیرعامل و مدیران ارشد شرکت برگزار می‌شود.
- پیگیری اجرای پروژه‌های تعمیرات اساسی مخازن به ظرفیت ۱.۷ میلیون بشکه در خارک با وجود مشکلات بسیار پروژه‌ها که در اثر تغییرات نرخ ارز و تامین کالا به وجود آمده است. با بهره‌برداری از این مخازن بخشی از مشکلات حوزه ذخیره‌سازی حل و پایداری عملیات نیز افزایش می‌یابد. همانگونه که در ابتدای مطالب نیز عنوان شد پروژه‌های تعمیراتی مخازن و به سرویس آوردن مخازن تعمیر شده از لحاظ اقتصادی صرفه فراوانی دارد و پروژه‌های این حوزه همواره به صورت ویژه رصد می‌شوند.
- تعیین تکلیف ۳۶ پروژه راکد و نیمه فعال به صورت قطعی که بعضا بیش از ده سال در وضعیت راکد قرار داشتند. این پروژه‌ها دارای مسائل و مشکلات مختلفی از جمله مسایل اعتباری، حقوقی، کالایی و ... داشتند که با تمرکز ویژه بر آنها و طی یکسال تعیین تکلیف و فعال و یا به حساب دارایی شرکت ملی نفت ایران منتقل شدند.
حوزه پژوهش، فناوری و ساخت داخل تجهیزات
وظیفه واگذار شده به شرکت پایانه‌های نفتی ایران در سطح کشور خاص و منحصر به فرد است و شرکت دیگری در این خصوص و با این حجم فعالیت ندارد. این موضوع می‌طلبد با توجه به نیاز تکنولوژیکی و به ویژه تحریم‌های اعمال شده علیه کشور، شرکت علاوه بر مسایل عملیاتی به بحث تامین کالا و برآوردن نیازهای این حوزه تمرکز کند. خوشبختانه با این نگاه شرکت پایانه‌های نفتی ایران همواره در سطح نخست پژوهش شرکت ملی نفت ایران قرار داشته است و توانسته است کارهای بزرگی در این حوزه انجام و نیازهای پشتیبانی که بعضا حیاتی نیز بوده‌اند را با تکیه بر توان و دانش داخلی تامین نماید، از جمله:
طراحی و ساخت بازوی بارگیری و عملیاتی کردن پهلوگاه ۱۰ اسکله شرقی که یک پروژه کم نظیر ساخت داخل در سطح کشور است. این بازو هم‌اکنون نصب و بیش از ده عملیات موفق با آن انجام شده است. ساخت این بازو علاوه بر قطع وابستگی به خارج و صرفه جویی ارزی سبب ایجاد اشتغال برای قشر تحصیل‌کرده شد. طراحی و ساخت آن بدیع و در واقع انتقال تکنولوژی به معنای واقعی انجام شد. از ویژگی‌های آن تعمیرات و نگهداری آسان و دو منظوره بودن آن (بارگیری و تخلیه در صورت نیاز) است.
انجام ساخت داخل ۳۰۹ قلم کالا(که قبلا با صرف منابع ارزی از خارج از کشور تامین می گردید.) این کالاها اغلب در حوزه‌های عملیاتی و فنی بوده که در اغلب موارد در صورت عدم ساخت داخل با توجه به انحصار تولید آنها و تحریم‌های اعمال شده به مشکلات جدی برمی خوردیم. علاوه بر این ساخت داخل این کالاها صرفه جویی حدود ده میلیارد تومانی به همراه داشته است. از آن جمله می توان به طراحی و ساخت عملگرهای الکتریکی شیرهای صنعتی و ساخت SNAP RING بازوهای بارگیری نفت خام اشاره کرد.
طراحی و ساخت داخل کارت‌های الکترونیکی سیستم میترینگ برای خارک و عسلویه که در واقع قلب سیستم اندازه‌گیری بودند. تامین این کارت‌ها از خارج از کشور غیر ممکن و در صورت عدم ساخت داخل مشکلات جدی در این حوزه کلیدی به وجود می‌آمد.
حوزه مدیریت دارایی‌های فیزیکی
اصول هر صنعتی حفظ تاسیسات با انجام تعمیرات به موقع است. البته مطرح کردن موضوع به عنوان نگهداری و تعمیرات مربوط به ادبیات گذشته است. در سال‌های اخیر و با توجه به جامعیت موضوع و مشارکت مسایل مالی، بازرسی فنی، تدارکات کالا، منابع انسانی و... در این حوزه، موضوع تحت عنوان مدیریت دارایی‌های فیزیکی مطرح شده است. در این حوزه نیاز با تمرکز جدی، فعالیت‌های مختلفی انجام شده است که به برخی از آنها در ذیل اشاره شده است.
- طراحی نظام‌نامه مدیریت دارایی‌های فیزیکی برای نخستین بار در شرکت ملی نفت ایران و پیگیری اجرای آن
- ارائه پیشنهاد تلفیق چندین پروژه مهم از جمله تخلیه خطوط لوله منتهی به گوی شناور، بازرسی خطوط، توپکرانی خطوط لوله زیر دریایی و... و. که یک فعالیت بی نظیر با استفاده از توان کارشناسان شرکت پایانه‌ها بود و خروجی آن صرفه‌جویی حدود ۱۰۰ میلیون دلاری به همراه دارد.
- تعیین خروجی‌های نظام مدیریت دارایی‌های فیزیکی و تدوین شرح وظایف سمت‌های آن
- انجام پروژه مدیریت خوردگی برای نخستین بار به عنوان پایلوت وزارت نفت با همکاری برنامه ریزی تلفیقی
- پیگیری و فعالسازی پروژه‌های متعدد در راستای مدیریت دارایی‌های فیزیکی از جمله خرید و نصب و راه‌اندازی دیزل ژنراتور، حفاظت الکترونیک جزیره خارک، تامین هوزها و متعلقات مورد نیاز گوی‌های شناور، تامین شیرآلات مورد نیاز و ...
- تعمیرات اساسی ۱۶۰ تجهیز مهم مربوط به اسکله‌ها، خطوط لوله، مخازن، نیروگاه و ...
- شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک دارایی‌های فیزیکی در راستای پایداری و تداوم عملیات
- طراحی مدل عملیاتی در حوزه مدیریت دارایی‌های فیزیکی و نرم افزار آن برای خودارزیابی سالانه
اقدام‌ها در راستای پیشگیری ومقابله با ویروس کرونا
منابع انسانی به عنوان موتور محرک سازمان اصلی ترین سرمایه یک مجموعه صنعتی است که مراقبت از آن، فراهم کردن محیط مناسب کاری، آموزش آن و پرورش آن و در واقع توسعه منابع انسانی نقش بسیار مهمی در عملکرد یک سازمان دارد. این موضوع در پایانه‌های نفتی که خدمات منحصربه فردی ارائه می‌دهد و دانش و تخصص و نیروی انسانی با تجربه نقش زیادی در موفقیت آن دارد از اهمیتی دوچندان برخوردار است. لذا در این حوزه نیز اقداماتی درخور از جمله موارد ذیل انجام شده‌اند:
به‌منظور کنترل دقیق، جدی، موثر و به موقع ویروس مذکور و جلوگیری از آلودگی پایانه نفتی خارک و با پیش بینی‌های انجام شده، نخستین جلسه بررسی و سیاستگذاری مقابله با پدیده مذکور در تاریخ ۹/۱۱/۱۳۹۸ (قبل از ورود ویروس به کشور) درجزیره خارک تشکیل و در ادامه و بعد از ورود ویروس به کشور نیز با توجه به اهمیت موضوع مدیرعامل شرکت به عنوان مدیر شرایط اضطراری و بحران جزیره خارک در منطقه مستقر شد. با استقرار در جزیره خارک از اوایل اسفندماه سال گذشته تاکنون به صورت مرتب جلسات هماهنگی، بررسی و برنامه ریزی با حضور روسای مناطق عملیاتی شرکت‌های نفتی مستقر در جزیره و مقامات و مسئولان محلی استان برگزار و اقدام‌های لازم براساس دستورعمل‌های صادره و مدل بحران طراحی شده شرکت ملی نفت در چهار سطح پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازیابی به اجرا در آمد که خوشبختانه نتیجه تلاش‌های انجام شده حفاظت کامل جزیره خارک (شامل مناطق بومی و غیر بومی) از آلودگی به کرونا است. اقدام‌های انجام شده در این حوزه براساس پروتکل‌های تعیین شده شامل کنترل تمامی مبادی ورودی و خروجی جزیره خارک، ارائه آموزش‌های گسترده به همکاران و ساکنین درخصوص مقابله با کرونا، تشکیل تیم‌های واکنش سریع، جلوگیری از ورود افراد پر خطر به جزیره خارک، اختصاص شناور تندر و برای انتقال بیماران، تهیه و توزیع ماسک، مواد ضدغفونی و سایر الزام‌ها در سطح جزیره و ... است.
مسئولیت‌های اجتماعی نفت
شرکت پایانه‌های نفتی ایران به عنوان شرکتی فنی، عملیاتی و حرفه‌ای با وجود وظایف ذاتی خود در زمینه دریافت، ذخیره‌سازی و صادرات نفت خام و همچنین ارائه خدمات آزمایشگاهی، به محیط پیرامون به‌عنوان بخشی از مسئولیت‌های اجتماعی شرکت همواره توجه داشته است. این مسئولیت‌ها را در قالب اقداماتی در زمینه‌های مدیریت پسماندهای خانگی جزیره خارک، توزیع آب مصرفی منطقه شهری خارک، اختصاص سهمه پروازی به اهالی بومی، حمل‌ونقل مواد خوراکی و مصالح ساختمانی، ارائه خدمات خودرویی و ایاب و ذهاب خانواده‌های ساکن، بازسازی معابر و جاده‌ها، تعمیرات مدارس، زیبا سازی فضای سبز پارک‌ها و اماکن عمومی، برگزاری کارگاه‌های مشاوره‌ای، روان شناسی و CPR (احیا قلبی عروقی) در سطح مدارس خارک، برگزاری کلاس‌های مختلف فرهنگی، هنری و ورزشی می‌توان برشمرد.
به‌روز رسانی اطلاعات و آموزش نیروی انسانی
- توانمندسازی نیروی انسانی از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی فنی و عملیاتی. لازم به ذکر است اداره آموزش دریایی پایانه خارک رتبه نخست در سطح استان بوشهر را دارد و آموزش‌های دریایی مورد نیاز با بالاترین کیفیت در این مرکز ارائه می‌شود.
- افزایش مشارکت کارکنان در سطوح تصمیم سازی و تصمیم گیری سازمان و فعال سازی نظام پیشنهادها
- ارتقای میزان یادگیری و رشد پایدار کارکنان
- کاهش ۵۰ درصدی سمت های بلاتصدی و چابک سازی ساختار سازمانی. در این راستا ساختار سازمانی شرکت بازنگری و در حال حاضر ساختار جدید درشرکت جاری سازی شده است.
- توسعه تیم سازی در حوزه های تخصصی بویژه در حوزه های عملیاتی، ریسک و مدیریت بحران
حوزه دانش، اطلاعات و تعالی سازمانی
موارد مطرح شده قبلی مربوط به وضع جاری شرکت و بررسی مسایل درونی شرکت بود. اما شرکت پایانه‌های نفتی ایران به عنوان مجموعه‌ای که رقبای آن در سطح بین‌المللی فعالیت می‌کنند موضوع تعالی و توسعه را فراموش نکرده است و سعی کرده است خدمات خود را در سطح کلاس جهانی حفظ و ارائه دهد. به عنوان نمونه اداره شیمیایی شرکت که با استقرار و دریافت ISO ۱۷۰۲۵ به عنوان آزمایشگاه مرجع فعالیت می‌کند. موارد دیگری به شرح ذیل نیز قابل ذکر است.
- استقرار و اخذ گواهینامه‌های معتبر بین‌المللی در زمینه فعالیت‌های شرکت
- دریافت تندیس زرین صنعت سبز از سازمان محیط زیست کشور در سال ۹۷
- تشکیل ۹ کارگروه تخصصی کمیته مدیریت بهره‌وری
- تداوم فعالیت‌های مرتبط با تعالی سازمانی از طریق کارشناسان و ارزیابان داخلی شرکت
- همکاری و تعامل با شرکت ملی نفت ایران در پروژه استقرار نظام مدیریت بهره‌وری
حوزه منابع مالی و صرفه‌جویی در مصرف و تکیه بر استفاده از تولید ملی
تامین منابع مالی به موقع و رعایت نظم و انضباط مالی از الزام‌های سازمان‌های پیشرو و سالن است. در این حوزه در سال جاری و با توجه به تاکید مقام عالی وزارت انجام صرفه جویی در موارد غیر ضروری در دستور کار بوده است که البته در کنار این راهبرد سعی شده است به همه نیازهای عملیاتی پاسخ داده شود. از جمله اقدام‌های موثر این حوزه می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
-مدیریت بودجه و کنترل هزینه‌ها طبق ضوابط اجرایی بودجه و پیشگیری از افزایش هزینه‌ها از بودجه مصوب
-برنامه‌ریزی، هماهنگی و پیگیری انجام تکالیف سالانه مجمع عمومی
-کسب درآمد از طریق خدمات پهلودهی که بخش مناسبی از هزینه‌های جاری شرکت را پوشش داد. شرکت پایانه‌های نفتی ایران از معدود شرکت‌های تابعه شرکت ملی نفت است که با توجه به امکانات و تخصص خود درآمدزایی دارد.
-تشکیل کمیته اولویت‌بندی درخواست‌های خرید و بهینه سازی مقادیر با توجه به محدودیت منابع مالی. با توجه به محدودیت منابع مالی و به منظور توزیع مناسب تر منابع و هدایت به سمت نیازهای واقعی و عملیاتی کمیته مذکور تشکیل که سبب شده است ضمن تامین عمده نیازهای واقعی از اتلاف هزینه‌های غیر ضرور جلوگیری شود.
