بهینه‌سازی مصرف گاز؛ راهکار یا ضرورت؟
اکنون در بعضی کشورهای توسعه‌یافته با وجود محدودیت منابع، سرمایه‌گذاری‌های فراوانی در راه بهبود بهره‌وری در سطح ملی، منطقه‌ای، بخشی، سازمان‌ها، مؤسسه‌ها و حتی افراد انجام می‌شود. آنان پیشرفت روزافزون خود را مرهون توجه به اصل بهره‌وری می‌دانند. در این راستا، می‌توان گفت که نگهداشت و حفظ هدفمند کارکنان مستعد در یک سازمان که موجبات توسعه سازمانی را فراهم می‌آورد، تلاشی اثربخش است که در نهایت، به بهره‌وری سازمان می‌انجامد؛ اقدامی مهم که تلاش شده تا به‌خوبی در شرکت ملی گاز ایران اجرایی شود. این در حالی است که واژه «مصرف» و بالمآل، مصرف بهینه، درست و به‌اندازه در هر چیزی، پشتوانه بزرگی برای اقتصاد هر کشور است. پشتوانه‌ای که پیامد آن، بهره‌وری بیشتر و اقتصادی پویاتر خواهد بود.
با این حال، می‌بینیم با وجود آنکه از منظر ذخایر گازی در دنیا، دومین کشور دارای ذخایر گازی هستیم، اما در مصرف نیز رکورد زده‌ایم! باید باور داشته باشیم که عنوان دارنده برترین ذخایر انرژی در دنیا، به آن معنا نیست که هرچقدر دوست داریم می‌توانیم مصرف کنیم، ضمن آنکه باید روی این طرز فکر ایجادشده در جامعه در این زمینه، به‌ویژه کار کنیم.
ما اکنون چهار برابر میانگین جهان، انرژی مصرف می‌کنیم و خانوارهای ما تقریباً سه برابر میانگین جهانی مصرف گاز، آب و برق دارند. اینها مواردی هستند که باید برای آنها و به‌خاطر کشور و بهره‌مندی نسل آینده، فرهنگ‌سازی کنیم، زیرا از عواقب این نوع مصرف، آن است که به این ترتیب هیچ ثروتی را برای نسل آینده از خود به ارث نمی‌گذاریم و در این صورت باید پاسخگوی نسل آتی هم باشیم که چرا از این نعمات الهی به‌درستی استفاده نکردید؟! ضمن آنکه تداوم این روند افزایشی در مصرف، می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به ذخایر گازی که باید برای دیگر نسل‌ها نیز حفظ شود، بزند.
باید بدانیم، بهینه‌سازی مصرف انرژی که با شدت انرژی نسبت مستقیم دارد، به مفهوم انتخاب الگوها و اتخاذ و به‌کارگیری روش‌ها و سیاست‌هایی در مصرف درست انرژی است که از نظر اقتصاد ملی مطلوب باشد و استمرار وجود و دوام انرژی و ادامه حیات و حرکت را تضمین کند. هم‌اکنون با توجه به سرانه مصرف بالای انرژی در کشور و از همه مهم‌تر، اتلاف بی‌رویه آن، لزوم تلاش همگانی برای بهره‌وری و بهینه‌سازی مصرف انرژی به‌عنوان نیاز و ضرورتی ملی کاملاً مشهود است، بنابراین طرح توسعه پایدار برای بهبودبخشی به مصرف انرژی در جهان و کاهش مخاطرات پیش رو، از جمله گرم شدن کره زمین و افزایش گازهای گلخانه‌ای و از دست رفتن منابع و ذخایر طبیعی، راهکاری مناسب و لازم در عصر فعلی است.
به علت بهره‌مندی کشور از نعمت ذخایر عظیم سوخت‌های فسیلی، بحران هزاره سوم چندان در ذهن عموم جدی به نظر نمی‌رسد. این در حالی است که ما به جد نیازمند حفظ زمین و ذخایر آن و مدیریت منابع انرژی برای نسل‌های آینده خود هستیم.
من بر این باورم که سعادت، خوشبختی و بهروزی هر ملتی وابسته به کار و تلاش همه اقشار جامعه است و بهره‌وری که مدیریت منابع انرژی با مصرف بهینه و رسیدن به توسعه پایدار را در دل خود دارد، معیاری برای ارزیابی عملکرد این فعالیت‌ها و تلاش‌ها در بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی! بر این اساس، طبیعی است جوامعی که مردمی سخت‌کوش، دلسوز، آینده‌نگر، فعال و تلاشگر دارند، از بهره‌وری بالاتری برخوردار خواهند بود.
برای بهره‌ور بودن و رسیدن به توسعه پایدار در سایه‌سار امن انرژی پاک، باید باور و اعتقاد داشته باشیم که امروز، بهتر از دیروز و فردا بهتر از امروز می‌توان عمل کرد و باور کنیم که بهره‌وری، در واقع چیزی جز استفاده مطلوب، مؤثر و بهینه از منابع موجود، برای رسیدن به رشد و شکوفایی نیست.
به هر روی، از این فرصت استفاده می‌کنم و اول خرداد، روز «بهره‌وری و بهینه‌سازی مصرف» را که برخاسته از تأثیر غیرقابل‌انکار بهره‌وری به‌معنای استفاده مؤثر و بهینه از ظرفیت‌های موجود و بهینه‌سازی مصرف به معنای جلوگیری از هدررفت منابع می‌دانم، به همه فعالان عرصه اقتصاد و صنعت کشور تبریک می‌گویم و معتقدم نهادینه کردن این مهم، عاملی راهبردی در توزیع عادلانه انرژی در سطح کشور، کمک به اقتصاد کشور و حفظ محیط زیست است.
حسن منتظرتربتی
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران
