گازرسانی به سیستان و بلوچستان؛ از ایده تا اجرا
هرچند اواخر سال ۱۳۸۴ بود که شرکت ملی گاز ایران طرح انتقال گاز به مناطق شرقی و جنوب شرقی کشور را با عنوان خط انتقال گاز هفتم سراسری در دستور کار قرار داد که این خط انتقال گاز اهداف چندگانه‌ای مانند گازرسانی به نیروگاه‌ها، صنایع پتروشیمی، واحدهای صنعتی و ساخت خطوط فرعی و شبکه‌های شهری برای مصارف خانگی، تجاری و صنعتی در استان‌های واقع در طول مسیر، به‌ویژه گازرسانی به استان سیستان و بلوچستان را دنبال می‌کرد.
مرحله نخست این طرح بزرگ، حد فاصل پارس جنوبی تا ایرانشهر اجرا شد، اما مراحل بعد به دلایل مختلف مسکوت ماند تا اینکه پیگیری اجرای آن در دولت یازدهم در دستور کار وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران قرار گرفت.
سرانجام ۱۰ اسفندماه ۱۳۹۵ پروژه خط لوله انتقال گاز ایرانشهر- زاهدان با حضور حسن روحانی، رئیس‌جمهوری به بهره‌برداری رسید و شعله‌های گاز در این شهر روشن شد و زیرساخت‌های گازرسانی در دیگر مناطق استان سیستان و بلوچستان هم توسعه یافت تا جایی که بیژن زنگنه، وزیر نفت در سفر اخیر خود به این استان اعلام کرده گازرسانی به منطقه سیستان (شهرهای شمالی استان سیستان و بلوچستان) به زودی تکمیل می‌شود.
او که به‌تازگی از طرح‌های گازرسانی این مناطق بازدید کرده از سرمایه‌گذاری ۲۰ هزار میلیارد تومانی برای گازرسانی به سیستان و بلوچستان خبر داده و بر شتاب‌بخشی در تکمیل این پروژه‌ها تأکید کرده است.
حسن منتظرتربتی، معاون وزیر نفت در امور گاز هم گفته است که موضوع گازرسانی به سیستان و بلوچستان به‌دلیل فاصله طولانی آن از پارس جنوبی ابتدا با ناامیدی‌ها و اما و اگرهایی همراه بود، با این حال در دستور کار قرار گرفت و در مجموع به‌دلیل پهناوری، ۲ هزار کیلومتر خط لوله گاز طراحی و برنامه‌ریزی شد که مقدار زیادی است؛ ۳۰۰ کیلومتر آن تا شهر زاهدان اجرا شده و ۷۷۰ کیلومتر خطوط لوله در حال اجراست و توسعه در سه محور شمال (زاهدان و زابل)، جنوب (ایرانشهر و چابهار) و شرق استان (پالیزان و میرجاوه) برنامه‌ریزی شده است و اجرایی می‌شود که گازرسانی در محور جنوبی استان به‌دلیل رونق صنعتی که در سواحل مکران ایجاد می‌کند بسیار راهبردی است.
از سویی شتاب‌بخشی در پیشرفت گازرسانی به این استان آن‌قدر اهمیت داشت که دولت دوازدهم اواخر سال ۱۳۹۷ پنج شرکت گاز استان‌های دیگر را به‌عنوان معین گازرسانی به سیستان و بلوچستان تعیین کرد.
بر این اساس شرکت گاز استان‌های خراسان رضوی، سمنان و همدان در توسعه گازرسانی به شهر زاهدان با شرکت گاز سیستان و بلوچستان همکاری می‌کنند؛ شرکت گاز استان گیلان معین گازرسانی به شهر زابل است و شرکت گاز استان فارس این وظیفه را برای گازرسانی به شهر خاش انجام می‌دهد.
هیئت دولت نیز روز گذشته (یکشنبه، پنجم اردیبهشت‌ماه) به‌منظور اثربخشی مناسب طرح ضربتی گازرسانی در استان سیستان و بلوچستان مبلغ تسهیلات اعطایی قرض‌الحسنه برای افزایش اشتراک‌پذیری گاز و انجام لوله‌کشی داخل منازل در شهرهای دارای شبکه گاز استان سیستان و بلوچستان را از ۵۰ میلیون ریال به ۱۰۰ میلیون ریال به ازای هر خانوار (با معرفی خانوارها از سوی شرکت گاز استان) و تعداد تسهیلات تا سقف ۱۰۰ هزار فقره افزایش داد.
تعداد مشترکان گاز سیستان و بلوچستان به ۷۸ هزار مشترک رسید
رضا پنجابی، مدیرعامل شرکت گاز استان سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار شانا اعلام کرد که تعداد مشترکان گاز در این استان تا پایان فروردین‌ماه به ۷۸ هزار مشترک رسیده است.
وی گفت: در این زمان در شهر زاهدان حدود هزار و ۳۳۰ کیلومتر شبکه‌گذاری گاز اجرا و اکنون حدود ۹۶ درصد شبکه‌های مورد نیاز اجرایی شده است، از این مقدار شبکه‌گذاری حدود هزار و ۲۱۰ کیلومتر گازرسانی شده و می‌توان گفت ۹۱ درصد از شبکه گاز در زاهدان به بهره‌برداری رسیده است.
۵۵ هزار انشعاب در زاهدان نصب شده است
به گفته مدیرعامل شرکت گاز استان سیستان و بلوچستان، هم‌اکنون بیش از ۵۵ هزار انشعاب در زاهدان نصب شده که حدود ۹۸ درصد انشعابات مورد نیاز این شهر است و تا پایان فروردین‌ماه در زاهدان ۶۱ هزار مشترک گاز داشتیم.
پنجابی تصریح کرد: یک پیمان‌سپاری هم برای ۲۰ کیلومتر باقی‌مانده در زاهدان داریم که قرار است تا نیمه اول اردیبشهت پیمانکار آن مشخص شود و می‌توان گفت پروژه گازرسانی با اجرای این ۲۰ کیلومتر تا ۲ ماه و نیم آینده تکمیل می‌شود.
بیش از هزار مشترک روستایی در سیستان و بلوچستان
وی با بیان اینکه اکنون ۳۰۰ کیلومتر شبکه روستایی اجرا شده که ۱۴۰ کیلومتر آن گازدار است، افزود: اکنون بیش از هزار و ۱۰۰ مشترک روستایی داریم. از سویی در شهرهای دیگر هم اتفاق‌های خوبی افتاده است و ما پس از دی‌ماه ۹۹ چند روستا را در حوزه ایرانشهر و بمپور گازرسانی کردیم و مشعل گاز به‌تازگی در پنج روستای اسلام‌آباد، علی‌آباد، ملک‌آباد، خیرآباد و حسین‌آباد از توابع بمپور روشن شده است که مجموع روستاهای گازرسانی‌شده در این حوزه به ۱۴ روستا رسیده است. یک پیمان گازرسانی به ۲۶ روستا در محورهای ایرانشهر و بمپور هم در حال فعالیت است که افزون بر این روستاهاست و پیمان حدود ۱۷۰ کیلومتر شبکه روستایی هم امضا شده است.
اجرای ۲۳۰ کیلومتر شبکه گاز در زابل
مدیرعامل شرکت گاز استان سیستان و بلوچستان با اشاره به گازرسانی به حوزه سیستان گفت: در زابل حدود ۲۳۰ کیلومتر شبکه اجرایی شده و این شبکه‌ها اکنون در مرحله آزمون و تزریق گاز است تا ان‌شاءالله خط انتقال به شهر زابل برسد و بهره‌برداری شود.
پنجابی ادامه داد: در حوزه سیستان چهار شهر ادیمی، دوست‌محمد، محمدآباد و زهک را هم داریم که در این شهرها اکنون بیش از ۱۱۰ کیلومتر شبکه گاز کار شده است و عملیات اجرایی پیمانکار آن در قالب دو تیم پیمانکار مرحله نخست و مرحله دوم در شهر زابل و دو تیم پیمانکاری که در ادیمی و دوست‌محمد و دیگری در محمدآباد و زهک مشغول فعالیت هستند.
وی همچنین اظهار کرد: شهرک صنعتی ایرانشهر هم در شهریورماه ۹۹ گازرسانی شد و اتفاق خوب دیگر اینکه پروژه گازرسانی مهم و راهبردی به سه محور صنعتی در حوزه ایرانشهر است، محور سرزه، ابتر و محور جاده بمپور و کوره‌داران در حال اجراست که با توجه به اولویت‌بندی انجام‌شده به این دلیل که حجم زیادی از مصرف‌کنندگان این پروژه در محور کوره‌داران مستقر هستند اولویت گازرسانی به کوره‌داران داده شد، عملیات اجرایی این محور تکمیل شده و منتظر هستیم دستگاه‌های حکومتی با ما همکاری کنند و مسیر بازگشایی شود، فقط یک قطعه ۶۰ متری باقی مانده است که مجوز این را به ما بدهند تا ما ارتباط را برقرار کنیم.
مدیرعامل شرکت گاز استان سیستان و بلوچستان ادامه داد: در مرحله نخست ۱۸ کیلومتر و در مرحله دوم ۱۳ کیلومتر از این مسیر را گازرسانی می‌کنیم که پیش‌بینی ما این است که ان‌شاءالله ظرف ۱۰ روز آینده این اتفاق بیفتد و محور کوره‌داران ایرانشهر که بخش زیادی از کوره‌های آجرپزی و یک روستا در آنجا هست از این نعمت الهی بهره‌مند شوند.
تکمیل گازرسانی به حوزه ایرانشهر
پنجابی تأکید کرد: البته فعالیت اجرایی ما در حوزه ایرانشهر تقریباً تکمیل شده و اکنون فقط در حال توسعه شبکه هستیم و حدود ۴۳۰ کیلومتر شبکه گازرسانی شده است و ۱۵ هزار مشترک در این منطقه داریم. در این حوزه فعالیت ما ترغیب و تشویق عزیزانی است که در این شهرستان‌ها (چه صنایع و چه بخش خانگی)، مشترک گاز شوند.
وی یادآور شد: امید داریم با توجه به ظرفیت خوبی که در حوزه ایرانشهر ایجاد شده است و ما ظرفیتی بیش از ۲۸ هزار مشترک داریم، همشهری‌ها و هم‌استانی‌هایمان برای اشتراک‌پذیری مراجعه کنند (خصوصاً شهرک صنعتی بمپور را که پارسال گازرسانی شده است) تا از گاز طبیعی بهره‌مند شوند.
مدیرعامل شرکت گاز استان سیستان و بلوچستان در ادامه گفت: در شهر خاش هم عملیات اجرایی حدود ۳۹۰ کیلومتر شبکه تکمیل شده و شبکه هم آزمون شده و در حال مانیتورینگ است، اکنون منتظریم گاز از طریق خط انتقال ایرانشهر به خاش برسد و شبکه را بهره‌برداری کنیم که ان‌شاءالله در نیمه نخست امسال این اتفاق می‌افتد.
گاز در نیمه دوم امسال به چابهار می‌رسد
پنجابی در پایان با اشاره به گازرسانی به حوزه جنوبی استان سیستان و بلوچستان، تصریح کرد: محور جنوبی هم با فعالیت همکاران شرکت مهندسی و توسعه در حال اجراست و در چهار مرحله پیگیری می‌شود، یعنی گازرسانی از ایرانشهر به سمت چابهار در چهار محور در حال اجراست و امید داریم گاز در نیمه دوم امسال به چابهار برسد.
