تغییر نام توتال؛ تحول یا تداوم سیاست‌ها؟
این تغییر و تحولات در شرکت توتال در حالی شکل گرفته که همچنان این پرسش مطرح است که آیا تغییر نام رویکرد این شرکت به انرژی‌های تجدیدپذیر را تغییر می‌دهد یا تنها اقدامی نمایشی است؟
توتال به‌عنوان شرکتی چندملیتی فعال در زمینه نفت و گاز که یکی از هفت شرکت عظیم نفتی دنیا نیز به شمار می‌آید، سرمایه عظیمی در بسیاری از نقاط جهان در اختیار دارد، همچنین این شرکت در همه مراحل تولید میعانات گازی و توزیع این محصولات فعالیت می‌کند.
افزون بر این محصولات شیمیایی شرکت توتال نیز بازار بزرگی در تمام دنیا به خود اختصاص داده‌اند، توتال با شرکت‌های گوناگون و سازمان‌های مختلف در بسیاری از کشورهای دنیا همکاری دارد و پروژه‌های بسیاری در سراسر دنیا اجرا می‌کند.
از جمله کشورهایی که توتال با آنها همکاری دارند، می‌توان به سوئیس، هلند، آنگولا، آلمان، عراق، نیجریه، لیبی، مالزی، موریتانی، موزامبیک، میانمار، آمریکا، عمان، قطر، کره جنوبی، استرالیا، اروگوئه، بریتانیا، اندونزی، روسیه، ویتنام، ونزوئلا، بلژیک، آرژانتین، عربستان سعودی، آلمان، مراکش، آذربایجان، بولیوی، آفریقای جنوبی، چین، قبرس، برزیل، ایتالیا، برمودا، امارات متحده عربی و کنگو اشاره کرد.
خدمات و فعالیت‌های توتال را می‌توان به چند بخش تقسیم کرد:
- اکتشاف و استخراج؛
- گاز، منابع تجدیدپذیر و انرژی؛
- پالایش و محصولات شیمیایی؛
- بازاریابی و ارائه خدمات؛
- خدمات بین‌المللی توتال؛
- مردم و مسئولیت اجتماعی.
راهبرد و نوآوری
بخش‌های مردم و مسئولیت اجتماعی و راهبرد و نوآوری از سال ۲۰۱۶ به شرکت توتال اضافه شدند. وظیفه این بخش‌ها بیشتر به مسائل زیست‌محیطی و راهبردهای شرکت در قبال گرمایش جهانی و منابع انسانی مربوط می‌شود. بر این اساس توتال در ماه مه سال ۲۰۱۶ به‌منظور کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی تولیدی خود تصمیم گرفت طی یک برنامه حدود ۲۰ درصد از کربن تولیدی در بخش‌های گوناگون شرکت را تا سال ۲۰۳۵ کاهش دهد.
توتال برای عملی کردن این برنامه کاهشی، قصد بهبود سوخت‌های تولیدی خود، بالا بردن بهره‌وری انرژی و تولید انرژی‌های تجدیدپذیر جدید را دارد، همچنین توتال در ماه نوامبر ۲۰۱۶ یک سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری برای کاهش تأثیر سوخت‌های فسیلی در تغییرات آب‌وهوایی انجام داد.
دیدگاه‌های متضاد
درباره تغییر نام شرکت توتال و رویکردهای آینده آن می‌توان دو دیدگاه کلی را مطرح کرد:
دیدگاه نخست بر این مبنا استوار است که شرکت توتال بر اساس اعتقاد راسخ به مسائل زیست‌محیطی به‌سوی تولید و تأمین انرژی‌های تجدیدپذیر در آینده حرکت خواهد کرد. بر این اساس تغییر رویکرد شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه انرژی یک رخداد فراگیر است و توسط همه این شرکت‌ها در آینده دنبال می‌شود زیرا مسائل زیست‌محیطی برای افکار عمومی اهمیت بسیار زیادی دارد.
مطابق این رویکرد، دیگر شرکت‌های بزرگ نیز در آینده نزدیک ناگزیر به تغییر سیاست‌های خود برای حفاظت محیط زیست می‌شوند، هرچند در شرکت اکسون موبیل ناگزیر به منازعه حقوقی با فعالان حوزه محیط زیست بر سر تغییرات اقلیمی شده و دادگاهی نیز در هلند به شرکت انگلیسی ـ هلندی شل دستور داد روند کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را سرعت بخشد.
دیدگاه دوم تأکید دارد که تغییر نام توتال تنها یک اقدام نمایشی و تبلیغاتی بوده و این شرکت برای کسب منافع بیشتر از گردونه رقابت با سایر رقبای بزرگ نفتی خارج نخواهد شد و همچنان در مسیر سیاست‌های پیشین خود گام خواهد برداشت. در واقع شرکت توتال به هیچ‌وجه پروژه‌های سودآور نفتی و گازی خود را کنار نخواهد گذاشت و همچنان در عرصه سوخت‌های فسیلی فعال خواهد بود.
راهبرد تازه
اگرچه توتال با پروژه‌های خورشیدی و بادی در حال سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر است و نام خود را نیز تغییر داده، این موضوع به معنای دست کشیدن از سرمایه‌گذاری و تولید سوخت‌های فسیلی نیست. در واقع توتال تلاش می‌کند در کنار ادامه فعالیت‌های خود در حوزه‌های اکتشافی و عملیاتی هیدروکربوری، وارد عرصه‌های جدید تولید انرژی نیز شود. مدیران این شرکت به‌خوبی آگاه هستند که هرگونه چرخش ناگهانی در سیاست‌های توتال می‌تواند عواقب ناگواری برای آن در پی داشته باشد.
در نتیجه این احتمال که توتال در آینده یکی از بخش‌های اکتشاف میدان‌های نفت و گاز، استخراج، تولید انرژی، حمل‌ونقل، پالایش و بازاریابی برای محصولات پتروشیمی و تجارت بین‌المللی نفت خام را کنار بگذارد، بسیار اندک است. در واقع تعطیل کردن هر یک از این بخش‌ها می‌تواند به از دست رفتن بخش مهمی از سرمایه این شرکت بزرگ منتهی شود.
با این اوصاف می‌توان انتظار داشت که توتال ضمن حفظ سیاست‌های قدیمی خود در حوزه سوخت‌های فسیلی، راهبردی تازه را نیز درباره انرژی‌های تجدیدپذیر در پیش بگیرد.
این رویکرد در واقع از هوشمندی مدیران توتال حکایت دارد، زیرا در وهله نخست این شرکت بزرگ به‌سوی تولید انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت خواهد کرد که می‌تواند در آینده برای آن سودآوری بسیار زیادی داشته باشد و در مراحل بعدی با نشان دادن فعالیت این شرکت در حوزه‌های زیست‌محیطی، افکار عمومی به‌خصوص فعالان محیط‌زیست را نیز با خود همراه کند.
این شرکت اعلام کرده که بخشی از درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری بر سوخت‌های فسیلی را نیز به انرژی‌های تجدیدپذیر اختصاص خواهد داد.
البته در این میان توتال به‌منظور اجرای برنامه‌های محیط زیستی خود افزون بر سرمایه‌گذاری در انرژی‌های جدید، به ابداع روش‌های نوین برای اکتشاف، استخراج و انتقال فرآورده‌های نفتی و گازی نیز دست زده است.
توتال نخستین شرکت در حوزه نفت و گاز است که اعلام کرده مشعل‌های تأسیسات خود را تا سال ۲۰۳۰ به‌طور کامل خاموش خواهد کرد، این شرکت موفق شده با الگوسازی‌های سه‌بعدی و چهاربعدی از میدان‌های نفت و گاز به محاسبه توان مخازن بپردازد و بهترین و بهینه‌ترین روش برای اکتشاف را به‌کار گیرد.
در نتیجه توتال هم به فعالیت‌های خود در زمینه سوخت‌های فسیلی ادامه می‌دهد و هم رویکردی جدید و هوشمندانه را نسبت به انرژی‌های جدید اتخاذ می‌کند، رویکرد ترکیبی توتال می‌تواند در آینده به الگویی برای دیگر شرکت‌های بزرگ انرژی نیز بدل شود.
شعیب بهمن
منبع: هفته‌نامه مشعل
