در تامین بنزین و گازوئیل مشکل داریم
نبض نفت - هدایت‌الله خادمی در ارزیابی برنامه‌های توسعه‌ای و صادرات گاز قطر اظهار داشت: قطر ظرف چند ده سال گذشته در حوزه گازی خیلی حرفه‌ای اقدام و به موقع از میدان مشترک پارس جنوبی برداشت کرد و ما 21 سال بعد از شروع به برداشت کردیم. قطر زودتر از ما کار برداشت را آغاز کرد و بازار منطقه را گرفت، همچنین گاز را تبدیل به ال‌ان‌جی کرده و بازار ال‌ان‌جی دنیا را تسخیر کرد و ما متاسفانه این کار را نکردیم به طوری که اکنون ترازمان گاها منفی هم است. دومین دارنده ذخایر گازی دنیا هستیم اما اکنون به این فکر هستیم که سوخت واحدهای صنعتی را کاهش دهیم، ما برعکس قطر و عربستان به فکر میادین مشترک دریایی نیستیم و آنها حداکثر برداشت را دارند، اگر به این شکل جلو برویم ممکن است در آینده برخی میادین ما مثل فرزاد A و B شاید از نظر اقتصادی به هیچ دردی نخورد، مثلا اگر 5 سال دیگر روی فرزاد کار نکنیم عربستان آنقدر برداشت کرده که حتی اگر هم ما آغاز به کار کنیم فایده‌ای نداشته باشد.
وی افزود: ما نیاز به تکنولوژی داریم اما ارتباط‌مان به حدی نیست که بتوانیم، کالای مورد نیازمان را دریافت کنیم، هرچند بیش از تکنولوژی مشکل این است که به هزار دلیل نمی‌خواهیم کاری انجام دهیم، در واقع منافع ملی را ندیدیم. اکنون قطر در سمت خود به حدی چاه حفر کرده و برداشت داشته که ما مهاجرت گاز را به آن سمت داریم و در سمت ایران افت فشار پیدا کردیم. زیرا تعداد چاه‌هایی که قطر حفر می‌کند بیشتر است، فشار در سمت قطر کم می‌شود و گاز به سمت این کشور مهاجرت کرده و فشار سمت ما پایین می‌آید، از دیگر سو قطر تکنولوژی لازم را در اختیار دارد تا افت فشار را کنترل کند و همچنین قراردادهای متعددی با ابرکمپانی‌ها از جمله توتال و شل به امضا رسانده درست زمانی که ما دست روی دست گذاشته بودیم.
عضو سابق کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به انعقاد قرارداد 60 میلیارد دلاری چین و قطر گفت: علاوه بر اینها قطر گاز را تبدیل به ال‌ان‌جی کرده و اکنون اروپا روی قطر حساب می‌کند و زمستان سختی که ما تصور می‌کردیم اروپا را درگیر می‌کند، دور زدند. مثلا آلمان ظرف 7 ماه بزرگترین بندر دریافت ال‌ان‌جی را احداث و به شبکه سراسری کشوری متصل کرد و اکنون از قطر و دیگر کشورها ال‌ان‌جی دریافت می‌کند، بنابراین قطر منابع خدادادی را به موقع برای کشور و نسل‌های آینده خود تبدیل به سرمایه کرد. اما ما سبد انرژی‌مان را درست تعریف نکردیم و درواقع هدر دادیم، ما گاز را در به منازل بردیم و هیچ تنوعی در سبد سوخت ایجاد نکردیم.
وی تاکید کرد: کشوری که بنا دارد توسعه پیدا کند باید مصرف انرژی را افزایش دهد، اما ما نشسته‌ایم و هیچ برنامه‌ای برای ایجاد ظرفیت‌های جدید نداریم، تنها مدیریت ما برای پاسخ به تقاضا این است که برق و گاز کارخانجات را قطع کنیم تا بخش خانگی دچار مشکل نشود. در صورتی که کشوری بنا دارد توسعه پیدا کند باید انرژی بیشتری استفاده کند چین 20 برابر ما انرژی مصرف می‌کند تا توسعه پیدا کند ما در فصل گرما به دلیل کمبود برق تولید کارخانجات را کند و یا متوقف می‌کنیم و در فصل سرما به دلیل ناترازی؛ گاز صنعت و بخش مولد را کم می‌کنیم. فقط با افزایش تعرفه و قطع گاز پتروشیمی و صنعت در یک سیکل معیوب کار می‌کنیم و با این روش‌ها بنا داریم مصرف را کاهش دهیم.
خادمی با بیان اینکه هیچکس نمی‌داند چرا دومین دارنده ذخایر گاز و اولین دارنده ذخایر هیدروکربوری جهان چنین وضعیتی دارد، خاطرنشان کرد: ما اکنون در تامین بنزین و گازوئیل مشکل داریم، در تولیدات پالایشگاهی لب مرز قرار دایم و شاید حتی مجبور شویم به سمت واردات برویم، در بحث گاز بازار را از دست داده‌ایم و روسیه که فقط کمی بیشتر از ما ذخایر گازی دارد 50 درصد بازار اروپا و 19 درصد نیاز جهان را تامین می‌کند، حتی الجزایر هم در این بازار حضور دارد و سهم ما از بازار جهان تقریبا صفر است و حال در نظر داریم سواپ هم داشته باشیم تا مشکل کنونی روسیه را هم حل کنیم.
وی ادامه داد: ما قراردادهایمان را از دست داده‌ایم، خط لوله صلح را از دست دادیم، ارتباطات‌مان با ترکمنستان را از دست دادیم و خودمان رقبا را جایگزین خودمان کردیم و اکنون به دلیل اینکه خط لوله صلح اجرایی نشد؛ پاکستان، ترکمنستان، افغانستان و هندوستان در حال عملیاتی کردن پروژه تاپی هستند و زمانی ما متوجه این موضوعات می‌شویم که ذخایرمان قابل برداشت نیستند، برداشت از آنها غیراقتصادی است و یا اینکه ذخایر دیگر ارزشی ندارند زیرا مشخص نیست که در سال‌های آینده این انرژی همین اهمیت کنونی را داشته باشد یا خیر.
عضو سابق کمیسیون انرژی مجلس بیان داشت: کشورهای دیگر تولید را بهینه و تبدیل به کالاهای باارزش کرده و برای نسل آینده سرمایه‌گذاری می‌کنند، ما فقط نفت خام را برداشت می‌کنیم و می‌فروشیم، هیچ برنامه‌ای برای زنجیره نهایی نداریم. کشوری هستیم که نه می‌خواهیم و نه بلد هستیم تجارت کنیم و نه اینکه شایسته‌سالاری را اجرایی می‌کنیم.
منبع: ایلنا
