از ورود غول‌های نفتی به کشورهای همسایه تا چالش تامین داخلی انرژی در ایران
نبض نفت- مرتضی بهروزی‌فر، درباره اجرای پروژه‌های بزرگ توسعه‌ای در کشورهای همسایه با شرکت‌های بین‌المللی و تاثیر آن بر تولید و بازار نفت و گاز ایران اظهار داشت: ایران در ۴۰ سال گذشته تحریم بوده و طی ۱۵ سال اخیر این تحریم‌ها بیشتر هم شده و در انزوای بیشتری قرار گرفته‌ایم.
وی افزود: بعد از انقلاب هیچ‌گاه تولید نفت کشور ما بیشتر از ۴ میلیون بشکه در روز نبوده است حتی در دوره برجام هم از حدود ۳ میلیون ۸۰۰ هزار بشکه بیشتر نشده است. اکنون هم اگر تحریم لغو شود ظرفیت تولید ما همین‌قدر است، بااینکه ذخایر بسیار گسترده نفت و گاز داریم اما به دلیل عدم سرمایه‌گذاری، جذب تکنولوژی و تامین مالی؛ همچنین عدم امکان دستیابی به تجهیزات و دانش فنی روز متناسب با ذخایر کشور؛ ظرفیت تولید نفت و گاز بالایی نداریم.
عضو هیات علمی موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی با بیان اینکه ما چه بخواهیم و چه نخواهیم از بازار کنار هستیم، تصریح کرد: اگر وضعیت ایران و روسیه را در شرایط تحریم مقایسه کنیم، در می‌یابیم علیرغم تمایل و تمام تلاشی که غرب برای حذف کامل روسیه از بازار نفت و گاز داشت اما باتوجه به اینکه این کشور ۱۰ میلیون بشکه در روز تولید و حدود ۸ میلیون بشکه در روز هم صادرات داشت، این امکان فراهم نشد؛ زیرا اگر ۱۰ درصد از تولید نفت جهان و بخش قابل توجهی از صادرات گاز جهان حذف می‌شد بازار را دچار مشکل بسیار شدید می‌کرد ولی صادرات ایران در بالاترین حد حدود ۲ میلیون بشکه در روز بوده است با این رقم نمی‌توانیم بگوییم که تاثیری در بازار نداریم اما در نظر داشته باشیم باتوجه به ذخایر استراتژیکی که کشورهای اوپک بخصوص عربستان، کویت و امارات دارند ۲ میلیون بشکه تقریبا براحتی قابل پوشش است به همین دلیل ایران براحتی از بازار حذف شد و اکنون نه تنها در حوزه نفت و‌گاز بلکه در حوزه اقتصاد هم از بازار حذف شده‌ایم یعنی اکنون ما نقش چندانی در اقتصاد و بازارهای انرژی دنیا نداریم.
وی بیان داشت: کشوری که از نظر اقتصادی سیاسی در انزوا باشد و تضعیف شود هر کشوری برای خود این حق را قائل خواهد شد که بخواهد سهم‌خواهی کرده و از حد خود عدول کند.
بهروزی‌فر گفت: به طور مثال باتوجه به سرمایه‌گذاری گسترده‌ای که عراق در حوزه‌های نفتی و گازی مشترک انجام داده؛ مسلما می‌تواند حجم قابل توجهی برداشت از ذخایر داشته باشد و هیچگونه پروتکل بین‌المللی هم وجود ندارد که در ذخایر مشترک دو طرف هوای هم را داشته باشند، هر کشوری هر قدر که توان و تمایل دارد؛ برداشت می‌کند طرف مقابل هم که امکان برداشت ندارد حقی اعتراض نخواهد داشت، همان اتفاقی که در پارس جنوبی رخ داده است قطر با قدرت تمام نفت و گاز را برداشت می‌کند و ما با حداقل‌هایی که در دست داریم نه تنها وارد بازارهای جهانی نشده‌ایم بلکه در تامین نیاز گازی داخلی هم دچار مشکل می‌شویم.
وی ادامه داد: در نظر داشته باشیم کشورهای منطقه مثل عراق، کویت، امارات، عربستان هر قدر سرمایه‌گذاری بیشتری داشته باشند مسلما درآمدهای نفتی بالاتری خواهند داشت؛ قطر کشور کوچک و با جمعیت اندک که طی دو-سه دهه قبل شاید کمتری کسی اسم این کشور را هم شنیده بود و نقشی نیز در بازار نداشت اما امروز باتوجه به درآمدهای هنگفتی که در حوزه گازی مشترک با ایران دارد تبدیل به یک کشور تاثیرگذار شده است و در بازی‌های سیاسی و ژئوپلیتیک منطقه و حتی جهان نقش‌آفرینی می‌کند.
این کارشناس حوزه انرژی تاکید کرد: ما نباید عراق را هم فراموش کنیم ما کشوری هستیم که ۸ سال با این کشور دچار جنگ فرسایشی بودیم که این زخم‌های گذشته می‌تواند دوباره سر باز کند، بارها دیدیم که حتی عراقی‌ها بی‌میل نبوده‌اند که در دعواهای داخلی خود ایران را هم مقصر بدانند، بنابراین این نکته را مدنظر قرار دهیم که قدرتمندتر شدن عراق، کویت و امارات و عربستان می‌تواند موقعیت سیاسی و اقتصادی ایران را به چالش بکشاند.
وی بیان داشت: امروز عراق دنبال ۷ میلیون بشکه تولید است، امارات بدون هیچ دغدغه‌ای نیروگاه هسته‌ای راه‌اندازی کرد، عربستان برنامه‌های بزرگ در حوزه انرژی فسیلی و تجدیدپذیر در دستور کار دارد، در این بین اگر ما از غافله عقب بمانیم در تامین نیاز داخلی انرژی نیز دچار چالش جدی خواهیم شد.
منبع:ایلنا
