اوپک ۶۰ ساله شد

 از زمانی که عربستان سعودی و سایر اعضای عرب اوپک به تلافی حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی در جنگ یوم کیپور، تجارت نفت را محدود کردند، تغییر سیاست‌های جهانی و افزایش تولید نفت آمریکا، این گروه را مهار کرده است.

 برخی اعضای اوپک مثل ایران و ونزوئلا که نسبت به آمریکا سختگیرتر بودند توسط تحریم های این کشور به حاشیه رانده شدند و عربستان سعودی ترجیح داد از ترس از دست دادن حمایت آمریکا، از واشنگتن دلجویی کند.

 اوپک که در 14 سپتامبر 1960 در بغداد تاسیس شد تا با قدرت هفت شرکت نفتی آمریکا و انگلیس مقابله کند، از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در 2017، بارها تسلیم فشار واشنگتن برای تولید نفت بیشتر شده است.

 ترامپ همواره خواستار قیمت پایین تر بنزین برای کمک به مصرف کنندگان آمریکایی بوده است. وقتی قیمت نفت در سال جاری میلادی آنقدر کاهش یافت که شرکتهای حفاری آمریکا نمی توانستند سوددهی کافی داشته باشند، اوپک به خاطر تهدید واشنگتن برای کاهش حمایت نظامی از ریاض، قراردادی برای افزایش قیمت نفت امضا کرد.

 شکیب خلیل که یک دهه وزیر نفت الجزایر بود و در سال‌های 2001 و 2008 هم ریاست اوپک را برعهده داشت می‌گوید:«ترامپ هر آنچه را که از قیمت نفت نیاز دارد به عربستان سعودی دستور می‌دهد و عربستان هم اجرایی می‌کند. اوپک در واقعیت تغییر کرده است».

 عربستان سعودی برای دهه‌ها بزرگترین تولید کننده نفت اوپک بود که باعث می شد تسلط آن بر سیاست‌های اوپک افزایش یابد و به حاشیه راندن ایران و ونزوئلا نفوذ آن را بیشتر کرد.

 سهم ایران از تولید نفت اوپک از 2010 تقریباً نصف شده و به 7.5 درصد رسیده، در حالی که سهم ونزوئلا از 10 درصد تا 2.3 درصد سقوط کرده است. در این بین، سهم عربستان 7 درصد بالا رفته و به 35 درصد رسیده است.

 ایران و ونزوئلا که به همراه عراق، کویت و عربستان از موسسان اوپک هستند، همواره مخالف اقدامات این گروه برای پایین آوردن قیمت نفت در مواجهه با فشار آمریکا بوده اند.

 افزایش سلطه عربستان در اوپک با افزایش تولید نفت و گاز در آمریکا همزمان بود که باعث شد آمریکا تبدیل به بزرگترین تولید کننده نفت در جهان شود و وابستگی آن به سوخت خارجی کاهش یابد. طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تولید نفت این کشور طی یک دهه بیش از دو برابر شده و در 2019 به 12 میلیون بشکه در روز رسیده است.

 اطلاعات اوپک نشان می‌دهد سهم آمریکا از بازار جهانی نفت از 2010 دو برابر شده و سهم اوپک کاهش یافته است.

اوپک، روسیه و 9 کشور تولید کننده نفت دیگر در 2016 ائتلافی با عنوان اوپک پلاس تشکیل دادند تا نفوذ خود را افزایش دهند ولی طبق گفته مقامات دولت ترامپ، افزایش تولید آمریکا تاثیر این گروه جدید را هم از بین برده است.