فوریت رسیدگی به مشکل اقتصادی

اعتراض های هفته گذشته که سه روز طول کشید، جدیدترین مورد از نارضایتی عمومی و طولانی مدت مردم ایران از سیاست های اقتصادی و تعیین نادرست اولویت ها توسط دولت بود. خبر خروج یک جانبه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا از توافق هسته ای و اعمال مجدد تحریم های آمریکا علیه ایران هم شرایط اقتصادی را وخیم تر و روند سقوط ریال را تسریع کرد. فرار سرمایه هم نتیجه منطقی این روند بود.

اعتراض ها به شدت به اعتبار حسن روحانی رئیس جمهوری ایران لطمه زده اند. روحانی در واکنش به خروج آمریکا از برجام از ترامپ انتقاد و او را به انجام «جنگ اقتصادی» علیه ایران متهم کرد و وعده داد تلاش های آمریکا برای شکست دادن کشور را خنثی خواهد کرد؛ اما ایرانی ها ریشه مشکلات خود را در داخل کشور یافته اند و حل آن را خواستارند. یکی از شعارهای اعتراض های هفته گذشته این بود: «دشمن ما اینجاست! دروغ است آمریکا دشمن ما نیست!» همین شعار به خوبی نشان می دهد که ایرانی ها خواستار رسیدگی دولت به پرونده متهمان فساد مالی در داخل کشور و برخورد با مجرمین هستند.
اعتراض های گسترده مردمی در ایران از اواخر پاییز و اوایل زمستان گذشته آغاز شدند و موضوعاتی از جمله پایین آمدن سطح استانداردهای زندگی، سوء مدیریت اقتصادی، فساد، فشارها و هزینه هایی که در خارج از ایران می شود و بودجه ای برای پروژه های اقتصادی داخلی باقی نمی گذارد، را شامل می شدند. در اواسط دی ماه اعتراض ها به بیش از 75 شهر و روستا کشیده شد و برخورد نیروهای امنیتی با معترضان دست کم 25 کشته بر جا گذاشت؛ نزدیک به 5 هزار نفر نیز دستگیر شدند. این بزرگ ترین تجمع اعتراضی در ایران از زمان انتخابات سال 88 و زمانی بود که محمود احمدی نژاد برای بار دوم کنترل دولت را در دست گرفت. اما این دو اعتراض یک تفاوت عمده داشتند و آن، این بود که سال 88 بیشتر تجمع کنندگان شهرنشینان طبقه متوسط جامعه بودند، اما در اعتراض های سال گذشته طبقه کارگر و ایرانی های فقیر از استان ها و مناطق روستایی سعی داشتند صدای خود را به گوش دولت برسانند؛ کسانی که عمدتا حامی بی قید و شرط دولت انگاشته می شوند. از آن زمان، اگرچه اعتراض های گسترده در سطح کشور برگزار نشد، اما نارضایتی ها بر سر مسائل محلی، مشکلات قومیتی و مذهبی و اعتصاب های کارگری به طور جسته و گریخته همچنان ادامه دارد.
واشنگتن به طور قطع در تلاش برای براندازی حکومت ایران به جایی نخواهد رسید، اما می تواند به دولت کنونی در تلاش برای ایجاد محیطی که تغییرات و اصلاحات در آن ممکن باشد، کمک و از خواسته مشروع مردم برای اصلاحات سیاسی، شهری و اقتصادی حمایت کند. دولت ایران هم باید به خواسته های مشروع مردم توجه کند. در حال حاضر ایرانی ها خواستار آن هستند که دولت وظایف خود را در رسیدگی به جرائم مالی و فسادها انجام دهد و دولت باید بداند با ادامه روند کنونی نمی تواند شرایط را بهتر کند و اگر مشکلات حل نشده باقی بمانند، نارضایتی ها از اعتراض به مسائل اقتصادی تغییر شکل خواهند یافت و می توانند به چالشی برای موجودیت دولت تبدیل شوند.