جانفشانی کادر درمان در روزهای سخت کرونایی
از اسفند سال ۱۳۹۸ و با آغاز همه‌گیری ویروس کرونا در کشور، بر اساس دستورعمل‌های ابلاغی برای حفظ سلامت مراجعان و پیشگیری از تردد غیرضروری در مراکز درمانی، فعالیت کلینیک‌های تخصصی بیمارستان بزرگ نفت اهواز محدود و کلینیک‌های تخصصی غیراورژانس تعطیل و اعمال جراحی غیراورژانس (الکتیو) نیز لغو شد.
به گفته بهرام دهقان، رئیس بهداشت و درمان صنعت نفت اهواز، از ابتدای همه‌گیری ویروس کرونا در کشور، در همه کلینیک‌های تخصصی، بیماران اورژانسی با دریافت فرم ارجاع از پزشکان مراکز سلامت خانواده یا پزشکان اورژانس با رعایت دستورعمل‌های بهداشتی و حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده و در ساعات خاصی ازسوی پزشکان آنکال ویزیت می‌شدند و این برنامه تا اردیبهشتماه امسال ادامه یافت.
وی ادامه داد: با درخواست چند باره بیماران و مراجعان برای ارائه خدمات در کلینیک‌های تخصصی به شکل عادی، در خردادماه کلینیک‌های تخصصی در سه مرکز بیمارستان بزرگ نفت و مجتمع‌های تخصصی سلامت خانواده کارون و شهدای نفت به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده و در فواصل زمانی معین، کار خود را آغاز کردند تا افزون بر ارائه خدمات تخصصی، با گسترش تعداد مراکز ارائه خدمات و کاهش زمان حضور پزشکان در هر شیفت کاری، از تجمع بیماران پیشگیری شود.
رئیس بهداشت و درمان صنعت نفت اهواز تصریح کرد: افزایش تعداد مراکز ارائه‌کننده خدمات کلینیک‌های تخصصی، نه‌تنها باعث ارتقای سطح رضایتمندی مراجعان شده، بلکه آمار مراجعان از ۷ هزار و ۴۰۰ نفر در تیرماه به ۱۴ هزار و ۵۰۰ نفر در مهرماه رسیده و در پنج ماه اخیر، بیش از ۵۵ هزار نفر در کلینیک‌های تخصصی خدمات دریافت کرده‌اند.
دهقان گفت: همه پزشکان متخصص، پرستاران و کارکنان امور اداری کلینیک‌های تخصصی در این چند ماه، ضمن رعایت دستورعمل‌های بهداشتی و حفظ فاصله فیزیکی، تلاش کرده‌اند درمان هیچ بیماری به تعویق نیفتد، ضمن آنکه طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در ماه جاری نیز با تقسیم کلینیک‌ها در سه مرکز و در ساعات ویزیت جداگانه (صبح و عصر) تلاش می‌کنیم تا حد امکان، ضمن درمان بیماری‌های مزمن بیماران، از شیوع ویروس کرونا بر اثر رفت‌وآمدهای غیرضروری و تجمع در فضاهای درمانی نیز پیشگیری کنیم.
خرداد امسال کلینیک ویژه با اولویت بیماران پیوند اعضا فعالیت خود را آغاز کرد. در این کلینیک که فعالیت آن با حضور پزشک متخصص و کارشناس پرستاری آغاز شد، ابتدا سوابق پزشکی، دارویی و پاراکلینیکی بیماران بررسی شد سپس از طریق برقراری ارتباط تلفنی پزشک با بیماران و بررسی مشکلات کنونی آنان، مشاوره غیرحضوری به بیماران ارائه شد، همچنین در صورت نیاز به مشاوره‌های تخصصی‌تر، امکان ارتباط بیمار با پزشک فوق تخصص نیز فراهم و سپس در صورت نیاز بیماران به داروهای جدید، درخواست دارویی برای بیمار مورد نظر در سیستم HIS ثبت و نسخه بیمار از سوی داروساز بررسی و آماده شد و بعد از آن، پرستار کلینیک، داروها را از داروخانه تحویل گرفته و پس از کنترل نهایی، داروهای بیماران خاص از طریق واحد ترابری و با احراز هویت ایشان، جلوی در منزل تحویل داده شد.
به گفته دهقان، کلینیک ویژه، ابتدا با اولویت بیماران خاص آغاز به کار کرد و پس از موفقیت در اجرای این طرح، ارائه خدمت به بازنشستگان بالاتر از ۸۰ سال نیز در دستور کار این کلینیک قرار گرفت.» علاوه بر بیمارستان بزرگ نفت اهواز، کلینیک‌های تخصصی نیز در مجتمع‌های سلامت خانواده فعال هستند.
در این زمینه رئیس بهداشت و درمان صنعت نفت اهواز گفت: هم‌اکنون در مجتمع تخصصی سلامت خانواده شهدای نفت کلینیک‌های داخلی، چشم، بینایی‌سنجی، قلب، اکوکاردیوگرافی، ارتوپدی، جراحی، زنان و نورولوژی و در مجتمع تخصصی سلامت خانواده کارون کلینیک داخلی، ارتوپدی و عفونی فعال هستند؛ بیماران می‌توانند از طریق تماس با شماره تلفن ۳۱۵۳-۰۶۱ با توجه به محل سکونتشان، نوبت کلینیک مورد نظر خود را در یکی از مراکز ارائه خدمات تخصصی دریافت کنند.
پذیرش بیماران غیرنفتی
در شهریور امسال، بر اساس دستورعمل ابلاغی معاونت درمان دانشگاه جندی‌شاپور اهواز، بیماران مبتلا به کووید-۱۹ به بیمارستان معین (بیمارستان رازی) اعزام می‌شدند، اما به‌دلیل افزایش تعداد مراجعان تنفسی در مهرماه، پذیرش بیماران مشکوک و مبتلا به کرونا در بیمارستان بزرگ نفت اهواز نیز آغاز شد. شیرین چنگیزی، مدیر خدمات پرستاری و مامایی بیمارستان نفت اهواز می‌گوید: «با افزایش تعداد مراجعات، برای ساماندهی و تعیین تکلیف سریع‌تر بیماران، از ۱۰ مهر امسال، بخش داخلی مردان به‌عنوان بخش کووید ۱ دوباره آغاز به کار کرد. ظرفیت بخش کووید ۱ پس از گذشت سه روز اشباع شد و در تاریخ ۱۳ مهرماه امسال بخش جراحی زنان نیز به‌عنوان بخش کووید ۲، با فراخوان نیروهای پرستاری آموزش‌دیده کار خود را آغاز کرد.
هم‌اکنون دو بخش عمومی کووید، یک بخش آی‌سی‌یو و یک بخش اورژانس تنفسی به‌طور کامل به بیماران کرونا اختصاص یافته است.» به گفته او، «همه تلاش ما این است که با توجه به اهمیت خدمات‌رسانی به بیماران کرونا در کمترین زمان ممکن، همه تجهیزات و شرایط برای خدمت‌رسانی به این بیماران آماده باشد و زبده‌ترین نیروهای پرستاری در این بخش‌ها مشغول به‌کارند و تمامی دستورعمل‌های ابلاغی وزارت بهداشت نیز به‌طور کامل اجرایی شود.
بیش از ۸ هزار ساعت آموزش غیرحضوری
افزون بر بحث درمان، بهداشت و درمان صنعت نفت اهواز دوره‌های آموزش مجازی مرتبط با کووید ۱۹ را نیز برگزار کرده است. تا پیش از شیوع این ویروس، واحد آموزش و پژوهش بیشتر دوره‌های خود را به‌صورت حضوری برگزار می‌کرد، اما با آغاز این بیماری در اسفندماه سال گذشته، روند کاری خود را تا حدودی تغییر داد و به سمت ارائه دوره‌های آموزشی به‌صورت مجازی و غیرحضوری گام برداشت.
سعید سعیدی‌مهر، رئیس واحد آموزش و پژوهش بهداشت و درمان صنعت نفت اهواز گفت: اسفندماه پارسال با توجه به آغاز ویروس همه‌گیری جهانی کرونا در ایران، برنامه‌ریزی آموزشی خود را از حالت حضوری به غیرحضوری تغییر دادیم و در تقویم آموزشی امسال، ۴۰ دوره آموزش غیرحضوری با محوریت کووید-۱۹ را برنامه‌ریزی کردیم.
وی ادامه داد: این دوره‌های آموزشی برای گروه‌های مختلف از جمله پزشکان، پرستاران، پیراپزشکان و گروه‌های غیردرمانی (امور اداری درمان و...) برگزار شد، از جمله دوره‌های «ارزش تشخیصی سی‌تی‌اسکن ریه در فرایند تشخیص کووید ۱۹»، «دستورعمل مراقبتی کووید ۱۹- ویژه مراکز درمانی» و «استفاده از وسایل حفاظت فردی» برای پزشکان، دوره‌های «دستورعمل مراقبتی کووید ۱۹- ویژه مراکز درمانی»، «استفاده از وسایل حفاظت فردی» و «احیای قلبی ریوی پایه بیماران مشکوک و قطعی کووید» برای پرستاران و پیراپزشکان و دوره‌های «کرونا ویروس، دستورعمل فاصله‌گذاری اجتماعی»، «استفاده از وسایل حفاظت فردی» و «احیای قلبی ریوی پایه» برای کادر غیردرمانی برگزار شد و در مجموع ۸ هزار و ۳۳۶ نفرساعت آموزشی در حوزه کووید ۱۹ برای تمامی کارکنان برگزار شده است.
به گفته رئیس واحد آموزش و پژوهش بهداشت و درمان صنعت نفت اهواز، فیلم‌های آموزشی متعددی در زمینه کووید ۱۹ و لینک شرکت در وبینارهای آموزشی مرتبط با کووید ۱۹ و تمامی دستورعمل‌ها و مطالب آموزشی مرتبط، از طریق فضای مجازی در اختیار پزشکان، پرستاران، پیراپزشکان و کارکنان غیردرمانی قرار گرفته، همچنین در آیکون آموزش (ذره‌بین) روی صفحات دسکتاپ همه کامپیوترهای بهداشت و درمان صنعت نفت اهواز قابل مشاهده است.
سعیدی‌مهر گفت: واحد آموزش برای تهیه کلیپ آموزشی مورد نیاز به‌منظور آموزش جمعیت زیر پوشش صنعت نفت درباره بیماری کووید-۱۹ و آثار جسمی و روانی آن و راه‌های پیشگیری از آن با واحد روابط عمومی نیز همکاری داشته است، ضمن آنکه از نخستین کتاب چاپ شده مرتبط با ویروس کرونا در کشور، ۳۰ جلد به‌منظور استفاده گروه درمان برای کتابخانه بیمارستان بزرگ نفت اهواز خریداری شده است.
وی افزود: بیش از ۱۰ دوره آموزشی و بالغ بر ۲۰۰ نفرساعت آموزشی از دوره‌های عمومی و مدیریتی از طریق سامانه آموزش‌های مجازی شرکت ملی گاز برگزار شده است. راه‌اندازی وب اپلیکیشن آموزش مجازی با هدف رفاه حال کارکنان برای استفاده از مطالب آموزشی و شرکت در آزمون‌های مجازی ذکر شده نیز از دیگر فعالیت‌های واحد آموزش و پژوهش به شمار می‌رود.
رئیس واحد آموزش و پژوهش ادامه داد: بررسی ۵۰۰ پرونده درمانی از بیماران بستری کووید-۱۹ را در دستور کار داریم که هدف از این مطالعه، استفاده از اطلاعات پرونده بیماران و آنالیز داده‌ها به‌منظور تعیین استراتژی‌های درمانی بیمارستان، شناخت نقاط قوت و ضعف و در نتیجه آمادگی بیشتر تیم درمان برای مقابله با موج جدید کووید-۱۹، تسهیل فرآیندهای ارائه خدمات به بیماران کووید ۱۹ و مقایسه نتایج آنالیز پرونده‌های بیماران با یافته‌های جهانی بوده است.
توانمندسازی پرستاران برای آمادگی کار در بخش آی‌سی‌یو
مدیریت پرستاری بیمارستان بزرگ نفت اهواز، به‌منظور ارتقای دانش و مهارت و توانمندسازی پرستاران علاقه‌مند به کار در بخش آی‌سی‌یو، دوره‌های تئوری و عملی در این زمینه برگزار کرد. در این دوره‌ها از سه کارشناس ارشد بخش‌های ویژه به‌عنوان مدرس استفاده شده و تعداد ۳۳ نفر از پرستاران در ۶ گروه مجزا آموزش‌های مربوط را دریافت کرده‌اند.
هدف از تشکیل دوره آموزشی بخش آی‌سی‌یو، آمادگی پرستاران برای مواجهه با بحران‌های احتمالی است، به‌طوری که در شرایط بحرانی، در بیماران نیازمند به انتقال به بخش آی‌سی‌یو، در صورت نبود تخت آزاد در این بخش، پرستاران بخش‌های عادی نیز توانمندی حفظ شرایط ایمن برای بیمار و انجام دقیق و سریع اقدام‌های درمانی در بخش مبدأ را تا زمان انتقال به بخش آی‌سی‌یو داشته باشند.
به‌علاوه، هدف دیگر این آموزش‌ها پرورش، تربیت و توانمندسازی نیروهای آی‌سی‌یوکار بوده تا در زمان نیاز به افزایش تخت‌های بخش مذکور، از افراد دارای مهارت و دانش بیشتر استفاده شود.
برنامه‌های آینده مدیریت پرستاری، توانمندسازی نیروها برای کار در بخش اورژانس و بخش سی‌سی‌یو است. اطمینان از آموزش مناسب پرستاران از طریق بازدیدهای سوپروایزر بالینی، سوپروایزر آموزشی و سوپروایزر کنترل عفونت انجام می‌شود.
واحد خدمات تشخیصی؛ خط مقدم مقابله با کرونا
از دیگر فعالیت‌های بهداشت و درمان صنعت نفت اهواز می‌توان به افتتاح کلینیک سونوگرافی در مجتمع تخصصی سلامت خانواده شهدای نفت اشاره کرد که از روزهای آغازین امسال به مراجعه‌کنندگان، خدمات درمانی ارائه می‌کند.
بیژن امین‌فر، مسئول واحد رادیولوژی بیمارستان بزرگ نفت اهواز در این زمینه گفت: همکاران واحد خدمات تشخیصی در خط مقدم رویارویی با این ویروس منحوس قرار دارند و در این مدت اقدام‌های بسیار مؤثری از جمله تفکیک فضای انتظار بیماران تنفسی از غیرتنفسی، حفظ فاصله فیزیکی مراجعان از طریق نصب برچسب‌های فاصله‌گذاری، رعایت بهداشت فضای فیزیکی و ضدعفونی کامل تخت‌ها در فواصل مراجعه بیماران و... در این واحد انجام شده است.
وی ادامه داد: از ابتدای امسال تاکنون ۸ هزار و ۵۸۵ مورد رادیوگرافی، ۱۸ هزار و ۶۶۷ مورد سی‌تی‌اسکن، ۲ هزار و ۳۵۰ مورد ام‌آرآی، ۳۶۵ مورد ماموگرافی، ۷ هزار و ۷۱۲ مورد سونوگرافی و ۱۷ مورد سنگ‌شکن در این واحد انجام شده است، ضمن آنکه در واحد خدمات تشخیصی بیمارستان بزرگ نفت اهواز، خدمات سی‌تی آنژیوگرافی اندام و مغز، رادیوگرافی با تزریق ماده حاجب، سی‌تی‌اسکن با تزریق ماده حاجب و ام‌آرآی با تزریق و ERCP با دستگاه فلوروسکوپی، پانورکس و اسکنوگرام اندام نیز انجام می‌شود.
به گفته مسئول واحد رادیولوژی بیمارستان بزرگ نفت اهواز، به‌منظور تسریع در ارائه خدمات رادیوگرافی و خدمات تشخیصی، یک دستگاه رادیوگرافی دیجیتال در حال نصب و راه‌اندازی در مجتمع تخصصی سلامت خانواده شهدای نفت است. همچنین کلینیک سونوگرافی در مجتمع تخصصی سلامت خانواده شهدای نفت افتتاح شده و در صورت نیاز بیماران و ارجاع از پزشکان خانواده یا متخصصان، این کلینیک سه روز در هفته آماده خدمات‌رسانی به جامعه صنعت نفت است. ضمن آنکه با استقرار سیستم پکس جدید در واحد خدمات تشخیصی و پس از راه‌اندازی کامل این سیستم، چاپ کلیشه (فیلم رادیولوژی) به‌طور کامل حذف می‌شود.
ارائه خدمات روان‌شناسی به کارکنان صنعت نفت
از آغاز بحران ویروس کرونا و براساس دستورعمل‌های بهداشتی مبنی بر عدم پذیرش حضوری افراد، مرکز سلامت روان به دلیل نیاز مردم به خدمات روان‌شناسی از همان ابتدا با هماهنگی مدیریت بهداشت و درمان اهواز، صدای مشاور (مشاوره تلفنی) را در دو زمینه مشاوره روان‌شناسی خانواده از سوی روان‌شناسان این مرکز و مشاوره روان‌پزشکی از سوی روان‌پزشکان بخش‌های اعصاب و روان برای مخاطبان راه‌اندازی کرده که تاکنون نیز فعالیت آن ادامه دارد و جمعیت زیر پوشش بدون نیاز به حضور فیزیکی، خدمات روان‌شناسی و روان‌پزشکی خود را تلفنی دریافت کرده و در موارد اضطراری برای آنان ملاقات حضوری هماهنگ می‌شود.
به گفته محمدسعید سبهانی، رئیس مرکز سلامت روان بهداشت و درمان صنعت نفت اهواز، با توجه به دستورعمل‌های ابلاغی وزارت بهداشت و سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت در ماه‌های نخست امسال، حدود پنج نشست آموزش مهارت‌های کنترل استرس، مدیریت بحران و کاهش اضطراب از سوی همکاران روان‌شناس و روان‌پزشک به‌صورت حضوری برای کارکنان صنعت نفت و بهداشت و درمان برگزار شد که با شدت یافتن بحران، متأسفانه امکان ادامه آموزش‌های حضوری میسر نشد، از این رو به آموزش مجازی روی آوردیم که در این زمینه تاکنون ۲۱۸ پمفلت آموزش نکات روان‌شناسی تهیه و روزانه با عنوان «روان‌شناسی روز» در سایت‌های خبری و اتوماسیون اداری بارگذاری شده است. افزون بر این در مدت یادشده، این مرکز اقدام به تهیه ۴۷ کلیپ آموزشی نکات روان‌شناسی مرتبط با بحران کرونا نیز کرده است.
این مرکز در مواردی، مجبور به پذیرش حضوری افراد است که با رعایت دستورعمل‌های بهداشتی و حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی، خدمات مشاوره حضوری روان‌شناسی در مرکز سلامت روان و ویزیت روان‌پزشکی در کلینیک اعصاب و روان برای تعداد محدودی انجام می‌شود که این مرکز از اردیبهشتماه تا پایان شهریورماه امسال به ۳۳۹ نفر مشاوره فردی ارائه کرده که از این تعداد ۱۵۸ نفر شاغل، ۸۵ نفر همسر شاغل و ۹۶ نفر فرزندان کارکنان بوده‌اند و ۷۱ مورد آزمون روان‌سنجی نیز انجام شده است.
از تحلیل دلایل مراجعه این افراد و مشاوره‌های تلفنی، نیاز عمده مخاطبان به ترتیب مشاوره در زمینه‌های اضطراب، افسردگی، مشکلات خانوادگی و فرزندپروری بوده است. همچنین این مرکز تلاش کرده با وجود شرایط همه‌گیری بیماری کرونا، با همکاری واحد توان‌بخشی بیمارستان، خدمات گفتاردرمانی و کاردرمانی مراجعان خود را استمرار دهد که تاکنون نتایج خوبی نیز در بر داشته است.
منبع: هفته‌نامه مشعل
