اتحاد اقتصادی امارات و عربستان، در مسیر فروپاشی

مخالفت امارات متحده عربی در اوایل این هفته با تمدید پیشنهاد هشت ماهه محدودیت های تولید، که مورد موافقت عربستان سعودی بود، یک نمایش نادر از سرپیچی ابوظبی بود اگرچه محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد امارات، همیشه متحد سرسخت محمد بن سلمان ولیعهد سعودی بوده است.

این اختلاف باعث شد مذاکرات اوائتلاف اوپک پلاس در روز دوشنبه متوقف شود.

امیر خان، اقتصاددان ارشد بانک ملی سعودی، گفت: بن بست فعلی اوپک حکایت از فشار گسترده تری از سوی (دولت) امارات متحده برای پیشبرد منافع اقتصادی و ملی خود در مقابل عربستان دارد.

بر اساس این گزارش، اتحاد میان شاهزادگان جاه طلب  و جوان این دو کشور باعث ایجاد یک سیاست خارجی جنگ طلبانه شده است که باعث شد آنها به یمن لشکر کشی کنند، تحریم قطر از سوی کشورهای عرب را رهبری کنند و با گروه های سیاسی اسلام گرا در خاورمیانه و دیگر مناطق مبارزه کنند.

اما در حالی که عربستان سعودی می خواهد اقتصاد خود را از نفت جدا کند، در حال رقابت با امارات متحده عربی در جذب سرمایه و استعدادهای خارجی است، هرچند اقتصاددانان می گویند بسیار طول خواهد کشید تا عربستان واقعا بتواند مرکز تجارت و گردشگری منطقه یعنی امارات را به چالش بکشد.

عبدالخالق عبدالله، تحلیلگر سیاسی اماراتی نیر در این باره گفته است: این رقابت اقتصادی خزنده در روابط بین دو اقتصاد بزرگ عربی وجود دارد و این رقابت در حال تشدید شدن است.

وزارت خارجه امارات و دفتر ارتباطات دولت عربستان سعودی بلافاصله به درخواست های رویترز برای اظهار نظر در مورد روابط اقتصادی و سیاسی خود پاسخ ندادند.

به گفته تحلیلگران، اگرچه تهدیدهای متداول از جانب ایران و گروههای اسلامگرا در منطقه احتمالاً اختلافات سیاسی امارات وعربستان را پنهان می کند، اما به نظر می رسد این دو کشور به طور فزاینده ای بر سر موضوعات مربوط به حاکمیت اقتصادی اختلاف نظر دارند.

ریاض به شرکت های خارجی هشدار داده است که اگر تا سال 2024 مقرهای منطقه ای خود را در این کشور پادشاهی ایجاد نکنند، ممکن است قراردادهای خود را با دولت عربستان از دست بدهند.

در چالش دیگری برای وضعیت امارات به عنوان مرکز تجارت و گردشگری منطقه، عربستان این هفته قوانین واردات از کشورهای حاشیه خلیج فارس را اصلاح کرد تا کالاهای ساخته شده در مناطق آزاد را که یکی از عوامل اصلی رشد اقتصاد دبی است، حذف کنند.

چندین دیپلمات منطقه نیز اعلام کرده اند که اتحاد امارات متحده عربی و عربستان سعودی تا آنجا که می تواند پیش رفته است اما منافع اقتصادی ملی دارای تقدم هستند، خصوصاً در پی شیوع ویروس کرونا و بیماری همه گیر کووید_19.

اولین نشانه از جدا شدن راه این دو کشور در سال 2019 نمایان شد زمانی که امارات متحده حضور نظامی خود را در یمن پایان داد و ریاض را در جنگی پرهزینه که مستقیماً امنیت آن را تهدید می کند، رها کرد. ابوظبی همچنان کنترل برخی نیروهای یمنی، که برخی از آنها دولت مورد حمایت عربستان سعودی را به چالش کشیده اند، در دست دارد.

همزمان با اقدامات ریاض برای کاهش اصطکاک خود با رئیس جمهور آمریکا در مورد مسائل حقوق بشر و یمن، در اقدامی دیگر که حاکی از اختلافات این دو کشور دارد، امارات متحده از اجرای توافق نامه عربستان سعودی در ماه ژانویه برای از سرگیری روابط سیاسی با قطر خودداری کرده است.

امارات متحده همچنین از سال 2019 برای کاهش تنش پس از حمله به چندین نفتکش در آبهای خلیج فارس و مراکز نفتی که ریاض تهران را برای آنها متهم کرد، تعامل با ایران را آغاز کرد. البته این اتهام از سوی ایران رد شده است.

کریستوفر دیویدسون، استاد دانشگاه انگلیس و کارشناس حوزه خلیج فارس نیز در این باره می گوید در حالی که مسائل اقتصادی می تواند اختلافات عمومی بیشتری را شاهد باشد، انتظار می رود ریاض و ابوظبی همچنان با احتیاط بیشتری با مسائل سیاسی برخورد کنند تا در ظاهر وحدت خود را حفظ کنند.