سال طلایی پتروشیمی چگونه با اهداف برنامه ششم توسعه پیوند خورد؟

با وجود تاثیرات منفی شیوع کرونا در ماه پایانی سال 98 و ماه های آغازین سال 99 از یک سو، و گسترده تر شدن تحریم ها از سوی دیگر، تمام 17 طرح پتروشیمی طبق برنامه ریزی توسعه یافت و تکمیل شد و 25 میلیون تن به ظرفیت تولید پتروشیمی افزوده شد؛ افزایش ظرفیتی که در یک سال، بی سابقه بود.

شیوع کرونا به دلیل تاخیر در ارسال سفارشات و نقل و انتقال تجهیزات در دو ماه آغازین شیوع کرونا که مبادلات بین المللی را تحت الشعاع قرار داده بود و همچنین رکود حاصل از کاهش تعداد کارکنان در پروژه ها به دلیل پاندمی، موجب شد افتتاح چهار طرح از طرح های 17 گانه پتروشیمی در سال 99 به سال 1400 موکول شود اما تحقق این برنامه، و افتتاح پروژه هایی که افزایش ظرفیت تولید پتروشیمی به میزان 25 میلیون تن را در یک سال در پی داشت، مهمترین ویژگی برای نامگذاری سال طلایی صنعت پتروشیمی بود.

این پروژه ها موجب ایجاد 27.300 شغل در زمان ساخت و 8800 شغل پایدار در زمان بهره برداری شد تا زمینه ساز افزایش ظرفیت اسمی تولید در صنعت پتروشیمی به 100 میلیون تن در سال طبق برنامه ششم توسعه شود.

 تحقق این هدف از این جهت حایز اهمیت است که طبق ماده 44 قانون برنامه ششم توسعه، دولت ملکف شده بود برای جلب سرمایه گذاری بخش غیردولتی، جهت افزایش ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی جدید، به گونه ای برنامه ریزی کند که تا پایان اجرای قانون برنامه، ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی کشور به صد میلیون تن برسد.

طبق این ماده از قانون برنامه ششم توسعه "بدین منظور الزامی است که خوراک موردنیاز برای واحدهای مجتمع های تولیدی که پروانه بهره برداری از وزارت صنعت، معدن و تجارت را دارند و تامین آب و برق موردنیاز آنها میسر است و مشکلات زیست محیطی ندارند، با هماهنگی وزارت نفت تامین گردد".

بنابراین مهمترین شاخصه برای نامگذاری سال 1399 به عنوان سال طلایی صنعت پتروشیمی را می توان تحقق هدف تعیین شده برای صنعت پتروشیمی در برنامه ششم توسعه دانست که در مقایسه با سایر صنایع، اگر نگوییم بینظیر، لااقل کم نظیر است. این امر با تلاش سرمایه گذاران و شرکتهای فعال و همچنین شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان یک شرکت رگولاتور، که هم یک سازمان توسعه ای و هم هماهنگ کننده روابط ذینفعان است، و حمایت همه جانبه دولت و مجلس رخ داد و موجب شد رهبر معظم انقلاب در سخنان خود بارها از توسعه صنعت پتروشیمی به عنوان یکی از شاخصه های توسعه کشور یاد کنند.

جالب است بدانید که ظرفیت صنعت پتروشیمی در در آستانه آغاز برنامه ششم توسعه، در سال 1395، کمتر از 62 میلیون تن بود که تا سال 1396 که نخستین سال اجرای برنامه ششم بود با افزایش ظرفیت مجتمع های تولیدی موجود و همچنین بهره برداری از پتروشیمی کردستان و فاز 3 پتروشیمی پردیس، به 64 میلیون تن افزایش یافت.

در سال دوم برنامه یعنی 1397، با تداوم افزایش ظرفیت مجتمع های تولیدی و همچنین بهره برداری از پتروشیمی مرجان، ظرفیت صنعت پتروشیمی به 65.7 میلیون تن در سال افزایش یافت.

سال 1398 یعنی در سال سوم اجرای برنامه ششم توسعه، با بهره برداری از پتروشیمی کاوه، فاز 2 پتروشیمی تخت جمشید، خارج شدن پتروشیمی آلیانس از ظرفیت واحدهای عملیاتی و تغییر ظرفیت مجتمع های تولیدی، ظرفیت تولید پتروشیمی به 67.8 میلیون تن افزایش یافت.

رشد صنعت پتروشیمی در سالهای 99 و 1400 شتاب بیشتری گرفت بطوریکه در سال 99 که سال چهارم اجرای برنامه ششم توسعه بود، با افتتاح برخی طرح های پتروشیمی، ظرفیت تولید پتروشیمی به 83.5 میلیون تن در سال رسید و در سال 1400 که سال پنجم برنامه ششم توسعه است شاهد تحقق هدف تولید صد میلیون تن در سال خواهیم بود.

با افتتاح  15 طرح پتروشیمی در سال 1400، جهش دوم صنعت پتروشیمی که هم راستا با هدف برنامه ششم توسعه تعریف شده بود تکمیل خواهد شد. در واقع جهش دوم صنعت پتروشیمی از سال 1392 آغاز شد و شامل 45 طرح بود که از این تعداد، تنها 15 طرح باقی مانده که پیش بینی می شود تا پایان سال 1400 به بهره برداری برسد و بدین ترتیب با تکمیل جهش دوم، 4 میلیارد دلار بر پایه قیمت های سال 95 به درآمد صنعت پتروشیمی افزایش خواهد یافت. حجم سرمایه گذاری پیش بینی شده برای 15 طرح باقیمانده، 8.5 میلیارد دلار است که 6.3 میلیارد دلار آن تا پایان سال گذشته جذب شده و مابقی در سال جاری جذب خواهد شد. 8 طرح از 15 طرح باقیمانده در عسلویه و مابقی در دهلران، مسجدسلیمان، گچساران، جفیر، اردبیل، خمین و ماهشهر هستند.

با تکمیل این 15 طرح، در پی سال طلایی صنعت پتروشیمی، جهش دوم صنعت پتروشیمی هم تکمیل خواهد شد تا رکورد بینظیر دیگری در صنعت پتروشیمی کشور ثبت شود.

نویسنده: حمید شکوهی

منبع: نیپنا