دنیا در آستانه کمبود گازوئیل
طی چند ماه آینده تقریباً تمام مناطق دنیا با خطر کمبود گازوئیل روبه‌رو می‌شوند. عرضه این سوخت در تمام بازارهای انرژی دنیا کاهش یافته و باعث بالا رفتن تورم و کند شدن رشد اقتصاد شده‌است.
کمبود گازوئیل بر همه‌چیز تأثیر می‌گذارد، از قیمت مرغ و بوقلمون گرفته تا صورت‌حساب انرژی برای گرم کردن خانه‌ها در زمستان. بالا رفتن قیمت گازوئیل تنها در آمریکا 100 میلیارد دلار به اقتصاد آسیب می‌رساند. طبق گفته تحلیلگران، هرچیزی که در اقتصاد آمریکا حرکت می‌کند به گازوئیل نیاز دارد و علاوه‌بر حمل‌ونقل، بدون گازوئیل مردم هم از سرما یخ می‌زنند.
ذخایر گازوئیل و نفت گرمایشی در آمریکا به پایین‌ترین رقم طی 4 دهه گذشته رسیده است. شمال شرق اروپا هم با کمبود ذخایر گازوئیل مواجه شده و پیش‌بینی می‌شود اجرایی شدن تحریم‌های نفتی روسیه سطح این ذخایر را بازهم پایین‌تر بیاورد. بازار صادرات جهانی آن‌قدر محدود شده که کشورهای فقیرتر مثل پاکستان تقریباً از آن خارج شده‌اند.
قیمت گازوئیل در بازار نیویورک که یکی از شاخص‌های اصلی آن است، 50 درصد در سال جاری میلادی افزایش یافته است. قیمت گازوئیل در اوایل نوامبر به 4 دلار و 90 سنت در هر گالن رسید، یعنی تقریباً 2 برابر سال گذشته میلادی.
دلایل متعددی برای کمبود گازوئیل در دنیا وجود دارد که یکی از آن‌ها محدود شدن عرضه نفت خام است. اما مشکل زمانی شدیدتر می‌شود که نوبت به تبدیل نفت خام به گازوئیل و بنزین می‌رسد. کاهش تقاضا برای سوخت طی بحران کرونا باعث تعطیلی برخی بخش‌های پالایشگاه‌ها شد. از طرف دیگر طرح دور شدن از سوخت‌های فسیلی سرمایه‌گذاری در این بخش را محدود کرد. ظرفیت پالایشگاهی آمریکا از 2020 بیش‌از 1 میلیون بشکه در روز کاهش یافته است. دراین‌بین، در اروپا اختلال در کشتیرانی و اعتصاب کارگران تولید پالایشگاهی را تحت تأثیر قرار داده است.
تحریم‌های نفتی روسیه هم اوضاع را وخیم‌تر کرده‌است. اروپا بیش‌از هر منطقه دیگری در دنیا به گازوئیل وابسته است و 500 میلیون بشکه در سال از محموله‌های گازوئیل خود را از طریق کشتی وارد می‌کند. نیمی از این رقم در بنادر روسیه بارگیری می‌شوند. آمریکا هم واردات از روسیه را متوقف کرده است. روسیه در زمستان سال گذشته یکی از عرضه‌کنندگان بزرگ محصولات نفتی به آمریکا بود.
بسیاری از تحلیلگران عقیده دارند کمبود گازوئیل به‌شدت به اقتصاد دنیا آسیب می‌رساند و برطرف کردن آن نیاز به ظرفیت جدید پالایشگاهی دارد.
