نبض اقتصاد ایران در دل بیابانهای مرزی
نبض نفت - با پروازی یک ساعته از تهران به این شهر میرسیم، البته طلای سیاه تنها سرمایه این شهر نیست. این شهر را با رود طویل کارون که قلب تپنده خوزستان است و پلهای زیبا و شبهای خاطرهانگیز و مردمان مهربان و خونگرم میشناسند.
پس از استراحت کوتاه در شهر اهواز، ساعت ۸ صبح با جمعی از خبرنگاران به سمت میدان سپهر و جفیر حرکت میکنیم و پس از توقفی کوتاه در میانه راه به قصد زیارت یادمان شهدای هویزه دوباره به راهمان ادامه میدهیم.
در نزدیکی مقصد به مدرسهای تازهتأسیس که به همت صنعت نفت ساخته شده میرسیم؛ مدرسهای با مساحت ۶۰۰ مترمربع و ۸۰ دانشآموز مقطع متوسطه و کاردانش که نخستین هنرستان منطقه غرب کارون است.
استواری اقتصاد ایران با رشادتهای کارکنان در بیابانهای مرزی
پس از طی مسافتی کوتاه و با گذر از بیابانهای کویری اهواز میایستیم! در نگاه نخست، پشت پنجره اتوبوس باز مقصد پیدا نیست و تنها کویر غمگین غرب کارون به چشم میخورد، اما پس از پیاده شدن از اتوبوس، میدانهای سپهر و جفیر چشمها را به خود خیره میکند.
این میدانها با مساحت ۳۵۲ کیلومتر مربع و طول ۲۳ کیلومتری در فاصله ۶۰ کیلومتری از اهواز قرار گرفتهاند؛ دکل حفاری TDDC روی چاه شماره ۸ میدان جفیر قرار گرفته است.
دور تا دور این دکل را بیابان احاطه کرده و تنها شکوه و عظمت این دکل به چشم میآید. ابتدا تصور میکردیم حتما در میان کارکنان و کارگران این دکل اتباع خارجی زیادی حضور داشته باشند، اما دریغ از یک نفر خارجی! آنجا در میان مردان صنعت نفت هیچ مهندس یا کارشناس خارجی نبود که این نشان از قدرت و توان بالای صنعت نفت کشورمان در اوج تحریمها است.
از پایین به بالای دکل حفاری که نگاه میکردی، خورشید داغ و تابان اهواز مانند گویی آتشین بر آسمان نقش بسته بود، بهراستی که کارکنان و کارگران در این میدانهای نفتی در بیابانی خشک و سوزان، جهادگران و ایثارگران بیادعا و بیبدیلی هستند که برای خدمت به میهن و مردم همه سختیها را به جان خریدهاند و چرخ اقتصاد این سرزمین با همت و غیرت این کارکنان میچرخد.
میدان سپهر سال ۱۳۹۱ کشف شد و نفت درجای آن ۴.۵ میلیارد بشکه و نفت قابل استحصال آن ۴۵۰ میلیون بشکه برآورد میشود.
توسعه و بهرهبرداری از این میدان در قالب قراردادهای آیپیسی از سوی شرکت ملی نفت ایران به شرکت گسترش انرژی پاسارگاد واگذار شد و این میدان پرفشارترین و عمیقترین چاههای نفت ایران را با عمقی بیش از ۴ هزار متر دارد.
میدان آزادگان، بزرگترین میدان مشترک نفتی ایران
پس از بازدید از این میدانها به سوی میدانی دیگر به نام آزادگان جنوب میرویم؛ میدانی که بزرگترین میدان مشترک نفتی ایران است و در مجاورت میدان مجنون عراق و ۸۰ کیلومتری غرب اهواز قرار دارد.
این میدان با حفر نخستین چاه در سال ۱۳۷۸ کشف شد و درواقع بخش جنوبی میدان آزادگان است که مساحت ۴۴۰ کیلومترمربعی دارد.
طرح توسعه این میدان با هدف ایجاد ظرفیت تولید، فرآورش و انتقال ۳۲۰ هزار بشکه نفت در روز از لایههای سروک، کژدمی، گدوان و فهلیان از طریق حفر ۱۸۵ چاه جدید در حال اجراست.
نفت درجای این میدان ۲۸.۲ میلیارد بشکه و نفت قابل استحصال آن حدود ۱.۶میلیارد بشکه برآورد میشود، همچنین درجه سنگینی نفت در لایههای مختلف میدان از ۲۲ تا ۳۴ آیپیآی است، هماکنون تولید روزانه این میدان پس از فرآورش در واحد بهرهبرداری غرب کارون به تلمبهخانه غرب کارون ارسال میشود.
تصویری بهجا مانده از خروش دلیرمردان ایرانی در دل تالابی کهن
پس از بازدید از این میدان برای بازدید از سازه نفتی سترگ دیگری بهراه میافتیم، اما این بار گسترهای آبی با تلألو نور خورشید در میانه راه چشمهایمان را به خود خیره میکند! تالاب هورالعظیم بزرگترین تالاب خوزستان است که دوسوم آن در خاک عراق قرار دارد و یکسوم آن مرز ایران را در برمیگیرد.
آسمانی ابری و تجمع پرندگان مهاجر و گیاهان اطرف آن روح تازهای به این بیابان خشک مرزی دمیده است، گویا این تالاب نویدبخش زندگی برای جانوران و گیاهان این بیابان است.
هورالعظیم روزهای پر فراز و نشیبی را در تاریخ ۵ هزار سالهاش به چشم دیده، از پسکوچههای تاریخ که بگذریم در زمانی نزدیکتر جنگ ناجوانمردانه بعثیها با ملت ایران یکی از بزرگترین رویدادهایی بود که هور در آن نقش بزرگی ایفا کرد و شاهد جوانمردی، غیرت و رشادت جوانان ایرانی بود.
این تالاب اگرچه زیباست، اما هنوز هم انگار اندوهی تلخ از پر پر شدن جوانان این مرز و بوم دارد. آب رود اگرچه سفید است اما هنوز هم رنگینی خون شهیدان را به تصویر میکشد.
طولی نمیکشد که تصویر این تالاب زیبا با قطرههای کوچک باران از پشت پنجره اتوبوس جای خود را به بیابانهای خشک و بیروح میدهد.
سازهای برافراشته از اقتدار در غرب کارون
پس از طی مسافتی نیمساعته و رد کردن بیابانها به میدان یادآوران میرسیم؛ سازههایی فلزی و مخازن و لولههای نفتی که با نظمی خاص و زیبا کنار هم قرار گرفتهاند. بنایی زیبا و پرهیبت با نور چراغهای زیبایش که همه نگاهها را در هوای گرگ و میش نزدیک مرز ایران و عراق به سمت خود میکشید.
خورشید آرام آرام غروب میکرد و در این بیابان برهوت چیزی تماشاییتر از خروش آتش مشعلها در آسمان و مخازن جاری از گوهر نفت و سازههای فولادین میدان یادآوران نمییابی!
لحظهای تماشایی که صحنه به صحنه آن نشان از عزت و اقتدار ملی دارد و این تنها گوشهای از توان و دانش فرزندان این سرزمین است. این میدان در مجاورت میدان سنباد که یکی از میدانهای نفتی عراق است در شمال خرمشهر قرار گرفته و با آن میدان مشترک است.
از این میدان دو نوع نفت سنگین و سبک بهترتیب از دولایه سروک و فهلیان تولید و نفت استخراجشده از این میدان به منطقه دارخوین منتقل میشود.
این میدان دارای ابعاد ۱۵ در ۴۵ کیلومتر است و نفت درجای آن ۱۷ میلیارد بشکه برآورد میشود و نفت قابل استحصال آن حدود ۲.۶ میلیارد بشکه برآورد میشود.