تأسیس نهاد برخورد با متخلفان آبی در لهستان
نبض نفت- قاره اروپا که از آن به عنوان قاره سبز یاد می‌شود، امروزه به ویژه در بخش‌های جنوبی و جنوب غربی با چالش‌های فراوانی در حوزه آب رو به رو است و بر اساس داده‌های مستند هر ساله چیزی حدود ۲۰ درصد از مساحت این قاره و نیز ۳۰ درصد از جمعیت آن با مشکلات متعدد در بخش آب دست و پنجه نرم می‌کنند.
از جمله کشورهای مهمی که در قاره اروپا در حوزه منابع آب با چالش‌های فراوانی از جمله تغییر اقلیم رو به رو است، باید به کشور لهستان اشاره کرد، کشوری که به نظر بسیاری از متخصصان نیازمند اصلاحات ضروری با هدف سازگاری با منابع آب به ویژه در بخش کشاورزی است.
اهمیت توجه به بخش کشاورزی در کشور لهستان برای مدیریت منابع از آن جهت است که بدانیم بیش از یک سوم جمعیت ۴۰ میلیون نفری این کشور در حوزه کشاورزی مشغول به فعالیت هستند و همچنین توسعه فناوری‌های نوین کشاورزی در این کشور نسبت میانگین کلی در قاره اروپا به مراتب پایین‌تر است.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد به رغم اینکه در ۱۵۰ سال گذشته میزان بارندگی‌ها در لهستان تغییر قابل توجهی نداشت، اما در سال‌های گذشته روند کاهشی بارش‌ها آغاز شده است تا در کنار توزیع نامطلوب بارش‌ها چه به لحاظ جغرافیایی و چه به لحاظ زمانی به تشدید مشکلات این کشور در حوزه آب کمک کند.
وب سایت تخصصی «agroberichtenbuitenland» که وابسته به وزارت کشاورزی هلند است و به صورت تخصصی به مطالعه مسائل کشاورزی و منابع آب در ۸۰ کشور جهان می‌پردازد، پیشتر و در گزارشی ضمن اشاره به چالش‌های آبی لهستان به ویژه در حوزه کشاورزی نوشت: به واسطه بارش‌های نامناسب فصلی که عمدتاً در زمستان به صورت برف و در تابستان به صورت سیل رخ می‌دهد، مراقبت از منابع و جلوگیری از خروج آب از حوضه‌های آبریز لهستان از اهمیت بالایی برخوردار است.
کشاورزی لهستان حدود ۷۰ درصد از منابع آب تجدیدپذیر را مصرف می‌کند
در این گزارش همچنین اشاره شد که در لهستان کشاورزی چیزی حدود ۷۰ درصد از منابع آب تجدیدپذیر را مصرف می‌کند و دو بخش دیگر یعنی صنعت و مصارف شهری نیز به ترتیب ۲۰ و ۱۰ درصد از مصارف را به خود اختصاص داده اند.
مستند به اطلاعات این گزارش در میان کشورهای اروپایی لهستان را باید به عنوان یکی از فقیرترین کشور‌ها در حوزه منابع آبی قلمداد کرد که در سال‌های ۱۹۴۶ تا ۲۰۱۶ میلادی یکی از پایین‌ترین سرانه‌های مصرف آب اروپا را با هزار و ۸۰۰ مترمکعب (مجموع مصرف صنعت، کشاورزی و خانگی) را به خود اختصاص داد.
میانگین 1800 مترمکعب سرانه مصرف آب در لهستان
بحرانی بودن وضعیت آب در لهستان از آنجایی بیشتر احساس می‌شود که بدانیم در بهترین حالت و در سال‌های پرآبی میانگین سرانه مصرف آب در این کشور به ۲ هزار و ۶۰۰ مترمکعب می‌رسد و این در حالی است که میانگین سرانه مصرف آب در اروپا بیش از ۵ هزار مترمکعب است.
همانطور که اشاره شد وضعیت بارش‌ها به لحاظ جغرافیایی و فصلی در لهستان به گونه‌ای است که در این کشور حفاظت از منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است و به همین دلیل در حال حاضر در لهستان حدود ۱۰۰ سد بزرگ آب و بیش از ۳۲ هزار تأسیسات نگهداری کوچک با ظرفیت کمتر از ۵ میلیون متر مکعب تأسیس شده است.
به واسطه همین محدودیت و چالش‌های آبی، لهستانی‌ها در دهه‌های گذشته اهتمام ویژه‌ای به بازنگری نحوه مدیریت منابع آب به ویژه در بخش کشاورزی داشته‌اند و اقداماتی مانند زهکشی حفاظتی و توسعه فناوری‌های نوین آبیاری و ساخت مخازن ذخیره سازی زیرزمینی را مورد توجه قرار داده اند، اما به نظر متخصصان هنوز اقدامات موثر زیادی برای مهار بحران آب در این کشور روی زمین مانده است.
متخصصان عقیده دارند افزایش آگهی و سواد کشاورزان روستایی در رابطه با مقوله کم آبی، بهبود وضعیت فنی و سرمایه گذاری در حوزه زهکشی حفاظتی، مدیریت مطلوب خاک، توسعه فناوری‌های نوین آبیاری و ... از جلمه اقداماتی است که همچنان لهستانی‌ها باید به آن توجه کنند.
متخصصان لهستانی بر این باور هستند که می‌توان با تزریق مواد آلی و اصلاح سطح هوادهی و نیز مدیریت خاک نسبت به افزایش راندمان محصولات کشاورزی ضمن کاهش میزان مصرف آب اقدام کرد و با اجرای طرح هایی، چون آبیاری زیر سطحی ضمن آبیاری به موقع و مطلوب محصولات کشاورزی همچنین از تبخیر و هدر رفت آب کشاورزی به میزان قابل توجهی جلوگیری کرد.
نبود نهاد مسئول برای برخورد با متخلفان آبی در لهستان
وب سایت خبری تحلیلی «agroberichtenbuitenland»، همچنین از نبود لهستان هیچ نهاد و یا سازمانی که مسئول کشف و تعقیب جرائم آبی و برداشت‌های بی رویه از منابع آب در کشور لهستان باشد، انتقاد کرده و افزوده است که علی رغم اهمیت حفاظت از منابع آب و اصلاح روش‌های سنتی آبیاری در بخش کشاورزی، تاکنون در این کشور هیچ نهاد ناظر و مسئولی برای برخورد با متخلفان تأسیس نشده است.
به باور نویسنده این گزارش لهستانی‌ها به شدت نیاز دارند تا نهادی برای پیگیری جرائم آبی ایجاد کنند تا با کمک آن نسبت به جرائمی مانند برداشت غیرقانونی آب و همچنین آلودگی آب با قاطعیت ورود داشته باشد و همچنین از مصرف بیش از حد آب توسط برخی بهره برداران جلوگیری کند، چرا که تنها کارکرد آب تأمین امنیت غذایی نیست و کمبود آب و نایاب شدن آن می‌تواند به تهدیدی برای سلامت، حیات و پایداری و نظم عمومی کشور تبدیل شود.
منبع:ایلنا
