آخرین وضعیت دریافت حقابه ایران از هیرمند
نبض نفت- فرشید شکرخدایی، در ارزیابی رهاسازی حقابه ایران از هیرمند از سوی افغانستان اظهار داشت: در طول ۲۰ سال گذشته نه دولت قبلی افغانستان و نه طالبان، حقابه ایران را از هیرمند پرداخت نکرده‌اند، بنابراین به نظر می‌رسد که نیاز باشد شدت عمل و اقتدار بیشتر اعمال شود، هرچند مذاکرات زیادی انجام شده اما هنوز اتفاقی نیفتاده است.
وی ادامه داد: در سال‌های قبل از ۲۰ سال گذشته نیز دولت متمرکزی در افغاستان وجود نداشته، ما حتی نمی‌دانستیم که باید با چه کسانی وارد مذاکره شویم. بعد از شکل گرفتن دولت متمرکز هم که مذاکره جدی نداشتیم، بنابراین در عمل حقابه‌ای را دریافت نکردیم. حتی زمانی دولت کرزای اعلام کرده بود ما ترجیح می‌دهیم آب سرریز را روانه بیابان و شوره‌زار کنیم اما به ایران ندهیم.
رئیس کمیسیون توسعه پایدار، محیط زیست و آب اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد: ما در مورد افغانستان بیش از حد مماشات کرده‌ایم و اکنون نیاز به شدت عمل داریم، به نظر می‌رسد که باید در این زمینه تصمیم استراتژیک اتخاذ شود زیرا بعید است که طالبان هم از مسیر مذاکره و دیپلماتیک تن به رهاسازی آب هیرمند به سوی ایران بدهد، در نتیجه باید از عوامل دیگری برای تحت فشار قرار دادن افغانستان استفاده کنیم.
وی با تاکید بر اینکه بعید است اگر به اندازه کافی شدت عمل به خرج ندهیم و از همه ابزارهایمان استفاده نکنیم موفق به گرفتن حقابه شویم، گفت: اکنون افغان‌ها هم اظهاراتی مشابه ترک‌ها دارند و بارها اعلام کرده‌اند که ایران نفت و آنها آب دارند و باید معاوضه شود، اما واقعیت امر اینکه به لحاظ قانونی افغانستان باید این حقابه را بپردازد.
شکرخدایی خاطرنشان کرد: آنچه تاکنون در زمینه اوضاع آب و رهاسازی حق آبِ ایران از هیرمند شاهدیم متناسب با فقر و خشکسالی در سیستان و بلوچستان نیست، باید وزارت خارجه در این زمینه احساس مسئولیت بیشتری داشته باشند.
وی بیان داشت: تاکنون افغانستان ادعا داشته که به لحاظ فنی این امکان وجود ندارد که آب را به سمت ایران منحرف کنند و سدها و آبراه‌های این کشور برای دادن حقابه ایران طراحی نشده اما ایران در بازدید و عملیات فنی این موضوع را رد کرده و بارها درخواست کرده که پیمانکاران ایرانی با هزینه خودمان برای اصلاحات و رفع مشکل ورود کنند ولی تاکنون افغان‌ها زیر بار نرفته و این اتفاق نیفتاده است که به نظر می‌رسد بیشتر بهانه‌گیری است تا اینکه مشکل فنی در میان باشد.
رئیس کمیسیون توسعه پایدار، محیط زیست و آب اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر اینکه از لحاظ قانونی حق با ایران است و معاهده ۱۳۵۱ هیرمند هم بسیار محکم است، گفت: از لحاظ سنتی هیرمند در طول هزاران سال سیستان و بلوچستان را مشروب کرده و بنظر می‌رسد دادن حقابه مشکل آب خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان را حل کند. امسال هم بارش خوبی در افغانستان رخ داده و سد پر از آب است و این کشور مشکل کم‌آبی ندارد، اما آنگونه که از شواهد امر پیداست امسال هم آب را به سمت شوره‌زار رها کنند و به ایران پرداخت نکنند. البته وزارت امور خارجه اعلام کرده مذاکرات انجام شده و امسال حقابه دریافت خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه اکنون سیستان و بلوچستان هیچ منبع آبی دیگری در اختیار ندارد و هیرمند مهمترین گزینه تامین آبی استان است، اگر رهاسازی صورت نگیرد احتمالا فقیر شدن بیشتر مردم را شاهد خواهیم بود، اکنون راه حل جایگزینی وجود ندارد و باید از همه قدرت برای گرفتن حقابه استفاده کنیم، به لحاظ سیاسی باید فشار وارد کنیم چراکه جای اغماض و کوتاهی نیست.
شکرخدایی درباره شیرین‌سازی و انتقال آب از دریای عمان برای حل مشکل آب استان یادآور شد: انتقال آب از عمان فقط می‌تواند مشکل تامین آب شرب استان را تا حدی حل کند، این آب بسیار محدود و گران است و صرفه ندارد که از آن برای کشاورزی استفاده شود، نباید آب رایگان را که حقابه طبیعی کشور است فراموش کنیم و به سمت روش گران‌قیمت انتقال اب از دریای عمان و یا برداشت از آب‌های زیرزمینی که بین‌نسلی هستند، راه اصلی حل مشکل کم‌آبی در سیستان و بلوچستان آزادسازی حقابه هیرمند است، برای شرب و بهداشت عمومی مردم شاید بتوان جایگزین پیدا کرد اما برای کشاورزی آب گران‌قیمت کمکی نمی‌کند.
علی‌اکبر محرابیان درباره مذاکرات جدید با افغانستان درباره حقابه هیرمند به ایلنا گفته است: ما به هیچ‌وجه از حق مسلم خودمان از حقابه هیرمند که بر اساس معاهده ۱۳۵۱ بین دو کشور امضا شده، کوتاه نمی‌آییم، حقابه هیرمند حق قانونی ما است و پیگیر هستیم.
وزیر نیرو خاطرنشان کرده است: جلسات متعددی را با مقامات افغانستان داشتیم، افغان‌ها در گفتار اعلام کردند که حقوق ما را به رسمیت می‌شناسند، ما می‌خواهیم که در عمل هم اثبات کنند.
منبع:ایلتا
