حضور ایران در برنامه اکتشاف نفت و گاز ۴ کشور همسایه/ تیم اکتشاف آماده اعزام به تاجیکستان است
نبض نفت- مهدی فکور در نشستی خبری در جمع خبرنگاران اظهار داشت: اکتشاف جایگاه ویژه‌ای در صنعت نفت دارد و باید از حالت پوسته بسته خارج شود.
وی با بیان اینکه اکتشاف آینده انرژی کشور را ترسیم می‌کند و بر موارد مختلف اجتماعی، فرهنگی و محیط زیست اثرگذار است، افزود: بنابراین علاوه بر آنکه باید به مسائل اجتماعی اهدافی که اکتشاف به دنبال آن است در مناطق مختلف کشور تامین شود.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه انتقال فناوری‌های اکتشافی به کشورهای همجوار می‌تواند ارزش آفرینی و درآمدزایی کند، گفت: در دولت‌های اطراف ایران مدیریت اکتشاف به صورت بومی وجود ندارد و این موقعیت برجسته‌ای برای وزارت نفت ایران است تا در کشورهای همسایه و کشورهای اوراسیا حضور یابد و در این راستا با ۴ کشور همسایه ارتباطات اکتشافی داریم.
وی به برگزاری جلساتی با کشور عمان اشاره کرد و گفت: با وزیر عمان جلساتی که داشتیم تمام پیشنهادات همکاری اکتشاف را پذیرفتند تا تیم مشترکی تشکیل شود و توافقات را جلو ببریم.
فکور در ادامه به همکاری اکتشاف با تاجیکستان اشاره کرد و گفت: اولین جلسه‌ای که داشتند منتج به این شد که پیشنهادات اکتشاف مورد پذیرش قرار بگیرد و از ۵ محور توافق شده ۳ محور مربوط به اکتشاف است و تیم ایرانی اکتشاف نیز آماده اعزام به تاجیکستان در ماه جاری است.
وی ادامه داد: بنا بر این است که افزایش بهره‌وری چاه‌ها و ایجاد مدیریت اکتشاف در تاجیکستان ایجاد کنیم.
وی ادامه داد: در کشور تاجیکستان ۴ میدان را مطالعه اکتشافی کردیم. در بحث کالا که یکی از اساسی‌ترین موارد توسعه است با کشور تاجیکستان و سازندگان داخلی جلساتی داشتیم و در نهایت خواهان کالای ایرانی در صنعت نفت شدند و با مذاکره با انجمن‌های ایرانی، بخش خصوصی حاضر به ایجاد کارگاه در تاجیکستان شد.
فکور همچنین گفت: با روسیه نیز ارتباط داریم و در ماه جاری هیات روسی به ایرانی می‌آید و جلساتی با آنها در خصوص فعالیت‌های اکتشافی خواهیم داشت.
وی بیان داشت: مخازن هیدروکربوری ایران از پیچیده‌ترین مخازن دنیا است و تبحری که صنعت نفت ایران در این نوع مخازن دارد، خواهان زیادی در دنیا دارد و از همین رو هیات روسیه تمایل دارد تا ارتباط بیشتری داشته باشد.
وی گفت: تا قبل از دولت سیزدهم اکتشاف در هیچ زمانی بیرون از مرزها نرفته بود و این موضوع در دولت سیزدهم اتفاق می‌افتد.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت با بیان اینکه با عراق نیز در میادین مشترک توافقاتی صورت گرفته خاطرنشان کرد: آنها نیز تمایل دارند اکتشاف را در کشور خود بومی کنند.
وی با تاکید بر اینکه با توسعه فعالیت‌های اکتشافی در خارج از مرزها، ارزآوری صورت خواهد گرفت، افزود: با انتقال فناوری به کشورهای هدف پنجره جدیدی برای اکتشاف ایران در منطقه ایجاد خواهد کرد. با این اقدام دانشی که در مدیریت اکتشاف وجود دارد این به جهان نشان داده خواهد شد.
وی گفت: تعاملات با کشورهای همسایه باعث شناخت ایران شده و بمباران‌های خبری علیه ایران از سوی کشورهای غربی شکسته شود.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در ادامه با اشاره به اینکه استفاده از سوخت‌های فسیلی به‌تدریج کاهشی خواهد شد، گفت: این کاهش تقاضا در نفت زودتر اتفاق می‌افتد؛ اما تا سال ۲۰۵۰ میلادی گاز رو به رشد است؛ بنابراین کشورهایی که منابع دارند تلاش می‌کنند زودتر از این منابع استفاده کنند. این فرصت خوبی برای کشور است تا خود را معرفی کرده و ارتباط کارشناسی داشته باشد.
وی با اعلام اینکه در برنامه ششم در حوزه اکتشاف با ۵۰ درصد موفقیت انجام شد، خاطرنشان کرد: نیاز است عقب‌افتادگی قبل را جبران کنیم و اهداف جدیدی را ترسیم کنیم.
فکور با اشاره به اینکه مباحث علوم زمین در اکتشاف ۴ سال زمان می‌برد، ادامه داد: بعد از آن به سراغ لرزه‌نگاری و حفاری می‌رویم.
وی با تاکید بر اینکه مجموع فرآیند اکتشاف ۷ سال زمان می‌برد، گفت: یکی از اهداف ترسیم شده این است که این زمان را کاهش دهیم هدف در مرحله اول ۵ سال است. بر این اساس، بعضی‌ها نیاز به فناوری‌های جدید و برخی نیز اصلاح فرآیند می‌خواهد.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران تاکید کرد: در بعد استفاده از تکنولوژی‌های روز فعالی را آغاز کردیم اولین کار این بود که گلوگاه‌های زمان بر اکتشافی را شناسایی کنیم. در این مرحله دستاوردهای خوبی داشتیم و در آینده نزدیک ۴ سال ابتدایی را به ۳ سال کاهش خواهیم داد.
وی تصریح کرد: کسب اطلاعات و مطالعات در اکتشاف زمان بر است و در اصلاح فرآیندها باید بهبود دهیم.
فکور با اشاره به اینکه در بحث دوم که لرزه‌نگاری و حفاری است که ۳.۵ سال زمان می‌برد، گفت: در حفاری که یک سال زمان می‌برد با برنامه انجام شده ۲ دکل در ۶ و ۷ ماه هر ۲ چاه حفاری را تکمیل کرد. البته در چاههای قبلی نمی‌توان این کار را کرد؛ زیرا ادبیات فنی چاه‌ها متفاوت است. همچنین فرآیندی در چاههای اکتشافی حذف نشده؛ بلکه فرآیند را تغییر دادیم.
وی ادامه داد: نباید در ناترازی انرژی در تولید به دنبال مقصر بگردیم؛ زیرا جبران این سطح بر عهده اکتشاف است.
فکور با بیان اینکه بر اساس طرح حفاری در برنامه ششم امسال باید ۴ دکل حفاری در اکتشاف داشته باشیم، تاکید کرد: با توجه به اهمیت اکتشاف برنامه ۸ دکل دیده شده و اکنون قرارداد ۸ دکل را بستیم و ۶ دکل فعال است و بیش از ۲ برابر در اکتشاف دکل داریم.
وی با بیان اینکه خوشبختانه در یک سال گذشته هر چاه اکتشافی که احداث کردیم، به نفت و یا گاز رسیده هیچ چاه خشکی نداشتیم و این مسئله بی‌سابقه بوده است، تصریح کرد: ۴ دکل دیگر نیز به ناوگان حفاری اضافه خواهد شد و ۱۲ دکل به طور هم‌زمان کار خواهند کرد. که یک رکورد محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه اکتشاف در زمینه چاههای نفت و گاز سرعت گرفته، در حال حاضر اولویت اصلی اکتشاف در میادین مشترک و مرزی، سپس ساختارهای گازی و پس از آن اکتشاف در خلیج فارس در اولویت قرار دارد، گفت: البته در دریا نسبت به کشورهای همسایه عقب هستیم. در ۸ سال گذشته حتی یک قرارداد حفاری در خلیج فارس نداشتیم، اما در حال حاضر دانش فنی برای اکتشاف نفت و گاز در خلیج فارس وجود دارد.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه در زمینه متراژ حفاری ۱۴ درصد رشد داشتیم، افزود: تعداد چاههای حفرشده ۱۰۰ درصد، در آزمایش چاههای اکتشافی نیز ۱۳۶ درصد افزایش داشتیم و در کل در ۵ سال گذشته ۳۶ درصد در زمینه متراژ چاههای حفاری افزایش داشته‌ایم.در زمینه حفاری چاه‌ها ۶۶ درصد افزایش، در زمینه آزمایش چاه‌ها ۳۳ درصد، در زمینه نصب دکل حفاری ۲۶ درصد افزایش داشته‌ایم.
وی درباره پروژههای لرزه‌نگاری نیز گفت: این پروژه‌ها معمولا دو سال زمان می‌برد. پروژه لرزه‌نگاری میانه ۱۶ ماه، پروژه سیلک کاشان از ۶ ماه ۸۹ روز زودتر تمام شد که در کویر مرنجاب، آران و بیدگل عملیات اکتشاف انجام شد.
وی با بیان اینکه پروژههای لرزه‌نگاری بیشتر در خشکی انجام می‌شود، افزود: در ۲۰ سال گذشته انجام پروژههای لرزه‌نگاری بی‌سابقه بوده است. در هر پروژه لرزه‌نگاری ۳۰۰ تا ۳۵۰ نفر مشغول به کار می‌شوند و این به جز کادر فنی است که معمولا از نیروهای بومی استفاده می‌شود. در حال حاضر ۱۶ گروه اکتشاف در ۱۱ استان کشور در پروژههای لرزه‌نگاری کار می‌کنند.
فکور گفت: یکی از مشکلات اکتشاف درگیری با سازمان محیط زیست، نمایندگان مجلس، منابع طبیعی، و حتی مقامات محلی است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر صددرصد عملیات اکتشاف از قبیل لرزه‌نگاری دو بعدی و سه بعدی توسط متخصصان ایرانی انجام می‌شود، گفت: در لرزه‌نگاری دو بعدی رقم قرارداد ۴۰ میلیون یورو بعلاوه ۸۶۸ میلیارد تومان و در لرزه‌نگاری سه بعدی ۵۲ میلیون یورو بعلاوه ۹۶۰ میلیارد تومان برای سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ در نظر گرفته می‌شود که در مجموع این دو سال، مبلغ ۹۲ میلیون یورو بعلاوه ۱۸۰۰ میلیارد تومان بودجه برای اکتشاف لازم است.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران وسعت عملیات اکتشاف نفت و گاز را در ۱۹ استان کشور اعلام کرد و گفت: در برخی استان‌ها برای اولین بار عملیات اکتشاف انجام می‌شود که از جمله آنها استان گیلان، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، زنجان، میانه و اردبیل است.
وی ادامه داد: در عملیات مغناطیس‌سنجی هوایی به دو وسیله هلی‌کوپتر و هواپیما انجام می‌شود که قبل از انقلاب یک بار انجام شده بود و در حال حاضر با هواپیماهای سبک و هلی‌کوپتر این کار انجام می‌شود. هواپیماها برای عملیات مغناطیس‌سنجی باید در ارتفاع پایین و یک خط ترسیم‌شده و در ارتفاع ۳۰۰ تا ۴۰۰ متر از سطح زمین حرکت کند
وی افزود: لرزه‌نگاری دو بعدی ۱۲ هزار ۸۰۰ کیلومتر و در لرزه‌نگاری سه بعدی ۷۸۰۰ کیلومتر اطلاعات جمع‌آوری و پردازش شد و برای انجام کارهای مطالعاتی ۱۹ میلیارد تومان هزینه قراردادهای اکتشافی و از سال ۹۹ تا سال گذشته ۲۶۵ کیلومتر مربع عملیات لرزه‌نگاری اکتشافی انجام شد. در حال حاضر ۱۲۰۶ کیلومترمربع عملیات لرزه‌نگاری دو بعدی و سه بعدی در حال انجام است که نسبت به سال قبل ۴ برابر افزایش یافته است.
فکور همچنین گفت: در زمینه لرزه‌نگاری دوبعدی از ۹۱۹ کیلومتر مربع به ۱۷۶۳ کیلومتر مربع رسیده‌ایم که ۹۲ درصد افزایش نشان می‌دهد و عملیات مغناطیس‌سنجی برای اکتشاف برای اولین بار در کشور انجام می‌شود.
فکور گفت: برای احداث جاده‌های دسترسی به چاههای اکتشافی، ۹ جاده دسترسی احداث کرده‌ایم که برای این منظور ۷۲۰ میلیارد تومان هزینه انجام شده که پراکندگی جغرافیایی در کشور دارد، بعضی از این جاده‌ها در سرخس و برخی در بوشهر قرار دارند. همچنین در زمینه جاده‌های دسترسی به چاههای اکتشاف ۶۶ درصد افزایش نسبت به ۵ سال قبل داشته‌ایم.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران گفت: برای سال آینده گفت ۱۲ چاه اکتشافی در دستور کار قرار دارد و در زمینه ساخت دکل هم که از زمان دولت دوم عدالت و مهرورزی شروع شده، در حال حاضر ایران جزو کشورهای ساخت دکل قرار گرفته است.
وی تاکید کرد: کشورهای ایران، عراق، و روسیه از کشورهایی هستند که ظرفیت اکتشاف نفت و گاز در آن پایانی ندارد؛ یعنی منابع نفت و گاز در این کشورها فعلا پایانی ندارد.
فکور همچنین با بیان اینکه در زمینه حفر چاههای اکتشافی عمیق‌ترین چاه تا ۴۷۰۰ متر حفر شده است گفت: اخیرا در پروژههای پژوهشی به عمق ۵ هزار متری هم رسیده‌ایم که تاکنون سابقه نداشته است؛ ۵ پروژه به مبلغ ۵۲ میلیارد تومان و ۱۰.۴ میلیون یورو انجام شده است.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران اظهار داشت: در دولت قبلی ۱۵ قرارداد مناقصه برای خرید تجهیزات برگزار شد، اما در یک سال گذشته ۶۲ مناقصه برای خرید ملزومات اکتشاف و کالای حفاری منعقد شد، در زمینه بودجه اکتشاف در سال گذشته ۳۳ درصد بودجه رشد کرد، اما در سال جاری در زمینه ریالی ۶۱ درصد و در بودجه ارزی ۶۵ درصد رشد داشته‌ایم.
وی بیان کرد: در سطح ۱۰۰ هزار کیلومتر مربع عملیات لرزه‌نگاری سه بعدی اکتشاف نفت و گاز داشتیم که از این میزان ۹۰ هزار کیلومتر در دریا و ۱۰ هزار کیلومترمربع در خشکی انجام می‌شود. در لرزه‌نگاری دوبعدی ۱۵ هزار کیلومتر برنامه‌ریزی شده است.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران همچنین گفت: در سال آینده ۸ تا ۱۲ دکل حفاری به چاههای اکتشاف‌شده منتقل خواهد شد و در سال گذشته دانش‌آموزان ایرانی در المپیاد زمین‌شناسی جهان از بین ۴۰ کشور رتبه سوم را به دست آوردند.
وی همچنین در زمینه شیل‌های نفتی، گفت: در لرستان شیل‌های نفتی سطح زمین به بهره‌برداری رسید که درجه خلوص نفتی آن ۴۳ درصد و از نوع نفت سبک است و ایران برای اولین بار وارد اکتشاف هیدرات‌های گازی در دریای عمان می‌شود. اگرچه هنوز در زمینه دانش اکتشاف هیدرات‌های گازی به بلوغ نرسیده‌ایم، اما در کنار کشورهایی مانند چین و ژاپن می‌توانیم به فناوری اکتشاف هیدرات‌های گازی دست یابیم.
منبع:ایلنا
