یزدی‌ها به انتقال آب دل خوش نکنند
نبض نفت - «علی‌اصغر سمسار یزدی» با بیان این که متوسط بارندگی بلندمدت کشور 243 میلیمتر در سال است که ایران را در زمره مناطق خشک و نیمه خشک دنیا قرار می‌دهد، می‌گوید: این در حالی است که در سال آبی 96-97، بارندگی کشور به این رقم نیز نرسیده و همین موضوع باعث شده تا در برخی از استان‌های کشور از جمله یزد، خشکسالی پدیدار شود.
وی ریشه‌ی کاهش بارندگی‌های کشورمان در سال‌های اخیر را تغییرات اقلیمی
می‌داند و با بیان این که تغییر اقلیم اکثر نقاط دنیا را تحت تاثیر قرار داده است،
تصریح می‌کند: تغییر اقلیم موجب شده تا تغییرات مکانی و زمانی در بارندگی ایجاد شود
و این بدان معناست که در بعضی از نقاط دنیا شاهد باران‌های شدید و در نتیجه سیلاب‌های
مخرب هستیم و در بعضی نقاط دیگر مثل استان یزد و فلات مرکزی کشورمان، خشکسالی حاد را
تجربه خواهیم کرد.
دبیر گانون تفکر آب دانشگاه یزد اظهار می‌کند: متوسط درازمدت بارندگی شهر
یزد 50 میلیمتر در سال و برای مجموع استان 98 میلیمتر در سال است که هر دو، فاصله قابل
توجهی نسبت به متوسط بارندگی کشور دارند و این در حالی است که ان استان در سال آبی
جاری نیز همین میزان بارندگی را نیز شاهد نبوده است.
وی در این باره اضافه می‌کند: بارندگی امسال استان یزد نسبت به متوسط درازمدت،
30 درصد و بارندگی شهر یزد نسبت به متوسط مذکور، 50 درصد کاهش داشته است و این امر
موجب شده تا به ویژه در ارتفاعات شیرکوه شاهد رواناب نباشیم.
به گفته سمسار یزدی، جاری نشدن رواناب یعنی عدم تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی،
چرا که این امر منجر به کاهش آب ورودی به آبخوان‌ها می‌شود و در نتیجه حجم ذخیره آب
را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. به عبارت دیگر آبخوان فقیر دشت یزد - اردکان نسبت به سال
گذشته، فقیرتر و تهی‌تر شده، در حالی که در سال‌های گذشته هم همین اتفاق افتاده است.
وی تاکید می‌کند: این وضعیت در واقع هشداری است به مصرف‌کنندگان که راهی
جز کاهش 30 درصدی مصرف را در پیش رو ندارند وگرنه روزگاری فرا می‌رسد که منابع آبی
به حدی محدود می‌شوند که ادامه زندگی و فعالیت در این منطقه سخت شده و احتمال مهاجرت از این استان به سایر مناطق خواهد بود.
مشاور ارشد مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آبی می‌گوید: باید
از رفتار گذشتگان با طبیعت، درس بگیریم و چگونگی تعامل آنان با طبیعت، الهام‌بخش اقدامات
فعلی ما باشد.
وی ادامه می‌دهد: پر واضح است که در گذشته نیز در فلات مرکزی کشور خشک‌سالی‌های
متعددی حادث می‌شده است ولی آنان سعی می‌کردند که همواره خود را با شرایط مختلف طبیعی
وفق دهند و سازگاری نیز یعنی همین، یعنی این که فعالیت‌هایمان را با منابع محدود آبی
زیرزمینی، سازگار کنیم.
سمسار یزدی با اذعان به این که هیچ راهی جز کاهش مصارف آب در بخش‌های شرب
و بهداشت و صنعت نیست، می‌گوید: مصارف کشاورزی هم به دلیل آن که 88 درصد آب زیرزمینی
استان در کشاوری استفاده می‌شود، باید با به کارگیری روش‌هایی مانند کشت‌های جایگزین
و کم آبخواه، تغییر شیوه‌های آبیاری و موارد مشابه دیگر کاسته شوند.
وی خاطرنشان می‌کند: اگر به روند فعلی برداشت از منابع آب‌های زیرزمینی
ادامه بدهیم، سرنوشت خوبی در انتظارمان نخواهد بود و برعکس چنانچه سازگاری با کم‌آبی
را پیشه ساخته و برداشت از منابع را محدود کنیم، ادامه حیات در این منطقه خشک عملی
خواهد بود.
وی همچنین متذکر می‌شود: باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که اطلاعات
دقیقی در خصوص حجم باقی مانده در سفره‌های آب‌های زیر زمینی استان در دست نیست و آنچه
می‌دانیم با تخمین همراه است. این که این منابع تا چند سال دیگر دوام می‌آورند، روشن
نیست، پس بهتر است به جای هجوم بر آنان و برداشت بی قید و شرط از این سفره‌ها، راه
احتیاط در پیش بگیریم و احتیاط نیز چیزی جز مدیریت مصرف آب نیست.
سمسار یزدی عنوان می‌کند: باید با اعمال سیاست‌های مدیریت مصرف، 30 تا
40 درصد برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی کاهش یابد به ویژه این که این اتفاق بایستی
حتماً در بخش کشاورزی رخ دهد. البته اعمال مدیریت مصرف در بخش‌های دیگر یعنی شرب و
بهداشت و صنعت نیز ضروری است.
وی با بیان این که که باید در جهت مصرف بهینه آب، حرکت کنیم و به انتقال
آب که در آینده نه چندان نزدیک برنامه‌ریزی شده است، دل خوش نکنیم، می‌گوید: به موجودیمان
که همین منابع آب‌های زیرزمینی هستند، فکر کنیم و همین موجودی اندک را مبنای فعالیت‌های
توسعه‌ای قرار دهیم.
سمسار یزدی در پایان معتقد است؛ این که توسعه را بر مبنای منابع بالقوه
آبی که از جنوب منتقل خواهد شد، قرار بدهیم، شاید بلند پروازی باشد لذا بببینیم چه
در اختیار داریم، منابع بالفعل ما کدامند و سپس توسعه را طرح‌ریزی کنیم.
منبع: ایسنا
