نقش بی بدیل بازار سرمایه در تأمین مالی اقتصاد كشور با ریل گذاری های انجام شده

وی یکی از اقدامات مثبت اجرا شده در ماه های اخیر را انتشار صورت های مالی سازمان بورس عنوان کرده و آن را اقدامی جسورانه خواند و گفت: طبق صورت های مالی سازمان بورس که برای نخستین بار منتشر شد و اقدامی مثبت و قابل توجه بود، سازمان بورس 1900 میلیارد تومان از درآمد خود را با توجه به‌ تصمیمات شورای عالي بورس برای کمک به صندوق تثبیت بازار اختصاص داد که این اقدامی بسیار مفید است.

وی در ادامه در خصوص تحولات بازار سرمایه در سال 99 و اقدامات متعدد صورت گرفته توسط شورای عالی بورس و دولت گفت: این خدمتی که امروز در راستای تسهیل کسب و کار راه اندازی شد، یکی از راهکارهایی است که در مسیر توسعه  بازار طی  دو سال اخیر برای بهبود بازار اتخاذ شد.

دژپسند گفت: سال 99 سال ویژه ای برای بازار سرمایه بود و از وجوه گوناگون می توان آن را سالی ویژه برای بازار سرمایه نامگذاری کرد اما با همه فرازو نشیبی که این بازار داشت، باید اعتراف کنیم که جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد رشد قابل توجهی پیدا کرد به طوری که در جریان انتخابات ریاست جمهوری بورس و تحولات آن به یکی از موضوعات محوری طرح شده از سوی کاندیداها تبدیل شد که این امر نشان دهنده ارتقای جایگاه بازار سرمایه در باورها و جامعه است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی در خصوص اقدامات صورت گرفته در حوزه حمایت از بازار سرمایه طی سالهای اخیر گفت: بازار سرمایه  طی سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفت بطوریکه برای مثال در سال 98 و در زمانی که سردار سلیمانی به درجه شهادت نائل شدند، نگرانی های زیادی از بابت احتمال سقوط بورس مطرح می شد و تماس های متعددی در این خصوص گرفته می شد تا بورس برای چند روز تعطیل شود، اما شورای عالی بورس در آن زمان حتی در روزهای  تعطیل جلساتی را برگزار  کرد تا بتواند بدون توقف بازار  بدون کوچکترین بحران و مشکلی از آن دوران گذر کنیم که خوشبختانه این اتفاق افتاد.

وی در پاسخ به این انتقاد که چرا دولت تحولات و نوسان منفی را به درستی پیش بینی نکرده بود گفت: این انتقاد صحیح نیست. ما از دی ماه سال 98 با رشد تقاضاها در بورس به دنبال پیدا کردن راه حل هایی منطقی برای مواجه شدن با این شرایط بودیم .

وی گفت: اصولا در این شرایط راه حل های متفاوتی وجود دارد از جمله مسدود کردن و سرکوب کردن تقاضا و یا افزایش قدرت میزبانی بازار و افزایش عرضه و تسهیل آن که ما این مورد دوم را انتخاب کردیم. البته  پیشنهاد محدود کردن دامنه نوسان هم مطرح بود.  یکی از راحت ترین و عافیت طلبانه ترین راهکارها  این بود که دامنه نوسان را کاهش دهیم اما راه درست و توسعه طلبانه این بود که مدیران بازار سرمایه همانطور که ریسک پذیری یکی از مولفه های اصلی بازار سرمایه است، ریسک این بازار بپذیرند و شجاعانه راه های اصولی و منطقی دیگر برای پایداری و تضمین بازار سرمایه را اجرا کنند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی یکی از موارد و پیشنهادات طرح شده در شورای عالی بورس در راستای افزایش عرضه در آن دوران را افزایش تعهدات شناوری سهام شرکت ها دانست و گفت: برخی شرکت ها در آن زمان از اجرای تعهدات خود در این حوزه خودداری می کردند که ما در این خصوص راه های پیش رو را بررسی کردیم. علاوه بر این، موضوع معافیت مالیاتی سنوات قبلی شرکت هایی که درخواست ورود به بورس را دارند و یا مشوق های مالیاتی شرکت هایی که اقدام به افزایش سرمایه می کنند را مطرح کردیم.

وزیر امور اقتصادی و دارایی با تاکید بر این که در اولین جلسه شورای هماهنگی اقتصادی با حضور آقای لاریجانی رئیس وقت مجلس شورای اسلامی نیز این موارد طرح و مورد بررسی قرار گرفت گفت: تمامی این اقدامات با این هدف برگزار شد که طرف عرضه از طریق مجراهای اصولی تقویت شود و عرضه اولیه افزایش یافته و تسهیل شود بنابراین زمان پذیرش شرکت ها در بورس را کاهش داده، مشوق ها را افزایش داده و مصوبه افزایش سهام شناور شرکت ها از 8 به 25 درصد را گرفتیم که بعضا از آن به عنوان مصوبه طلایی یاد می شود.

وزیر اقتصاد در ادامه با اشاره به برخی انتقادات نسبت به فروش سهام دولت در بورس گفت: دولت به عنوان متولی واگذاری سهام دولت، بورس را به این دلیل انتخاب کرد چون این بازار، بازاری شفاف است و به همین دلیل سیاست را بر این گذاشت که عرضه سهام و فروش سهم خود را در بازار سرمایه انجام دهد. باید در نظر داشته باشیم که در آن مقطع اگر تقاضا تامین نمی شد، حباب قیمت ها در برخی نمادها بیشتر می شد. در آن زمان حقوقی ها برای حمایت از بازار در زمان افزایش تقاضا به بازار آمدند و میزانی از سهام خود را عرضه کردند که البته اگر عرضه آنها نبود و این تقاضای ایجاد شده، افزایش بیشتر می یافت ، حباب قیمت ها بیشتر می شد.

دژپسند در مورد انتقاد برخی افراد از دعوت مردم به بورس توسط دولت گفت: بازار سرمایه بازاری است برای تامین مالی و باید سهم آن در اقتصاد افزایش یابد و توجه به آن امری طبیعی است اما در همان زمان هم دعوت به بورس با تاکید بر مشاهده، مطالعه و معامله صورت گرفت و تاکید شد تا سرمایه گذاران از طریق غیر مستقیم وارد این بازار شوند که اتفاقا همین اتفاق نیز افتاد و در سال 99 شاهد آن بودیم که میزان سرمایه گذاری غیر مستقیم به بیش از 2 برابر رسید.

وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه ما همواره آماده دریافت نظرات و پیشنهادات فعالان بازار سرمایه و دریافت مشورت از آنها بوده ایم به دلایل تغییر جریان بازار و منفی شدن جریان ورود نقدینگی به بورس پرداخت و گفت: برخی افراد متاسفانه حقیقی ها را ترساندند، نااطمینانی را در بازار تقویت کردند و با تحلیل های غلط سعی کردند حقوقی ها را زیر سوال ببرند. این افراد با طرح این سوال که چرا در شرایطی که بورس های دنیا در جریان گسترش ویروس کرونا روندی منفی دارند، بورس ایران مثبت اس و با این تحلیل ها در بازار ترس زیادی ایجاد کردند.

وی ادامه داد: اما واقعیت امر این است که این مقایسه، مقایسه صحیحی نیست چرا که سود شرکت های بورسی در سال 99 به طور متوسط 2.6 برابر شد، برخی گروه ها 14.5 برابر و برخی نیز تا 6 برابر سودشان رشد داشت از این رو بهبود تقاضا در این شرایط نباید با بورس های جهانی مقایسه می شد.

دژپسند به اقداماتی که در ادامه برای حمایت از بازار سرمایه در زمان کاهش تقاضا و افزایش عرضه صورت گرفت اشاره کرد و گفت: پس از آنکه از بیست و یکم مرداد ماه سال گذشته روند بازار معکوس شد، لازم بود ابزار، سیاست و عملیات مقتضی این دوره طراحی شود بنابراین اقداماتی برای عرضه اوراق تبعی، بازارگردانی و بازارسازی صورت گرفت و حتی مواردی برای تامین مالی صندوق ها اندیشیده شد اما مشکل این جا بود که برخی با اظهارات خود باعث شدند باورها و اعتماد سرمایه گذاران آسیب ببیند و وقتی باور آسیب ببیند مدیریت سخت خواهد شد.

وی به ارائه برخی اطلاعات اشتباه از میزان تامین مالی دولت از طریق بورس اشاره کرد و گفت: در این خصوص اعدادی همچون 300 هزار میلیاد تومان مطرح می شود و بعضا آن را دست در جیب مردم کردن می دانند. این کاملا اشتباه است، دولت  32 هزار میلیارد تومان سهام به فروش رسانده و 62 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی منتشر کرده است که خریداران این اوراق بدهی نیز به هیچ وجه حقیقی ها نبوده اند.

وی گفت: بخش خصوصی در سال گذشته توانست تأمین مالی از طریق انتشار اوراق بدهی را افزایش دهد. بخش خصوصی در این سال 5.5 برابر سال قبل از طریق اوراق بدهی تامین مالی  و از همان زمان یعنی بهمن ماه سال 99 ما به دنبال هوشمند سازی، ظرفیت سازی، سیاست گذاری، هدایت گری و مدل سازی در این بازار بودیم که یکی از نتایج آن راه اندازی این سه خدمت جدید بوده است.