چرا فاز ۱۱ از ابتدا به ایرانی‌ها واگذار نشد؟
نبض نفت- صباح زنگنه درباره انتقادات به واگذاری فاز 11 پارس جنوبی به توتال فرانسه اظهار داشت: پشت استخراج و توسعه یک میدان در حد پارس‌جنوبی مباحث سنگین مالی و سیاسی بزرگ وجود دارد و به لحاظ فنی؛ تکنولوژی و دستاوردهای جدید برای حفاری افقی و عمودی در عمق دریا در این حوزه نیاز است، فاز 11 هم که شرایط ویژه‌تری دارد. باید بپذیریم که تکنولوژی برتر حوزه نفت در اختیار کشورهای غربی است و با توجه به شرایط کنونی کشور و محدودیت‌ها شرکت‌های چینی و روسی هم با شرایط سخت‌تری وارد پروژه‌های ایران می‌شوند. شرکت‌های ایرانی نیز هر چند تجربیات خوبی بدست آورده‌اند اما در مورد پروژه‌ای با شرایط فاز 11 نه امکانات لازم را دارند و نه به سرمایه و تکنولوژی برتر دسترسی دارند، بنابراین نه انتخاب اول که در آخرین مرحله انتخاب قرار می‌گیرند.
زنگنه ادامه داد: البته خودمان ممکن است بتدریج بتوانیم به ساخت تجهیزات دست یابیم و یا خریداری کنیم اما معمولا به خاطر شرایط تحریم امکان خرید تجهیزات دست اول را نداریم در نهایت باید با چینی‌ها وارد معامله شویم، واقعیت این که آنها هم خارجی هستند و قطعا اعتماد به آنها هم باید مورد بررسی قرار گیرد.
وی افزود: واضح است که در انعقاد قرارداد با هر شرکتی چه غربی، چه چینی و روسی نیاز به دقت و حفظ قواعد دارد، جرائم، احتمال تاخیر زمانی و شرایط حقوقی باید محکم نوشته شود و در مورد اینکه قرارداد با توتال تا چه حد قواعد رعایت شده قطعا کارشناسان فن باید دیدگاه خود را ارائه کنند. این شرکت نمونه‌ای از ده‌ها شرکت خارجی است، اینکه با همسایه‌ها زد و بند دارد یا خیر را ما نمی‌توانیم اظهارنظر کنیم، نیاز به بررسی امنیتی دارد.
این کارشناس حوزه اقتصاد سیاسی تصریح کرد: علاوه بر فناوری و تکنولوژی، مباحث مدیریت پروژه مطرح است مدیریت یک علم گسترده و فن وسیعی است طراحی مباحث اجرای پروژه باید مکمل هم باشند نه مخرب. شاید حتی بتوان تکنولوژی عالی غربی هم بدست آورد اما زمانی که بدست افراد ناکارامد سپرده شود، نمی‌توان به نتیجه مطلوب دست یافت، بنابراین عناصر تکنولوژی، مدیریت و سرمایه باید کنار هم دیده شوند.
وی گفت: اجرای پروژه؛ ضمانتنامه مالی سنگینی نیاز دارد تا ملزم به تحقق و عملیاتی شود، در چند سالی که پروژه به طول می‌انجامد کارگر باید تامین مالی شود، محصولی که استخراج می‌شود باید پالایش شود، میدان باید توسعه یابد، همه پول و سرمایه نیاز دارد، با وجود سرمایه کار سریع‌تر انجام می‌شود، شرکت ایرانی سرمایه لازم را ندارد، ممکن است پروژه 2 تا 3 ساله را طی 20 سال اجرا کند، اکنون ده‌ها پروژه داریم که به دلیل حقوقی، سرمایه و یا مدیریت معطل مانده است.
زنگنه با بیان اینکه در پروژه پارس‌جنوبی تامین سرمایه بخش اساسی است اما موضوع مهم‌تر بحث سیاسی در دو سطح داخل و بعد اقتصاد سیاسی در منطقه و همسایگان است، خاطرنشان کرد: در میادین مشترک اگر سریع‌تر وارد عمل نشویم، با آزمون و خطا به پروژه ورود کنیم و یا از تکنولوژی‌های مخرب در میدان و چاه‌ها استفاده کنیم نه تنها عقب‌تر رفته‌ایم بلکه همسایگان را به سود بیشتری رسانده‌ایم.
وی تصریح کرد: واقعیت این است که تاخیر در بهره‌برداری به نفع ملت نیست و از جایگاه‌مان در بازار انرژی حذف خواهیم شد. در پروژه‌های نفتی معمولا مناقصه برگذار می‌شود و شرایط مالی و فنی دارد، اینگونه نیست ما شرکت را انتخاب کرده باشیم، باید بپذیریم که ما با شرایط محدودکننده مواجهیم، زمان انعقاد قرارداد با توتال انتخاب‌های متعددی نداشتیم هر شرکتی که حائز رتبه‌های بالاتر در بعد فنی و مالی بود انتخاب شد و این تصمیم با نظر هیاتی از وزارتخانه‌های متعدد و در سطح ملی و نظام اتخاذ شد نه اعمال‌نظر تنها یک وزارتخانه.
این کارشناس حوزه اقتصاد سیاسی تاکید کرد: مباحث برداشت از یک میدان مشترک یک قرص نان نیست که بین خود و همسایه تقسیم کنیم تا نه ما از گرسنگی بمیریم و نه همسایه. یک بحث ملی و تامین‌کننده نیاز یک ملت است و جایگاه آن در سطح جهانی و بازار انرژی دنیا است و شوخی‌بردار نیست. اما اکنون ما با گرایش‌های سیاسی و جناحی همواره به نفع همسایگان، تاخیر در اجرای پروژه‌ها را منجر شده‌ایم.
منبع: ایلنا
